Πολιτιστικός Μάιος στο Καλαμπάκι Δράμας
Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά
αποτελεί τη ζώσα παράδοση
και τη διαφύλαξή της
Μιλάνε στον «Π.Τ.» Αθ. Θεοδωρίδου, Αθ. Παλληκάρης, Ελ. Χαριζάνη και Γ. Παπουτσής
Του Θανάση Πολυμένη
ΕΝΑΣ μήνας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Καλαμπάκι Δράμας, είναι ο Μάιος, καθώς ο Μορφωτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαμπακίου εδώ και χρόνια, διοργανώνει τις εκδηλώσεις του Πολιτιστικού Μαΐου.
Το φετινό θέμα του είναι «Ό,τι μας ενώνει» και αφορά στον πολιτισμό της περιοχής της Δράμας, ώστε να υπάρξει από εδώ και πέρα μια κοινή αφετηρία για όλη την περιοχή. Είναι κάτι που επιτάσσουν οι σύγχρονοι καιροί και η ζώσα παράδοση.
Οι φετινές δράσεις καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της πολιτιστικής δημιουργίας και της διαλεκτικής σχέσης της με το παρελθόν, την Μεσόγειο ως κοιτίδα πολιτισμού, την μουσική ως συνεκτικό κρίκο πολιτισμών, του χορού ως κύκλο ανθρώπων που δένονται, του αθλητισμού ως συνέργεια άμιλλας, τη σύγχρονη αποτύπωση του παρελθόντος μέσα από τέχνες όπως η ζωγραφική, η φωτογραφία και η τεχνική διακόσμησης, η επιστημονική προσέγγιση της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής μας.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε με μια σειρά από ενδιαφέρουσες ημερίδες το πρωί του περασμένου Σαββάτου 11 τρέχοντος με πρώτη ημερίδα με θέμα: «Ο πολιτιστικός πλούτος της Δράμας, ανάδειξη και διαφύλαξη», αλλά και το «Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ελλάδας. Τοπικό Δίκτυο Δράμας των εγγεγραμμένων στοιχείων στο Ε.Ε.Α.Π.Κ.– Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των Συλλόγων Καλαμπακίου, Μοναστηρακίου, Καλής Βρύσης και Ιππικού Συλλόγου Δοξάτου. Καλές πρακτικές διαφύλαξης και ανάδειξης. Η πολιτιστική κληρονομιά ως μοχλός ανάπτυξης της περιοχής της Δράμας.
Ο «Π.Τ.» βρέθηκε εκεί και συνομίλησε με τους προέδρους των Πολιτιστικών Συλλόγων του Καλαμπακίου, της Καλής Βρύσης και του Μοναστηρακίου.
Θεοδωρίδου: Η πρώτη ημερίδα του Δικτύου της Δράμας
Αρχικά, η διοργανώτρια, πρόεδρος του Μορφωτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου κα. Αθανασία Θεοδωρίδου, μιλώντας στον «Π.Τ.» σημείωσε ότι «είναι η πρώτη συνεργασία που κάνουμε οι Σύλλογοι που έχουμε εγγεγραμμένα στοιχεία στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Μοναστηράκι, Καλή Βρύση, Δοξάτο, Καλαμπάκι)».
Όπως σημείωσε, «το πρώτο μέρος της εκδήλωσης αφορά στον πολιτισμό της Δράμας και τις παραδόσεις του, αναφορές σε όλα τα στοιχεία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που έχουν εγγραφεί στο Νομό μας, παράλληλα βλέπουμε και ορισμένα στοιχεία για το πώς μπορεί να λειτουργήσει ο πολιτισμός ως κινητήρια δύναμη για την οικονομία του τόπου μας, καταθέτουμε τις εμπειρίες μας οι Σύλλογοι από τη διαδικασία της εγγραφής και γίνεται μια καλή συζήτηση για όλα αυτά.
Φιλοδοξούμε στη συνέχεια να έρθουν και άλλοι Σύλλογοι, ώστε να μοιραστούμε μαζί τους εμπειρίες, πολιτικές, προβληματισμούς και στο δεύτερο μέρος, το αφιέρωμα είναι στον σύγχρονο πολιτισμό της Δράμας, το σύγχρονο αποτύπωμα».
Ερωτώμενη για τη συνεργασία μεταξύ των Πολιτιστικών Συλλόγων που έχουν εγγράψει στοιχεία τους στο Ε.Ε.Α.Π.Κ., σημείωσε ότι «είναι υποδειγματική. Ήταν μια διαδικασία η οποία ξεκίνησε από τον Οκτώβριο του 2023 με συζητήσεις, έγινε και με πρωτοβουλία δική μας την οποία ασπάστηκαν όλοι οι Σύλλογοι και αυτό δίνει και μια πολύ καλή προοπτική».
Παλληκάρης: Τα Μπαμπούγερα είναι ένα δρώμενο πολύ αναδειγμένο και έχει τη σημασία του αυτό
Στο ίδιο μοτίβο κινήθηκε μιλώντας στον «Π.Τ.» και ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλής Βρύσης κ. Θανάσης Παλληκάρης, επισημαίνοντας ότι «είναι πολύ σημαντικό γιατί πλέον τα Μπαμπούγερα έχουν ενταχθεί και επίσημα στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά. Είναι σημαντικό για την κοινωνία του χωριού και γενικά για την περιοχή της Δράμας. Τα Μπαμπούγερα είναι ένα δρώμενο πολύ αναδειγμένο και έχει τη σημασία του αυτό. Είμαστε χαρούμενοι που μετά από καιρό και μεγάλο κόπο, καταφέραμε να εντάξουμε τα Μπαμπούγερα στο Ευρετήριο».
