Η σημασία της δημιουργίας Τράπεζας

Γενετικού Υλικού από το Πελίτι

στο Μεσοχώρι Παρανεστίου

Ο κίνδυνος που επισημαίνει ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ να απολέσει η Ελλάδα φυτογενετικούς και ζωικούς γενετικούς πόρους

Του Θανάση Πολυμένη

ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ότι, το πρόβλημα που είχε προκύψει με την κατασκευή της Τράπεζας Γενετικού Υλικού, της αποθήκης και φύλαξης ντόπιων ποικιλιών σπόρων από την εναλλακτική κοινότητα του Πελίτι στο Μεσοχώρι Παρανεστίου, θορύβησε αρκετούς.

Παρ’ όλα αυτά όμως, μπορεί να μην έγινε ιδιαίτερα αντιληπτό το πόσο σημαντική είναι η συγκεκριμένη κατασκευή στην περιοχή μας, μιας αποθήκης φύλαξης φυτογενετικού υλικού, στην ουσία δηλαδή, μιας Τράπεζας Γενετικού Υλικού στη Δράμα.

Την ανάγκη αυτή μάλιστα, επισημαίνει και σχετικό δημοσίευμα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, το οποίο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, η Ελλάδα να απολέσει φυτογενετικούς και ζωικούς γενετικούς πόρους.

Η Τράπεζα Σπόρων του Πελίτι

Το Πελίτι, είναι μια εναλλακτική κοινότητα που εμπνεύστηκε και δημιούργησε εδώ και πολλά χρόνια, ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης. Εδώ και πολλά χρόνια, η φήμη του Πελίτι έχει απλωθεί σε όλο τον κόσμο και αποτελεί παράδειγμα μίμησης, για την προσπάθεια διάσωσης των ντόπιων ποικιλιών.

Στόχος του Πελίτι είναι η φύλαξη, διάσωση αλλά και διάδοση των ντόπιων ποικιλιών σπόρων, τόσο στην περιοχή της Δράμας, όσο και σε άλλα σημεία της Ελλάδας, ενώ με την παγκόσμια δράση του, έχει εμπνεύσει τη δημιουργία παρόμοιων δράσεων και σε άλλες χώρες, όπως στην Κύπρο, στη Βουλγαρία, ακόμα και σε χώρες στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, αλλά και την Ινδία.

Πρόκειται για ένα τεράστιο έργο, το οποίο τα τελευταία χρόνια ολοένα και μεγαλώνει και ήδη έχει αρχίσει να αποδεικνύεται η αξία του.

Το Πελίτι, είχε ξεκινήσει να κατασκευάζει ήδη μια αποθήκη, ένα οίκημα με τα κατάλληλα υλικά, μέσα στο οποίο θα μπορούν να διαφυλαχθούν σπόροι απ’ όλη την περιοχή και την Ελλάδα, ίσως ακόμα και απ’ όλο τον κόσμο. Πάνω απ’ όλα όμως σημασία έχει η διάσωση των ντόπιων ποικιλιών.

Αν και η κατασκευή της Τράπεζας Σπόρων αντιμετώπισε κάποια προβλήματα, πολλοί ήταν εκείνοι που βοήθησαν οικονομικά και τελικά, ο κ. Σαϊνατούδης κατάφερε μετά από έναν μεγάλο αγώνα να έχει αίσιο τέλος. Πλέον, από τα μέσα της εβδομάδας έφτασαν τα πρώτα υλικά που χρειάζονται ώστε να συνεχιστούν απρόσκοπτα οι εργασίες κατασκευής και αυτό φαίνεται από τις φωτογραφίες που πλαισιώνουν το σημερινό μας άρθρο.

Ο κίνδυνος που επισημαίνει ο ΕΛΓΟ –ΔΗΜΗΤΡΑ

Η κατασκευή της Τράπεζας Σπόρων του Πελίτι, έρχεται ακριβώς για να συμπληρώσει ένα ακόμα σημείο, στον ορατό κίνδυνο που επισημαίνει ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ότι η Ελλάδα μπορεί να απολέσει γενετικού και φυτογενετικούς πόρους καλλιεργούμενων ειδών και ζωικούς γενετικούς πόρους, η διατήρηση των οποίων είναι καθοριστική για την ικανοποίηση των βασικών ανθρώπινων αναγκών και απαραίτητη για την ενίσχυση τα γεωργίας και της κτηνοτροφίας, των δασών, της αλιείας, όπως επισημαίνουν αρμόδιοι ερευνητές του Οργανισμού.

