Η Σχολική Σύμβουλος Νηπιαγωγών κα. Κ. Σαραφίδου μιλάει στον «Π.Τ.»
«Οι γονείς να είναι σίγουροι
ότι οι εκπαιδευτικοί κάνουν ότι το καλύτερο˙
να είναι ήσυχοι για τα παιδιά τους στα σχολεία»
«Δεν κινδυνεύουν στο Νηπιαγωγείο, πολύ περισσότερο κινδυνεύουν
το απόγευμα στις παιδικές χαρές…»
Του Θανάση Πολυμένη
ΣΤΗΝ εποχή της πανδημίας, η σχολική πραγματικότητα στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι μια νέα κατάσταση. Οι εκπαιδευτικοί έχουν να αντιμετωπίσουν άγνωστες καταστάσεις και «δρόμους». Οι περισσότερες δυσκολίες όμως, εντοπίζονται και στο χώρο του Νηπιαγωγείου, όπου οι νηπιαγωγοί καλούνται να ακολουθήσουν συγκεκριμένες οδηγίες, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να εφευρίσκουν και τρόπους, μέσα από τους οποίους τα παιδιά θα πρέπει να καταλάβουν τι συμβαίνει, σε ένα διαφορετικό κόσμο απ’ αυτόν που γνωρίσαμε μέχρι σήμερα.
Ο «Πρωινός Τύπος», μίλησε με την Σχολική Σύμβουλο Νηπιαγωγών κα. Κατερίνα Σαραφίδου, η οποία μας εξηγεί πώς δουλεύουν τα Νηπιαγωγεία εν μέσω πανδημίας, πώς αντιμετωπίζουν τα προβλήματα οι νηπιαγωγοί και πώς δέχονται τα παιδιά όλα αυτά τα ζητήματα.
Πέρασε ένας χρόνος από τη λειτουργία και στη Δράμα της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης κα. Σαραφίδου. Πως κρίνετε σήμερα αυτή την περίοδο από τη θέση σας ως σχολική σύμβουλος;
«Τώρα μιλάτε βέβαια με μια φανατική υπέρμαχο της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης, για τους λόγους ότι η πρώτη βαθμίδα της οργανωμένης εκπαίδευσης και αγωγής – δεν μιλώ για φροντίδα – είναι το Νηπιαγωγείο. Οπότε ήταν ευχής έργο να γίνει αυτό, πάντα με γνώμονα το καλό των παιδιών. Και η Ελλάδα είναι από τα κράτη που έχουν χωριστά τους φορείς υγείας και χωριστά τους φορείς εκπαίδευσης. Σε άλλα ευρωπαϊκά μοντέλα, αυτό είναι ένα μέχρι 5-6 ετών. Εδώ όμως έχουμε διαφορετικό μοντέλο, οπότε θέλαμε πολύ να γίνει.
Η Δράμα είναι από τις περιοχές που δεν έχουν έντονο πρόβλημα χώρου και ποτέ δεν είχε. Όσα χρόνια είμαι σχολικός σύμβουλος, βλέπω ότι τα σχολεία μας είναι κολέγια σε σχέση με άλλους Νομούς. Η Αλεξανδρούπολη για παράδειγμα έχει λίγο χώρο στέγασης, όπως και η Καβάλα. Οπότε η Δράμα θα έπρεπε να είχε μπει ήδη από την πρώτη χρονιά.
Νομίζω ότι δεν υπήρξαν ιδιαίτερα προβλήματα, ειδικά και με την υπογεννητικότητα που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια λόγω κρίσης κύλησαν όλα ομαλά. Τα προβλήματα βλέπουμε ότι τώρα εμφανίζονται κυρίως λόγω της πανδημίας και όχι λόγω της υποχρεωτικότητας. Βέβαια εδώ δημιουργείται ένα θέμα, διότι πολλοί γονείς δεν γνωρίζουν ότι είναι υποχρεωμένοι να στέλνουν τα παιδιά τους και στο Νηπιαγωγείο λόγω του ότι αυτό έχει νομοθετηθεί πια, και για το λόγο ότι κάποιοι είναι υπέρμαχοι της μη χρήσης μάσκας, κάποιοι τα κρατάνε στο σπίτι. Αυτό βέβαια, όταν κάποιος δεν ακολουθεί το νόμο, έχει αντίστοιχες κυρώσεις».