Χαριζάνη: Χρονοβόρα διαδικασία και δυσκολίες
Εκ μέρους του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλής Βρύσης, εισήγηση είχε η γραμματέας του Συλλόγου κα. Ελισάβετ Χαριζάνη, η οποία μιλώντας στον «Π.Τ.», αναφέρθηκε στο εγχείρημα της όλης διαδικασίας και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν στην πορεία, για το Ε.Ε.Α.Π.Κ.
Όπως είπε, «οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε, ήταν πολλές και ποικίλες. Μια πολύ χρονοβόρα διαδικασία. Η αρχική αίτηση έγινε το 2021 και η τελική εγγραφή του δρωμένου έγινε τον Αύγουστο του 2023. Οι διορθώσεις που ήρθαν, απαιτούνταν και ήθελαν αρκετή προσπάθεια, υπήρχε ελλιπής επικοινωνία με τους αρμόδιους στο Υπ. Πολιτισμού».
Όπως σημείωσε, «σίγουρα, εμείς αυτές τις πληροφορίες που είχαμε δεν μπορούσαν να συνδεθούν με τη φιλοσοφία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Εμείς για παράδειγμα θέλαμε να γίνει μια ιστορική σύνδεση με το Ιερό του Διονύσου, το οποίο όμως δεν αφορούσε τη σύνδεση. Οπότε ο σκοπός και η βάση όλων, είναι το πώς συναντάται το δρώμενο σήμερα, ως ένας ζωντανός οργανισμός και τι αλλαγές έχει δεχθεί στην πάροδο όλων των χρόνων».
Αυτό που τόνισε η κα. Χαριζάνη, είναι ότι «χρειάζονται μεν ιστορικά στοιχεία και βιβλιογραφικές αναφορές, όμως όταν ένα δρώμενο βασίζεται στις προφορικές παραδόσεις, είναι πολύ δύσκολη η τεκμηρίωσή του. Κι αυτό ήταν κάτι πολύ δύσκολο. Αυτό που έχει σημασία τελικά, είναι, το πώς το δρώμενο έχει μεταλαμπαδευτεί από τη μια γενιά στην άλλη και το πώς συναντάται και εξελίσσεται σήμερα. Ακόμα, τι μέτρα λαμβάνονται για να διαφυλαχτεί και πώς μεταδίδεται στις επόμενες γενιές, αν έχουν υπάρξει κάποια εμπορικά στοιχεία για παράδειγμα».
Παπουτσής: Η ζώσα παράδοση
Σε δηλώσεις του στον «Π.Τ.», ο πρόεδρος του Μορφωτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Μοναστηρακίου κ. Γιάννης Παπουτσής, σημείωσε ότι, «το σημαντικό είναι η ζώσα παράδοση. Κατά τη γνώμη μου, όταν μιλάμε για Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, πρέπει να μιλάμε για κάτι ζωντανό. Το οποίο υπάρχει και εμείς οι διαχειριστές του, οφείλουμε να το δώσουμε στην επόμενη γενιά με μεγαλύτερη ένταση, με μεγαλύτερη θέληση να συνεχιστεί, ώστε να έχει διάρκεια. Αυτό είναι το παραδοτέο που εμείς πρέπει να διαχειριστούμε».
Όπως τόνισε, «από την γνώση που αποκτήσαμε παρακολουθώντας τα τεκταινόμενα, πειστήκαμε ότι πρέπει να κάνει ο καθένας ξεχωριστά. Το κάθε χωριό και το κάθε δρώμενο, να το έκαναν ξεχωριστά γιατί ναι μεν μπορεί να έχουν κοινή αφετηρία, μπορεί να έχουν κοινούς συμβολισμούς και δεν είναι το ίδιο και επιχωριάζουν στα χωριά της Δράμας και του Παγγαίου. Θέλαμε σ’ αυτό το δίκτυο να εντάξουμε και τα τρία χωριά των Σερρών – Βαμβακόφυτο, Ανθή και Φλάμπορο – γι’ αυτό και το ονομάσαμε και Κέντρο Ανατολικής Μακεδονίας».
Σε άλλο σημείο, τόνισε ότι, «εδώ στη Δράμα υπάρχει πλούτος, ιδιαίτερα από τη ζώσα παράδοση, τη ζωντανή μουσική μας κληρονομιά κτλ., από τα οποία θέλουμε να αναδείξουμε τα στοιχεία του πλούτου της περιοχής μας. Ενώσαμε λοιπόν δυνάμεις για να μπορέσουμε να το πετύχουμε. Η πρωτοβουλία μας αυτή παίρνει σάρκα και οστά σήμερα με την πρώτη ημερίδα. Γι’ αυτό κάναμε και την υπογραφή του Συμφώνου με την Αναπτυξιακή Δράμας, ώστε αν χρειαστεί να στηρίξει οικονομικά».
Κλείνοντας, σημείωσε ότι «καλύτερα είναι να είμαστε όλοι μαζί, σε μια πρώτη γνωριμία και αργότερα να οδηγηθούμε σε ένα συνέδριο, που θα έχει να κάνει μ’ αυτούς που θέλουν να ενταχθούν. Κυρίως όμως, μιλάμε για τη ζώσα παράδοση, που είναι το σημαντικό και όχι κάτι αποστεωμένο, το οποίο ξεχάστηκε, λησμονήθηκε και περιμένουμε από το Υπουργείο να το διασώσει. Εμάς μας ενδιαφέρουν αυτά που είναι ζωντανά κι αυτά που πρέπει να κρατήσουμε».
