Για ποιο λόγο μας δυσκολεύει

η καθημερινότητά μας και

πώς να την αντιμετωπίσουμε

Γράφει ο Ψυχολόγος Δημήτρης Φλαμούρης PhD.

Μαθηματικός – Συγγραφέας – Coach Θετικής Ψυχολογίας.

Για ποιο λόγο δυσκολευόμαστε στην καθημερινότητά μας; Τι είναι αυτό που μας φταίει και νιώθουμε συχνά μίζεροι; Πώς μπορούμε να βγούμε από τον κύκλο αυτό και να νιώσουμε λίγο πιο ευτυχισμένοι;

Περνάμε τη μέρα μας συχνά με την αίσθηση ότι κάτι μας φταίει. Η κίνηση είναι αφόρητη, η δουλειά είναι κουραστική, ο σύντροφός μας δε μας πρόσεξε αρκετά, πάλι τα ίδια θα φάμε, οι διακοπές τελείωσαν, το σπίτι θέλει καθάρισμα, η τηλεόραση δεν έχει τίποτα καλό.

Και μπορεί να έχουμε δίκιο, όπως το βλέπουμε. Δεν τα βγάζουμε από το μυαλό μας. Η πραγματικότητα είναι αυτή που περιγράφουμε.

Κι όμως…

Κι όμως υπάρχει και μια άλλη πραγματικότητα. Εκεί δίπλα σε αυτήν που περιγράφουμε, η οποία είναι εξίσου αληθινή. Τείνουμε συστηματικά να την αμελούμε ή να τη θεωρούμε δεδομένη.

Στην πραγματικότητα αυτή έχουμε αυτοκίνητο, ή δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τα μέσα μεταφοράς, έχουμε σύντροφο ο οποίος μπορεί να μας προσέχει (έστω και λιγότερο από όσο θα θέλαμε κάποιες φορές), έχουμε φαγητό να φάμε, πήγαμε διακοπές, έχουμε σπίτι το οποίο θέλει καθάρισμα και το σπίτι έχει και τηλεόραση.

Ακόμα αν κάποιες από αυτές τις συνθήκες δεν πληρούνται, έχουμε την υγεία μας, τους φίλους μας, τους γονείς μας, ανθρώπους που νοιάζονται για εμάς.

Μέσα στην πολυάσχολη ημέρα μας, όμως, το ξεχνάμε και εστιάζουμε σε όλα τα αρνητικά που συμβαίνουν γύρω μας. Μόνο όταν κινδυνέψουμε να τη χάσουμε ξαφνικά γίνεται και πάλι σημαντική.

Μόνο όταν αρρωστήσουμε εκτιμούμε την υγεία μας και χαιρόμαστε πολύ όταν γίνουμε ξανά καλά! Μόνο όταν πάθει κάτι το αυτοκίνητό μας εκτιμάμε την «ταλαιπωρία» που περνούσαμε όταν το είχαμε και ξαφνικά δε μας πειράζει. Μόνο όταν χάσουμε τον σύντροφό μας εκτιμούμε αυτά που μας προσέφερε όταν ήμαστε μαζί…

Σας έχει συμβεί κι εσάς;

Τι φταίει;

Όχι εμείς πάντως. Δε φταίμε.  Έτσι είμαστε φτιαγμένοι. Είμαστε φτιαγμένοι για να ανησυχούμε. Για να σκεφτόμαστε αρνητικά. Έτσι είναι κατασκευασμένος ο εγκέφαλός μας.

Σύμφωνα με την εξελικτική ψυχολογία, όταν πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια ζούσαμε στις στέπες της Αφρικής οι άνθρωποι οι οποίοι έκριναν αρχικά τα πάντα ως επικίνδυνα και μετά έβλεπαν αν όντως ήταν έτσι, ήταν αυτοί που ήταν πιο πιθανό να επιζήσουν και να περάσουν τα γονίδιά τους στους απογόνους τους.

Όταν άκουγαν ένα θόρυβο έλεγαν «Τι ήταν αυτό; Αρκούδα;» μέχρι να πούνε «Α, εντάξει. Ο σκύλος ήταν». Έτσι δεν τους έτρωγε η αρκούδα όταν όντως βρισκόταν κοντά τους…

Έτσι κι εμείς. Έχουμε την ίδια δομή στον εγκέφαλό μας με τους προγόνους μας εκείνους. Είμαστε προγραμματισμένοι να βλέπουμε πρώτα τα αρνητικά σε κάθε κατάσταση.

