Από τον Σύλλογο Ποντίων «Ακρίτες Ν. Κρώμνης»

Η ιστορία της παραδοσιακής

ελληνικής φορεσιάς μέσα

από μια έκθεση ζωγραφικής

Μιλάνε στον «Π.Τ.» το μέλος του Συλλόγου κ. Παναγιωτίδης, η ζωγράφος κα. Κανταζίδου και η διευθύντρια της ΕΦΑ Δράμας κα. Πουλιούδη

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΙΑ ΠΑΡΑ πολύ αξιόλογη έκθεση ζωγραφικής με κεντρικό τίτλο «Ενδύματος Αφήγημα», εγκαινιάστηκε το βράδυ της Τετάρτης 8 Ιανουαρίου, στον αίθριο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας.

Πρόκειται για μια σειρά από πίνακες ζωγραφικής, που δημιούργησαν τα μέλη του Τμήματος Εικαστικών του Συλλόγου Ποντίων «Ακρίτες Νέας Κρώμνης» με υπεύθυνη του Τμήματος την ζωγράφο κα. Μαργαρίτα Κανταζίδου.

Πλήθος κόσμους παραβρέθηκε στα εγκαίνια της έκθεσης, η οποία θα παραμείνει στο Αρχαιολογικό Μουσείο και θα είναι επισκέψιμη μέχρι και 21 Ιανουαρίου, σε ώρες λειτουργίας του Μουσείου.

Στους πίνακες που παρουσιάζονται στην έκθεση, ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί ανάμεσα στις παραδοσιακές φορεσιές του Πόντου, της Θράκης, της Ηπείρου και άλλων περιοχών της χώρας.

Για την έκθεση, μίλησε στον «Π.Τ.» το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου κ. Γιάννης Παναγιωτίδης, ο οποίος σημείωσε ότι πρόκειται «για μια σειρά έργων, τα οποία αναδεικνύουν την ελληνική παραδοσιακή φορεσιά, που αποτελεί ταυτοτικό στοιχείο της ελληνικής ιστορίας και παράδοσης των τελευταίων αιώνων, και που με ιδιαίτερο τρόπο οι εικαστικοί του Συλλόγου, τα αποδίδουν με το δικό τους ύφος».

Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης και δύο έργα που έχουν άμεση σχέση με τα δρώμενα των μεταμφιέσεων που τελέστηκαν τις προηγούμενες ημέρες στη Δράμα.

«Στόχος της έκθεσης», επισημαίνει ο κ. Παναγιωτίδης, «είναι να αναδειχθεί μ’ αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο και να δώσει την αίσθηση στους Δραμινούς αλλά και τους επισκέπτες της Δράμας, ότι στο Αρχαιολογικό Μουσείο δεν θα δουν μόνο την βαριά ιστορική κληρονομιά, τα τεχνουργήματα και τα έργα τέχνης του απώτατου παρελθόντος».

Ερωτώμενος από τον «Π.Τ.» για το πώς ξεκίνησε η ιδέα αυτή, σημειώνει ότι, «η έκθεση αυτή ήταν μια ιδέα της υπεύθυνης Εικαστικών του Συλλόγου, ζωγράφου κας Μαργαρίτας Κανταζίδου, να δουλέψουν όλοι όσοι παρακολουθούν τα μαθήματα το συγκεκριμένο θέμα και ο καθένας με το δικό του ύφος, να αποδώσει μία ή και περισσότερες παραδοσιακές φορεσιές. Είναι μια προσέγγιση της παραδοσιακής φορεσιάς, μέσα από τα πινέλα και τους χρωστήρες ανθρώπων, που αναζητούν έναν τρόπο έκφρασης μέσα από τη ζωγραφική και προς τέρψη των επισκεπτών μας, θεωρούμε ότι βάζουμε κι εμείς ένα λιθαράκι στο πολύ σημαντικό και πλούσιο πολιτιστικό γίγνεσθαι της πόλης μας».

Σε μια σύντομη δήλωσή της στον «Π.Τ.», η ζωγράφος κα. Κανταζίδου, εξηγεί ότι «την ιδέα την πήραμε από τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 και κάποιες αντίστοιχες εκθέσεις που είχαν γίνει. Στο πλαίσιο αυτό, το συζητήσαμε και το ξεκινήσαμε από τις αρχές του 2024. Το θέμα έχει μεγάλο εικαστικό ενδιαφέρον, καθώς παρουσιάζει μια εκπληκτική ποικιλομορφία, με τα σχέδια των φορεσιών».