Τα στοιχεία αυτά δόθηκαν στη δημοσιότητα από στελέχη του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, σε μια συνέντευξη που παραχώρησαν νωρίτερα τον Ιούλιο, υπό την αιγίδα της Ένωσης Ερευνών ΕΘΙΑΓΕ.

«Βρισκόμαστε σε κρίσιμη καμπή», επισήμανε ο διευθυντής ερευνών στον ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ, Γιώργος Σαμούρης, πρόεδρος της Ένωσης Ερευνητών, σημειώνοντας ότι παρά τον αυξανόμενο κίνδυνο από τη μείωση της γενετικής ποικιλότητας και παρά τη σημαντική οικονομική -και όχι μόνο- αξία των γενετικών πόρων «τα θέματα αυτά παραμένουν χαμηλής προτεραιότητας στις πολιτικές αποφάσεις σε εθνικό επίπεδο».

Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε στην πολυδιάσπαση και στον κατακερματισμό αρμοδιοτήτων, στην αποδυνάμωση των δημόσιων υποδομών, στην υποστελέχωσή τους και στην απουσία μακροχρόνιας και σταθερής χρηματοδότησης των δράσεων που εντάσσονται στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για τους Γενετικούς Πόρους.

Χαρακτηριστικό μάλιστα της κατάστασης που επεσήμαναν τα στελέχη του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, είναι το γεγονός ότι, «αν δεν αλλάξει κάτι την επόμενη πενταετία, το 20% των δειγμάτων που διαθέτει σήμερα η Τράπεζα Γενετικού Υλικού (ΤΓΥ) θα περάσει στην …ιστορία», όπως επισήμανε η ερευνήτρια στον ΕΛΓΟ-Δήμητρα, Πόπη Ράλλη υπεύθυνη συντονισμού της Τράπεζας Διατήρησης Γενετικού Υλικού. Όπως εξήγησε, «τα 15.000 δείγματα συλλογής από διάφορες παραδοσιακές ποικιλίες, αλλά και αυτοφυή είδη που είναι συγγενή με τα καλλιεργούμενα, δεν μπορούν να διατηρηθούν για πάντα μέσα στους θαλάμους. Πρέπει ανά τακτά χρονικά διαστήματα να ελέγχουμε τη βλαστική τους ικανότητα, να τα πολλαπλασιάζουμε ξανά και να αποθηκεύουμε και πάλι».

Η Τράπεζα Διατήρησης Γενετικού Υλικού, αποτελεί το συντονιστικό-εκτελεστικό όργανο του Εθνικού Συστήματος Διατήρησης και Προστασίας Φυτογενετικών Πόρων Καλλιεργούμενων Ειδών και οι συλλογές της συμπεριλαμβάνουν -μεταξύ άλλων- είδη και ποικιλίες σιτηρών, οσπρίων, ψυχανθών, κηπευτικών, αμπέλου, χορτοδοτικών, βιομηχανικών, αρωματικών-φαρμακευτικών, νέων ανθοκομικών, καθώς και θαμνώδων- δενδρώδων ειδών.

Η προαναφερόμενη τράπεζα, αποτελεί έναν πολύτιμο «ταμιευτήρα χαρακτηριστικών και γονιδίων για τη βελτίωση των φυτών, συμβάλλει ενεργά στην ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας και βιώσιμης γεωργίας, συμμετέχοντας σε ευρωπαϊκά δίκτυα, ερευνητικά έργα και δράσεις, με στόχο τη διατήρηση και αξιοποίηση της βιοποικιλότητας», πρόσθεσε.

Επισημάνθηκε επίσης η ανάγκη σύστασης Εθνικού Συμβουλίου για  τη διαχείριση των ζωικών γενετικών πόρων.