Η Ι Ελληνική Ταξιαρχία στο Ελ Αλαμέιν
Γράφει ο Δημήτρης Μαυρόπουλος
Όποιος επισκεφτεί το φιλόξενο αρχονταρίκι της γυναικείας κοινοβιακής Ιεράς Μονής Αγίου Μηνά, η οποία βρίσκεται πλησίον του χωριού Περιχώρα, σε πευκόφυτη σκιερή περιοχή, μερικά χιλιόμετρα μακριά από το δρόμο Δράμας – Αλιστράτης, θα παρατηρήσει μία τοιχογραφία, που αναπαριστά κάποιο θαύμα του Αγίου Μηνά στο Ελ Αλαμέιν, κατά την διάρκεια της ομώνυμης μάχης που διεξήχθη το 1942, όταν ο Ρόμελ, στον οποίο αποδόθηκε το προσωνύμιο «αλεπού της Ερήμου», επιχειρούσε να καταλάβει τη Διώρυγα του Σουέζ.
Ελ Αλαμέιν είναι η αραβική προφορά του Αγίου Μηνά, η δε ομώνυμη μάχη, έληξε έξι ημέρες πριν από τον εορτασμό του με το γρηγοριανό ημερολόγιο στις 11 Νοεμβρίου.
Στην παραπάνω μάχη έλαβαν μέρος και Έλληνες στρατιώτες, που ήταν συγκροτημένοι στην Ι Ελληνική Ταξιαρχία, η οποία είχε φθάσει στη δυτική έρημο της Αιγύπτου. Επικεφαλής της ήταν ο Συνταγματάρχης Παυσανίας Κατσώτας.
Ό, τι ακολουθεί, όσον αφορά στην Ι Ελληνική Ταξιαρχία είναι αντλημένο από μερικά Αναγνωστικά της εποχής μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, κείμενα με λογοτεχνική χροιά, τα οποία δίδασκαν, φρονημάτιζαν, διαπαιδαγωγούσαν.
Μολονότι, ο «φρονηματισμός» ηχεί σήμερα παράξενα στα αυτιά του σύγχρονου Έλληνα, ειδικά όσων βαυκαλίζονται ότι συντάσσονται δογματικά με τον «προοδευτικό» πολιτικό χώρο και διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους στο άκουσμα τέτοιων παρωχημένων λέξεων, εντούτοις την έννοια δεν παρέλειψαν να χρησιμοποιήσουν το 1944 και οι συντάκτες του Αναγνωστικού, τίτλος του «Ελεύθερη Ελλάδα», που εξέδωσε η Π.Ε.Ε.Α.
Ο μαθητής θα γνωρίσει, λοιπόν, από την πένα του Γεωργίου Καλαματιανού, το κείμενο διακοσμείται με εξαίρετα τα χαρακτικά του Σπύρου Βασιλείου, ότι ο Στρατηγός Μοντγκόμερυ, Διοικητής της 8ης Στρατιάς, στην οποία ανήκε και ο Ελληνικός Στρατός της Μέσης Ανατολής, προετοιμαζόταν για την αποφασιστική μάχη.
Η Ι Ελληνική Ταξιαρχία κατέλαβε έναν τομέα του μετώπου.
Προχωρημένα τμήματα της Ταξιαρχίας προπαρασκευαστικά προέβαιναν σε αναγνώριση εδάφους, επισήμανση πολυβολείων και πυροβολείων, ενώ ολιγομελείς περίπολοι εισέβαλαν βαθιά στις εχθρικές γραμμές για να συλλέξουν πληροφορίες και ουκ ολίγες φορές, όταν γίνονταν αντιληπτές, άρχιζαν οι εκατέρωθεν πυροβολισμοί.
Αίφνης, εμφανίζεται στον Διοικητή του τομέα ο υπασπιστής, για να του ανακοινώσει χαρμόσυνα ότι η περίπολος αιχμαλώτισε μερικούς Ιταλούς στρατιώτες. Αμέσως, ο Διοικητής ζητάει να δει τον επικεφαλής Ανθυπολοχαγό για να τον συγχαρεί. Σε λίγο καταφθάνει ένας Δωδεκανήσιος εθελοντής Λοχίας που γνωρίζει την ιταλική γλώσσα. Εξ αυτού συνάγεται, ότι στην Ι Ελληνική Ταξιαρχία, εκτός των στρατιωτικών καριέρας, είχαν καταταγεί και πολλοί εθελοντές και δη από τα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα.
