Γιατί κάνω συνέχεια τα ίδια λάθη;
by DIMITRIS FLAMOURIS
Το άρθρο βασίζεται στο βιβλίο μου Ψυχο-Λογικές Σχέσεις που κυκλοφορεί το Μάιο
Είπες θα κάτσεις μέσα σήμερα γιατί ήσουν κουρασμένος, αλλά όταν σε πήραν τηλέφωνο δεν μπόρεσες να πεις όχι και βγήκες. Είπες δε θα ξαναπάρεις τηλέφωνο τον πρώην σου, όμως τα δάχτυλά σου αυτοβούλως σχημάτισαν το νούμερό του. Γιατί το κάνεις αυτό; Γιατί δεν αλλάζεις μια και καλή να ηρεμήσεις;
Η απάντηση είναι ότι δεν ελέγχεις εσύ τις συμπεριφορές σου. Οι συμπεριφορές μας είναι πάντα σε αρμονία με τον ασυνείδητο νου. Δεν υπάρχουν εξαιρέσεις στον κανόνα αυτό. Οτιδήποτε κάνουμε, ακόμα και αν επιφανειακά φαίνεται να μας χαλάει, το θέλουμε σε ένα βαθύτερο επίπεδο. Το βαθυθέλουμε αν μου επιτρέπετε. Ίσως βαθυθέλουμε να είμαστε πάση θυσία ευχάριστοι στους φίλους μας γι αυτό βγαίνουμε ακόμα και αν θέλουμε επιφανειακά να μη βγούμε. Ίσως βαθυθέλουμε να αποφύγουμε να παραδεχθούμε ότι είμαστε μόνοι (ακόμα και αν έχουμε χωρίσει πριν πολύ καιρό) και έτσι προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε με τον προηγούμενο σημαντικό άνθρωπο στη ζωή μας.
Όποιος και να είναι ο λόγος για τον οποίο θέλουμε σε ένα βαθύτερο επίπεδο να κάνουμε ό,τι κάνουμε, το γεγονός παραμένει ότι υπάρχει μια εσωτερική οδηγία η οποία καθορίζει το πως θα πράξουμε σε κάθε κατάσταση. Είναι το εσωτερικό μας λογισμικό το οποίο εγκαταστάθηκε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας. Τότε που μαθαίναμε τον κόσμο. Τότε που μαθαίναμε τι είναι αγάπη. Είναι αυτό που ο Σπινόζα ονόμασε εσωτερική μας αναγκαιότητα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι, όμως, δεν το γνωρίζουν αυτό. Νομίζουν πως ελέγχουν τις σκέψεις τους και πως είναι οι ίδιοι οι οποίοι κυβερνούν τη ζωή τους. Δεν γνωρίζουν ότι οι οδηγίες για τις περισσότερες από τις συμπεριφορές τους παραμένουν καλά κρυμμένες από εκείνους και θεωρούν πως αρκεί να αποφασίσουν να κάνουν κάτι διαφορετικά και θα γίνει. Έχουν την αυταπάτη ότι αν θέλουν μπορούν κιόλας. Δεν κατανοούν πως χρειάζεται να βαθυθέλουν για να μπορούν. Οπότε όταν αποτυγχάνουν κατηγορούν τους εαυτούς τους ότι πάλι δεν μπόρεσαν.
Αναρωτιούνται γιατί δεν κατάφεραν να προχωρήσουν. Αναρωτιούνται πώς έγινε και έπεσαν πάλι στην ίδια παγίδα. Έτσι αναλώνονται σε ανέλπιδες προσπάθειες να κάνουν κάτι διαφορετικό μόνο για να βρεθούν να ξανακάνουν μετά από λίγο ακριβώς τα ίδια. Είναι σαν να θέλεις να κάνεις τη βρύση να τρέξει ζεστό νερό και έχεις δοκιμάσει όλους τους δυνατούς τρόπους για να γυρίσεις το ρουλεμάν, ενώ αυτό που χρειάζεται να κάνεις είναι να ανοίξεις το θερμοσίφωνα.
Όταν μια συνειδητή επιθυμία (πχ. θέλω να μείνω σπίτι επειδή είμαι κουρασμένος) έρχεται σε σύγκρουση με μια βαθύτερη (πχ. θέλω να είμαι ευχάριστος στους φίλους μου για να συνεχίσουν να μου κάνουν παρέα) η βαθύτερη επιθυμία πάντα θα υπερισχύει. Για να καταφέρουμε να εξελιχθούμε και να βγούμε από τον φαύλο κύκλο που ζούμε, θα χρειαστεί να αναγνωρίσουμε τον πραγματικό μας αντίπαλό. Μπορεί να είμαστε σίγουροι με το συνειδητό μας νου ότι θέλουμε να κάνουμε μια αλλαγή όμως για να έχουμε καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας βοηθάει να γνωρίζουμε πώς ακριβώς μας τρέφει η υπάρχουσα κατάσταση. Διότι για να τη συντηρούμε τόσο καιρό, αυτό σημαίνει ότι κάτι κερδίζουμε από αυτή ακόμα και αν φαίνεται δυσάρεστη σε πρώτη ανάγνωση. Βοηθάει να αναγνωρίσουμε ποιο βαθυθέλω μας ικανοποιεί. Ποια βαθύτερη ανάγκη μας ικανοποιείται. Εκεί θα πρέπει να εστιαστεί η προσπάθειά μας.
Αυτό δεν είναι τόσο απλό όσο ίσως ακούγεται. Συχνά μας είναι αρκετά δύσκολο να δούμε τα πραγματικά κίνητρα των συμπεριφορών μας γιατί είμαστε πολύ κοντά σε εμάς για να μας δούμε «αντικειμενικά». Είναι σαν να θέλεις να δεις ένα πορτραίτο με τη μύτη σου κολλημένη στον πίνακα. Είναι αδύνατο να καταλάβεις όλη την εικόνα. Θα χρειαστεί να ρωτήσουμε κάποιον που είναι λίγο πιο μακριά από τον πίνακα για να μας τον περιγράψει. Ρωτώντας έναν ειδικό ή έναν έμπιστο φίλο μπορούμε να κάνουμε το πρώτο βήμα ώστε να αρχίσουμε να μας καταλαβαίνουμε.
Αν, λοιπόν, κάνεις τα ίδια «λάθη» ξανά και ξανά μη σε κατηγορείς και κατάλαβε ότι απλά δεν είναι στο χέρι σου αυτή τη στιγμή. Ίσως ο αντίπαλος σου να είναι βαθύτερα από ό,τι νόμιζες. Ίσως να παλεύεις με κάτι πολύ δικό σου. Ετοιμάσου για τη μάχη και ζήτησε βοήθεια. Το έπαθλο είναι μια καλύτερη ζωή!
