Η χρυσοφόρα καλλιέργεια
καπνού στη Δράμα το 1933
Έρευνα –επιμέλεια Ιωάννης Στ. Σταυρίδης
Μία οκά, ίσον μία λίρα.
Εκατό οκάδες, εκατό λίρες.
Το χρυσάφι ρέει άφθονο στη Δράμα.
Δημοσιογράφος, επισκεπτόμενος τη Δράμα, ρώτησε κάποιον παραγωγό.
- Εσείς εξάγεται καπνά. Τι εισάγεται μιας και η γη αυτή σας παρέχει τα πάντα.
Η απάντηση;
- Λίρες φίλε μου, λίρες.
Βρισκόμαστε στη δεκαετία του 1930 και όλα πάνε καλά.
Καπνοπαραγωγοί, καπνομεσίτες, καπνέμποροι, κάνουν τον σταυρό τους για το αγαθό που έχουν. Τον καπνό.
Υπάρχει όμως και μια τάξη εργαζομένων που ανησυχεί. Είναι οι καπνεργάτες.
- Που θα γίνει φέτος η επεξεργασία του καπνού;
- Θ΄ ανοίξουν νέα σαλόνια;
- Θα προσληφθούν για φέτος;
Η αγωνία τους μεγάλη, όταν μάλιστα βλέπουν και εδώ το «μέσον» και το «ρουσφέτι» να είναι καθημερινό φαινόμενο.
Για να δουλέψεις στα λεγόμενα καπνομάγαζα, σ΄ αυτά τα ….. μπουντρούμια χωρίς καθαρό αέρα και με ωράριο από το πρωί ως το βράδυ, έπρεπε να έχεις …. μέσον.
Μπορεί ο νόμος να έλεγε πως στην επεξεργασία καπνού δουλεύουν μόνο καπνεργάτες και όχι αγρότες, ή έμποροι, ή κάποιοι άλλοι που δε διαθέτουν την ειδικότητα του καπνεργάτη, εν τούτοις ο νόμος παραβιάζονταν, με αποτέλεσμα κάποιοι καπνεργάτες να μένουν άνεργοι γιατί κάποιοι άλλοι είχαν το …. μέσον.
1933 και τα καπνομάγαζα έχουν ανοίξει τα πόρτες τους για την επεξεργασία του καπνού.
Σε ανταπόκρισή της τον Μάιο του 1933 από τη Δράμα η εφημερίδα «Μακεδονικά Νέα» μας δίνει μια εικόνα:
«ΔΡΑΜΑ 19. Χθες ήνοιξε η Εταιρεία Αυστροελληνική ήτις προσέλαβε μόνον ογδοήκοντα καπνεργάτας και διακοσίας πεντήκοντα καπνεργάτιδας, αντί των εκατόν εργατών τους οποίους επρόκειτο να προσλάβη.
Η Αυστροελληνική σκοπεί να ανοίξη έτερα δύο σαλόνια εις τα οποία θα προσληφθούν περί τους εκατόν πεντήκοντα καπνεργάται και τριακόσιαι καπνεργάτριες. Τα καπνά του καπνεμπόρου Πατρίκη τα ηγόρασεν η εταιρεία «Φουμάρο» η οποία ελπίζεται ότι θα ανοίξη δύο σαλόνια εις τα οποία θα εργασθούν περί τους εκατόν είκοσι εργάται και τριπλάσιος αριθμός εργατριών.
Επίσης μετέφερε καπνά προς επεξεργασίαν ο καπνέμπορος κ. Βάντσης Προκοπίου όστις θα αρχίση ασφαλώς επεξεργασίαν εντός των ημερών.
Ο κ. Μιχαηλίδης καίτοι υπεσχέθη ότι θα αυξήση τον αριθμόν των καπνεργατών κατά είκοσιν εισέτι δεν εξεπλήρωσεν εισέτι την υπόσχεσίν του.
Υπολογίζεται ότι η επεξεργασία των καπνών εν Δράμα δεν θα υπερβή κατ΄ ανώτερον όριον τους τέσσαρας μήνας. Οπωσδήποτε άνεργοι εις την πόλιν μας θα παραμείνουν άνω των τριακοσίων καπνεργατών.
Εάν εντούτοις αι αρχαί και οι καπνέμποροι ακόμη ήθελον, θα ηδύναντο να αντιμετωπισθή αποτελεσματικώς η ανεργία δεδομένου ότι βιβλιάρια καπνεργατών παρουσιάζουν άνθρωποι έχοντες διτήν υπόστασιν, ήτοι καπνεργάτου και αγρότου οι οποίοι δια διαφόρων μέσων κατορθώνουν και προσλαμβάνονται υπό των καπνεμπορικών εταιρειών. Ούτοι προέρχονται εκ Τσατάλτζης και Προσωτσάνης.
Επίσης υάρχουν και άλλοι οι οποίοι μετέρχονται και άλλα κερδοφόρα επαγγέλματα. Μία έρευνα από μέρους των αρμοδίων αρχών θα φέρη πολλά εις φως, η δε ανεργία θα αντιμετωπισθή αποτελεσματικώς.
Χθες αφίκετο και ο Γεν. Διευθυντής της Αυστροελληνικής κ. Δαυϊδ Φαρατζή όστις φαίνεται ότι θα διατάξη και το άνοιγμα δύο ετέρων σαλονίων της εταιρείας καθόσον θεωρείται ότι είναι αρκετά φιλάνθρωπος.
Κατά την είσοδον των καπνεργατών εις τα σαλόνια της Αυστροελληνικής έλαβον χώραν λυπηρά επεισόδια καθόσον πολλοί καπνεργάται οικογενειάρχαι οίτινες δεν προσελήφθησαν, εν απελπισία ευρισκόμενοι απεπειράθησαν να πέσουν να πνιγούν εις τα ύδατα τα Αγίας Βαρβάρας συγκρατηθέντες υπό συναδέλφων των.
Εκ τούτου αποδεικνύεται ότι η θέσις των ανέργων καπνεργατών κατέστη όχι πλέον δυσχερής αλλά τραγική και απελπιστική. Εάν δεν υποκινηθούν υπό των αρχών αι λοιπαί Εταιρείαι όπως αρχίσουν την επεξεργασίαν υπάρχει κίνδυνος διαταράξεως της τάξεως».
Η εκλεγείσα πενταμελής επιτροπή των επαγγελματιών εκ των κ. Τρακασοπούλου, Καραγιαννάκη, Δελιμπαϊδη, Φιλιμίδη και Παπαδάκη ήτις μέλλει να μεταβή εις Καβάλλαν ίνα αντιπροσωπεύση την Ομοσπονδίαν κατά την συγκροτουμένην εκεί την προσεχή Κυριακήν συνέλευσιν των ομοσπονδιών Α. Μακεδονίας και Σερρών, ήτις θέλει ασχοληθή με το ζήτημα της νέας φορολογικής κατατάξεως επιτηδευματιών εξουσιοδοτήθη από μέρους του συμβουλίου όπως συζητήση και τα εξής θέματα: 1. Χρέη επαγγελματιών προς ιδιώτας (πληρωμή τούτων ατόκως) 2. Φορολογία ειδών πρώτης ανάγκης 3. Επιδότησιν ανέργων επαγγελματιών κ.λ.π.