Γι αυτό όταν αργήσει 15′ ο σύντροφός σου να έρθει σπίτι, η πρώτη σκέψη είναι:

«Ωχ, λες να έπαθε τίποτα; Γρήγορα την αστυνομία και τα νοσοκομεία!»

και όχι:

«Ρε τον τυχερό, θα κάθισε περισσότερο με την παρέα και θα τα λένε…»

Μην βιαστείς να κατηγορήσεις τον εαυτό σου ότι εσύ φταις που είσαι αρνητικός ή απαισιόδοξος ότι σκέφτεσαι πρώτα το κακό και απογοητεύεσαι εύκολα. Μην επιδείξεις άλλη μια φορά την ίδια συμπεριφορά να εστιάσεις στο αρνητικό… Αυτή είναι η φύση σου και σε πολλές περιστάσεις σε σώζει από διάφορες συμφορές.

Τι μπορείς να κάνεις;

Τι μπορείς να κάνεις όμως στην πράξη, ώστε να βοηθήσεις στο να αλλάξει λίγο η διάθεσή σου και να αρχίσεις να εστιάζεις πιο συχνά στην άλλη εξίσου υπαρκτή, παράλληλη θετική πραγματικότητα; Τι μπορείς να κάνεις για να επαναπρογραμματίσεις τον εγκέφαλό σου και να είσαι πιο ευγνώμων, ώστε να εκτιμάς περισσότερο τα θετικά που υπάρχουν, ούτως ή άλλως, στη ζωή σου;

Γιατί όλοι μας έχουμε λόγους να νιώθουμε ευγνώμονες…

Three good things

Θέλει να εξασκηθείς. Για να αλλάξεις τον τρόπο σκέψης σου πρέπει να καταβάλεις προσπάθεια. Δεν είναι ανάγκη να το κάνεις, αλλά αν θέλεις ένα πιο γυμνασμένο μυαλό, θα πρέπει να το γυμνάσεις. Δεν πρέπει να είσαι πιο ευτυχισμένος. Αν θέλεις όμως γίνεται. Και δεν «πρέπει» καν να το θέλεις.

Γράψε κάθε μέρα για μια βδομάδα πριν πέσεις για ύπνο τρία πράγματα για τα οποία είσαι ευγνώμων. Τρία πράγματα τα οποία συνέβησαν την ημέρα που πέρασε. Γράψε πώς ένιωσες όταν συνέβησαν και πώς νιώθεις τώρα που γράφεις γι αυτά. Έτσι αρχίζεις και προγραμματίζεις σιγά σιγά τον εγκέφαλό σου να εστιάζει και στην θετική πραγματικότητα. Πολλαπλές έρευνες έχουν δείξει ότι αυτή η απλή άσκηση μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ευτυχίας σου για πολλούς μήνες.

Αν φοβάσαι ότι δε θα έχεις τι να γράψεις, αν φοβάσαι ότι τίποτα καλό δε σου συμβαίνει την εποχή που ζούμε, θυμήσου τα παρακάτω επτά απλά πράγματα.

1) Έχεις ένα σπίτι να πας σήμερα το βράδυ. Δεν είναι δεδομένο για όλους αυτό. Ούτε και για σένα.

2) Έχεις πόσιμο νερό διαθέσιμο κάθε μέρα. Βρέθηκα στην Αιθιοπία και στην Ουγκάντα και εκεί κουβαλάνε το νερό με τα μπετόνια, 3-4χλμ για να έχουν στο σπίτι τους. Και σε πολλά άλλα μέρη.

3) Έχεις ένα πιάτο φαγητό στο τραπέζι. (Ακόμα και αν είναι παρόμοιο με το χθεσινό).

4) Έχεις τον ήλιο και ίσως και τη θάλασσα κοντά.

5) Έχεις την υγεία σου. Τις περισσότερες φορές τουλάχιστον.

6) Έχεις πρόσβαση στο ίντερνετ. Και σε έναν κόσμο πληροφοριών και εμπειριών μέσα από αυτό.

7) Έχεις ανθρώπους που νοιάζονται για σένα.

Κι αν όλα αυτά δε σου φτάνουν και θέλεις περισσότερα, αν έχεις πέσει θύμα της ηδονικής προσαρμογής, ίσως σου φανεί χρήσιμο αυτό που είπε ο Επίκουρος.

«Μην σαμποτάρεις την απόλαυση που σου δίνουν αυτά που έχεις, επιθυμώντας αυτά που δεν έχεις. Θυμήσου ότι αυτά που έχεις ήταν κάποτε ανάμεσα σε αυτά που επιθυμούσες να είχες».