Έξω από το ζήτημα του τι πιστεύει ο καθένας κα. Σαραφίδου, θα ήθελα εδώ να εστιάσουμε, κατά πόσο το παιδί αυτό, αν δεν πάει μια χρονιά στο Νηπιαγωγείο, πώς θα μπορέσει στη συνέχεια να ακολουθήσει την εκπαιδευτική διαδικασία;
«Θα ήθελα να πω κάτι που ίσως αρκετοί γονείς δεν το καταλαβαίνουν και θεωρούν ότι το Νηπιαγωγείο δεν είναι σχολείο. Το Νηπιαγωγείο είναι πάρα πολύ βασικό για πάρα πολλά πράγματα. Δηλαδή, θα αφήσουν τα παιδιά (σ.σ. να μην πάνε σχολείο) σε μια περίοδο που είναι πολύ κρίσιμη όπου υπάρχει ραγδαία εξέλιξη σε όλους τους τομείς, στους γνωστικούς, στους νοητικούς, στους ψυχοκινητικούς, που μέχρι τα 8 περίπου έχει επιτελεστεί το 80% της ανάπτυξης του ανθρώπου, σε σχέση με την υπόλοιπη ζωή του;
Αρκεί να σας πω ότι, τα κέντρα του λόγου, οι συνδέσεις στον εγκέφαλο, γίνονται στα 2,5 με 5 χρόνια. Όταν σ’ αυτή την ηλικία δεν δίνεις ερεθίσματα στο παιδί, σε οργανωμένο πλαίσιο εκπαίδευσης όπως είναι το Νηπιαγωγείο ακόμα και ο Παιδικός Σταθμός, στερείς πάρα πολύ το παιδί από την εξέλιξη, από αυτά που θα καταφέρει και τις δεξιότητες που θα πρέπει να αναπτύξει, τις γνώσεις που θα πρέπει να αποκτήσει στο μέλλον. Όλα αυτά θα λειτουργούν με αρνητικό πρόσημο στο μέλλον.
Άρα λοιπόν, το Νηπιαγωγείο δεν είναι απλώς ένας χώρος παιχνιδιού, αλλά η γνώση δίδεται με παιγνιώδη τρόπο, οργανωμένα και συστηματικά τα παιδιά αποκτούν δεξιότητες, γνώσεις και πολλές καλές συνήθειες που θα τα συνοδεύουν σε όλη τους τη ζωή.
Πέρα όμως απ’ αυτό, τα παιδιά αυτά μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τυχόν προβλήματα συμπεριφοράς που μπορεί να βγάλουν στο μέλλον, έχουν λιγότερο άγχος κτλ.»
Κατά πόσο πλέον έχει αλλάξει το εκπαιδευτικό πλαίσιο σήμερα σε σχέση με την πανδημία;
«Πάρα πολύ. Αν το λέγαμε με όρους θεάτρου, θα λέγαμε ότι είναι κόντρα ρόλος. Όλα αυτά που λένε και γνωρίζουν οι νηπιαγωγοί και έχουν εκπαιδευτεί γι’ αυτό, όλα αυτά για να μοιράζονται τα παιδιά τα αντικείμενά τους, να παίζουν όλα μαζί, να μην απομονώνεται κανένα, να παίζουν και να εργάζονται συνεργατικά και όλα αυτά, τώρα τα αφήνουμε λίγο στην άκρη, ή παίζουν με σταθερές ομάδες σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ.
Βέβαια, οι νηπιαγωγοί είναι ιδιαίτερα ευρηματικές και προσπαθούν και βρίσκουν τρόπους ώστε να εντάσσουν όλα τα παιδιά, ή τώρα με την παρατεταμένη διαμονή στον υπαίθριο χώρο με παιχνίδι όπου η χρήση μάσκας δεν είναι απαραίτητη.