Πριν την ανάκριση, ο Διοικητής ζητάει έναν από τους Ιταλούς κρατούμενους να τον χρησιμοποιήσει ως αγγελιοφόρο. Οι Ιταλοί δυσπιστούν. Ο Διοικητής αποφασιστικά επιλέγει έναν αδύνατο ηλικιωμένο. Ο αιχμάλωτος φοβούμενος και πέφτοντας μπρούμητα αναφωνεί «Μπέλλα Γκρέτσια…»(ωραία Ελλάδα). Πρόκειται να τον χρησιμοποιήσει, ώστε να μεταφέρει ένα γράμμα. Το κιβώριο εκστρατείας κι ένα τραπεζάκι αντικαθιστούν την καρέκλα και το γραφείο. Το γράμμα, εν περιλήψει, πληροφορεί τον Ιταλό Διοικητή, ότι απέναντί του έχει ελληνικό στρατό, ο οποίος αφενός θα πολεμήσει όπως πολέμησε στα βορειοηπειρωτικά βουνά αφετέρου θα ζητήσει εκδίκηση για την υποδούλωση και τα παθήματα του ελληνικού λαού από τον απρόσκλητο και θρασύ κατακτητή.
Και μόνο το γεγονός, ότι ο συγγραφέας, ο Γεώργιος Καλαματιανός, αναφέρεται στην Βόρειο Ήπειρο είναι αρκετό να προκαλέσει σήμερα θλίψη, διότι ομιλητές κατά την εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου αυτολογοκρίνονται, εν όψει της πολιτικής ορθότητας, όταν δεν είναι ιδεοληπτικοί, εμπρός στο φάσμα του εθνομηδενισμού, ώστε να μην αναφερθούν στην αλύτρωτη βορειοηπειρωτική γη.
Η μάχη θα διαρκέσει μερικές ημέρες. Η γνώριμη στους Ιταλούς ιαχή «αέρα! αέρα!» θα αντηχήσει ξανά και το εχθρικό μέτωπο θα σπάσει στον ελληνικό τομέα.
Παραπέρα, ο Κωνσταντίνος(Κώστας) Ρωμαίος σε ένα κείμενό του με τίτλο «Ένας γέρος, ένα σύμβολο», κι εδώ περίφημα είναι τα χαρακτικά του Τάσου(Αναστάσιος Αλεβίζος) που το συνοδεύουν, αποθεώνει ένα γηραλέο Έλληνα αγρότη, ο οποίος τον Μάιο του 1943, εν μέσω της Κατοχής, συναντά ένα ιταλικό απόσπασμα ιππικού. Οι Ιταλοί τού ζητούν χλωρό κριθάρι για τα άλογα τους. Ο γέρος τούς οδηγεί όχι στο πλησιέστερο και πλούσιο σε κριθάρι χωράφι, αλλά σε ένα μακρινό, κατώτερης ποιότητας δημητριακό από το πρώτο. Ο γέρος ήθελε να ζημιωθεί αυτός, διότι αυτουνού ήταν το χωράφι, παρά ο συγχωριανός του. Ο διερμηνέας του αποσπάσματος πληροφορείται από τον Πρόεδρο της κοινότητας, ότι ο γέρος έχει δύο παιδιά στρατευμένα στον «ελεύθερο ελληνικό στρατό», που βρίσκεται στην Αφρική. Η τιμιότητα του γέρου κάνει τον Ιταλό αξιωματικό να συμπεράνει, ότι η ανατροφή που δίνουν τέτοιοι γονείς στους γιους τους συνέβαλαν στις νίκες των Ελλήνων στην Αλβανία, αλλά και στο Ελ Αλαμέιν και σε άλλα μέρη της Αφρικής.
Σε ένα τρίτο Αναγνωστικό, αμέσως μετά τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, ο συγγραφέας του, ο Δημ. Κοντογιάννης, στο κείμενό του αφηγείται την «εθνική περιπέτεια και την εθνική δόξα του 1940 – 44». Ο Βασιλιάς και η Κυβέρνηση αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από την Κρήτη με κατεύθυνση την Αίγυπτο, μετά την αιματηρή κατάληψη της μεγαλονήσου. Τούς ακολούθησαν αξιωματικοί και στρατιώτες και όσα πλοία γλίτωσαν από τους βομβαρδισμούς των Γερμανών. Οι Σύμμαχοι συνέβαλαν στην αναδιοργάνωση του Ελληνικού Στρατού, ο οποίος δόξασε την γαλανόλευκη, πολεμώντας στο Ελ Αλαμέιν της Αφρικής και αργότερα στο Ρίμινι της Ιταλίας.