Από αρ. ο κ. Παναγιωτίδης, η ζωγράφος κα. Κανταζίδου και η πρόεδρος του Συλλόγου Ποντίων «Ακρίτες Ν. Κρώμνης» κα. Μισαηλίδου.

Πουλιούδη: Η ενδυμασία και η γυναίκα στον χρόνο

Αναφορικά με το θέμα της ενδυμασίας και της γυναίκας, αναφέρθηκε μιλώντας στον «Π.Τ.» η αναπληρώτρια διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας κα. Βασιλική Πουλιούδη, επισημαίνοντας ότι «το ρούχο, η ένδυση, αφηγείται μια ιστορία» και εξήγησε:

«Μέσα από τους πίνακες περιγράφεται η ιστορία του ενδύματος. Εδώ όμως φαίνεται η μαεστρία της γυναίκας που έχει τη δυνατότητα πάντοτε να μετατρέπει το απλό σε πολύτιμο, παραδοσιακό και σημαντικό, τόσο για την επιβίωση του ανθρώπου, όσο και για τις όμορφες στιγμές της καθημερινότητας του ανθρώπου στην κοινωνία. Όλη αυτή την ιστορία μπορεί ο επισκέπτης να την εκμαιεύσει μέσα από κάθε πίνακα».

Όπως εξηγεί η κα. Πουλιούδη, «έχουμε να πούμε πολλά για το ένδυμα στην περιοχή μας. Τόσο για την ένδυση όσο και την υπόδηση. Έχουμε να  πούμε για το ρόλο της γυναίκας πάνω σ’ αυτή την πλευρά της ζωής. Κι αυτό γιατί πάντα, το θέμα της ένδυσης και υπόδησης ήταν πάντα συνυφασμένο με τα ρόλο της γυναίκας μέσα στην κοινωνία, αλλά και μέσα στην οικογένεια».

Χαρακτηριστικά τονίζει μάλιστα, ότι, «η ίδια η γυναίκα από τις απαρχές της κοινωνίας – τουλάχιστον μέσα στη Δράμα – έχουμε τη δυνατότητα να ξέρουμε ότι από το λινάρι μπόρεσε να κάνει την κλωστή και να φτιάξει ενδύματα για τα παιδιά και τις δικές της ανάγκες, αλλά και πέρα απ’ αυτό για τα στρωσίδια της και άλλα πολλά.

Μπορούμε ακόμα να γνωρίζουμε στοιχεία για τον αργαλειό αλλά και το πώς έγνεθε από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και σήμερα. Πώς έφτιαχνε αυτή την οικονομία, γιατί είναι ταυτόχρονα πολιτισμός και οικονομία για το ίδιο το σπίτι».

Εξηγεί ακόμα η κα. Πουλιούδη, ότι «πολλά μπορούν να ειπωθούν γύρω από την ύφανση, την ένδυση και την υπόδηση και όλα αυτά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την προσωπικότητα της ίδιας της γυναίκας. Μπορεί κανείς μέσα από τα αντικείμενα του Αρχαιολογικού Μουσείου, να δει πράγματα τα οποία είναι συνυφασμένα μ’ αυτή την ενότητα, τόσο στα καθημερινά μικροαντικείμενα, ακόμα και στις ίδιες τις επιγραφές. Το πώς ήταν δηλαδή ενδεδυμένη η ίδια η γυναίκα αλλά και ο περίγυρός της.

Στην έκθεση αυτή, βλέπουμε το παραδοσιακό ένδυμα που έχει σχέση με την πτυχή των όμορφων στιγμή της ζωής της και θεωρώ ότι είναι σημαντικό ότι αναδεικνύεται ο ρόλος της γυναίκας στη ζωή, στον πολιτισμό αλλά και στην  οικονομία».

Καταλήγοντας, τονίζει ότι, «μπορεί κανείς να καταλάβει το γεγονός του ρόλου της γυναίκας, αλλά και του ίδιου του πολιτισμού. Τίποτα δεν πετούσε, τόσο από τις τρίχες των ζώων αρχικά, το λινάρι στη συνέχεια, την ρόκα, τις πλέξεις μέχρι και σήμερα. Ο πολιτισμός φαίνεται μέσα από τα τμήματα των αγγείων, όπου φαίνονται οι διάφορες πλέξεις που έχουν αποτυπωθεί επάνω στα άψητα αγγεία όπου τοποθετούνταν».