Γενικά όμως είναι πολύ δύσκολο και το βλέπεις αυτό στο άγχος που έχουν, στα πολλά ερωτηματικά που εμείς ως στελέχη της εκπαίδευσης και οι φορείς υγείας είμαστε κοντά τους και προσπαθούμε να βοηθούμε και να ενθαρρύνουμε, γιατί πέρα απ’ αυτό το παιδαγωγικό πλαίσιο έχουν να διαχειριστούν – ελάχιστες φορές ευτυχώς – την καχυποψία των γονιών – δικαιολογημένη μεν – και την ασφάλεια των παιδιών. Γνωρίζουμε πολύ καλά και απ’ αυτά που μας λένε οι υπεύθυνοι, ότι αν τηρούμε τα μέτρα προστασίας, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα».
Πάνω σε όλα αυτά, ποια είναι τα μηνύματα που λαμβάνετε από τις νηπιαγωγούς; Σας μεταφέρουν προβληματισμούς, ποιες είναι οι ανησυχίες τους;
«Από τις πρώτες μέρες δημιουργήθηκαν πολλά ερωτηματικά, γιατί όπως καταλαβαίνετε έρχονται οδηγίες, αλλά αυτές οι οδηγίες δεν μπορούν να προβλέψουν και το παραμικρό. Στην πορεία τις διαβάζουμε και εξηγούμε τι λένε και δίνουμε λύσεις, ή τις μεταφέρουμε στους φορείς υγείας ή προς το Υπουργείο το οποίο μας απαντάει άμεσα.
Για παράδειγμα, η χρήση μάσκας την ώρα της χαλάρωσης, ήταν το πρώτο που αντιμετωπίσαμε. Και είπαμε ότι, τα παιδιά εφόσον είναι σε απόσταση ασφαλείας και δεν είναι πρόσωπο με πρόσωπο και εφόσον χαλαρώνουν, μπορούν να μην φορούν τη μάσκα.
Υπάρχουν Νηπιαγωγεία που έχουν χώρους, άλλα που δεν έχουν, μπορούν όμως να βρεθούν γενικά λύσεις.
Γενικά όμως τα παιδιά προσαρμόζονται εύκολα και δεν με εκπλήσσει αυτό. Επειδή δούλεψα και σε ολοήμερο Νηπιαγωγείο, γνωρίζω πόσο εύκολα και είναι απορίας άξιο, μαθαίνουν τα μικρά παιδιά να προσαρμόζονται».
Σ΄ αυτό το σημείο κα. Σαραφίδου ήθελα να σας ρωτήσω για το κατά πόσο τα παιδιά σήμερα με όλη αυτή την κατάσταση ανταποκρίνονται σ’ όλα αυτά.
«Αμέσως! Και όταν μάλιστα είναι μέσα σε ένα πλαίσιο παιχνιδιού, μαθαίνουν πώς να φοράνε τη μάσκα, πώς να πιάνουν το λαστιχάκι, να πλένουν χέρια, με κανόνες, με εικόνες κτλ. Τα παιδιά πειθαρχούν πολύ περισσότερο απ’ ότι ένας ενήλικος. Αλλά αυτό δεν φτάνει. Γιατί, αν ο εκπαιδευτικός έχει αρνητισμό πάνω σ’ αυτό, αν είναι αρνητικά αντίθετος μ’ αυτό, οφείλει να το βάλει σε δεύτερο πλάνο και να κάνει αυτό που πρέπει, γιατί αυτό είναι το νόμιμο και δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε την υγεία των παιδιών και τη δημόσια υγεία.
Τα παιδιά μαθαίνουν πολύ εύκολα στο σχολείο πολύ περισσότερο όταν το λέει η δασκάλα, αλλά σίγουρα αυτό εμπεδώνεται σαν γνώση και δεξιότητα, όταν βλέπουν σαν πρότυπα τους εκπαιδευτικούς, αλλά και τους γονείς τους στο σπίτι».
Αυτά τα παιδιά κα. Σαραφίδου, φέτος, έχουν να αντιμετωπίσουν ένα καινούριο κόσμο, για τον οποίο μέχρι σήμερα κανένας δεν γνώριζε τίποτα. Πώς νομίζετε ότι θα το αντιμετωπίσουν στο μέλλον τους;
«Κοιτάξτε, είναι δύσκολα. Σίγουρα προσπαθούμε να ξεπεράσουμε το ζήτημα να μην τους μείνει στη συνέχεια ένα τραύμα και χρειάζεται και άλλη διαχείριση μετά. Άρα λοιπόν με παιγνιώδη, με ευχάριστο τρόπο αλλά και με συζήτηση, μπορούμε να πούμε στα παιδιά την αλήθεια για το τι συμβαίνει. Τα παιδιά καταλαβαίνουν πολλά γιατί έχουν ευαίσθητους δέκτες. Αλλά αυτό θα πρέπει να συνεχίζεται και στο σπίτι, να μην υπονομεύεται το έργο αυτό από τους γονείς στο σπίτι, γιατί τότε δεν θα έχουμε το αναμενόμενο αποτέλεσμα.
Από την άλλη πλευρά, είναι πολύ δύσκολο για τα παιδιά, να μην βλέπουν το χαμόγελο της νηπιαγωγού. Η μη λεκτική επικοινωνία, είναι το 80% της επικοινωνίας και είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας.
Να σας πω ότι ρώτησα τον Ιατρικό Σύλλογο της Δράμας, αν είναι ασφαλή η μάσκα με διαφάνεια στο σημείο του στόματος και μου απάντησαν θετικά, ώστε να φαίνεται το χαμόγελο. Σε ένα Νηπιαγωγείο της Καβάλας, συνάδελφος έκανε ένα βιντεάκι για το πώς είναι χωρίς μάσκα δίνοντας οδηγίες σε γονείς και παιδιά, γιατί πλέον θα τη βλέπουν με μάσκα».
Πόσο σημαντική είναι η μείωση του αριθμού του πληθυσμού των παιδιών μέσα στην τάξη;
«Είναι πολύ μεγάλη. Πριν από χρόνια, όταν πρωτοέγινα σύμβουλος το 2003, τότε στήναμε τα Ολοήμερα και τότε πιέζαμε προς την Αθήνα, να γίνουν τα άτομα σε κάθε τμήμα 20 στον αριθμό. Τότε ο υπουργός από 25 τα έκανε 30. Μετά μια άλλη κυβέρνηση, τα κατέβασε από τα 30 στα 25. Πρόσφατα, λίγο πριν την αλλαγή της κυβέρνησης, κατέβηκε στα 22 άτομα.
Δεν μπορώ να καταλάβω με ποια λογική τώρα τα έχουν 25 κάτω από αυτές τις συνθήκες. Βέβαια δεν είναι παντού 25, εδώ στην επαρχία δεν έχουμε τέτοια ζητήματα. Στα αστικά κέντρα όμως στενάζουν πραγματικά. Είναι πολύ δύσκολο για μικρά παιδιά και μ’ αυτές τις συνθήκες. Δεν υπερασπίζομαι το μεγάλο αριθμό παιδιών στα Νηπιαγωγεία. Χρόνια μαχόμαστε για να κατεβούν στα 20 το πολύ στα 15 παιδιά».
Τέλος, η κα. Σαραφίδου σημειώνει ιδιαίτερα: «Οι γονείς να είναι σίγουροι ότι οι εκπαιδευτικοί κάνουν ότι το καλύτερο. Να είναι ήσυχοι για τα παιδιά τους στα σχολεία. Δεν κινδυνεύουν στο Νηπιαγωγείο, πολύ περισσότερο κινδυνεύουν το απόγευμα στις παιδικές χαρές εκεί όπου δεν τηρούνται όσα πρέπει να τηρούνται. Μέσα στο Νηπιαγωγείο, τα πράγματα είναι ελεγχόμενα. Θέλουμε τους γονείς να είναι ευαισθητοποιημένοι σ’ αυτό το κομμάτι και να είναι βοηθοί μας και δίπλα μας σ’ αυτή τη δύσκολη συγκυρία».
