Οι άοκνες προσπάθειες του Συλλόγου Σιδηροδρομικών «ΗΦΑΙΣΤΟΣ» Δράμας
Καταβάλλονται προσπάθειες για δημιουργία
Σιδηροδρομικού Πάρκου και Σιδηροδρομικού
Μουσείου στη Δράμα
► Μιλάει στον «Π.Τ.» ο γραμματέας του Μορφωτικού Εκπολιτιστικού Συλλόγου Σιδηροδομικών Δράμας κ. Π. Μακρόπουλος
► Στη Δράμα η ατμομηχανή που πήγε τους πρώτους Έλληνες φαντάρους στο μέτωπο της Αλβανίας
Του Θανάση Πολυμένη
ΠΡΙΝ ΑΠΟ μερικές ημέρες και συγκεκριμένα στις 13 Φεβρουαρίου, υπήρξε μια προσπάθεια της διοίκησης του ΟΣΕ, να κατεβάσει στο κλειστό Σιδηροδρομικό Μουσείο της Αθήνας, μια εστιάμαξα που βρίσκεται στη Δράμα. Πρόκειται για ένα αυθεντικό βαγόνι που θρυλικού τρένου Orient Express, κατασκευής 1927.
Αφορμή είχε σταθεί η πρόθεση γνωστής τηλεοπτικής μαγειρικής εκπομπής, να κάνει γυρίσματα στη συγκεκριμένη ιστορική εστιάμαξα, η οποία βρίσκεται στη Δράμα. Έτσι, η διοίκηση του ΟΣΕ προσπάθησε να κατεβάσει την εστιάμαξα στην Αθήνα και να παραμείνει εκεί, με το σκεπτικό ότι θα βελτίωνε την ανακαίνισή της στη συνέχεια.
Με την ευκαιρία αυτή, ο «Πρωινός Τύπος» μίλησε χθες με τον γραμματέα του Μορφωτικού Εκπολιτιστικού Συλλόγου Σιδηροδρομικών Δράμας «ΗΦΑΙΣΤΟΣ», σχετικά με το Σιδηροδρομικό Μουσείο Δράμας και τα σχέδια που έχει ο Σύλλογος για την βελτίωση και επέκτασή του.
Αυτό που βγήκε από αυτή τη συζήτηση με τον κ. Μακρόπουλο, είναι ότι οι άνθρωποι του «ΗΦΑΙΣΤΟΥ», έχουν σχέδια να επεκτείνουν το μικρό Σιδηροδρομικό Μουσείου που υφίσταται σήμερα στο Μηχανοστάσιο της Δράμας και να δημιουργήσουν ένα Σιδηροδρομικό Πάρκο στον χώρο του Σταθμού της πόλης.
Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι το Μουσείο Τρένων της Δράμας λειτουργεί στον χώρο του Μηχανοστασίου και είναι επισκέψιμο από μεμονωμένα άτομα, ομάδα, συλλόγους και σχολεία που ενδιαφέρονται.
Η μηχανή που μετέφερε φαντάρους στο Αλβανικό Μέτωπο, η ΚΓ-877
σε παλαιότερη φωτογραφία του 2018. Οι φωτογραφίες από την σελίδα του «Μουσείου Τραίνων Δράμας»
Από το 2005 το Μουσείο
Όπως επισημαίνει στον «Π.Τ.» ο κ. Μακρόπουλος, ο «ΗΦΑΙΣΤΟΣ» ιδρύθηκε το 1983 και είναι από τους παλαιότερους Πολιτιστικούς Συλλόγους του Νομού Δράμας και στην αρχή δημιουργήθηκε μόνο από σιδηροδρομικούς.
«Το 2005, δημιουργήθηκε αυτό το πρώτο μικρό Μουσείο που υπάρχει στο χώρο του Μηχανοστασίου του ΟΣΕ. Η προσπάθεια του τότε Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) ήταν πολύ καλή, αλλά ήταν ένα μικρό Μουσείο και τώρα σήμερα έχουμε αποφασίσει να το μεγαλώσουμε».
Όπως τονίζει ο ίδιος, ο «ΗΦΑΙΣΤΟΣ έχει ενοικιάσει από τη ΓΑΙΑΟΣΕ που έχει τα περιουσιακά στοιχεία του ΟΣΕ, την πρώην αποθήκη εμπορευμάτων 370 τ.μ. και εκεί έχει ήδη δημιουργήσει μια αίθουσα πολλαπλών χρήσεων για διάφορες εκδηλώσεις και το υπόλοιπο τμήμα θα γίνει κλειστό Σιδηροδρομικό Μουσείο.
«Στη συνέχεια, ακριβώς απέναντι, υπάρχουν δύο σιδηροδρομικές γραμμές, οι οποίες τερματίζουν μπροστά στην ταβέρνα που βρίσκεται απέναντι από τον ΟΣΕ. Τις έχουμε ζητήσει αυτές, γιατί εκεί θέλουμε να κάνουμε το ανοιχτό Σιδηροδρομικό Μουσείο, όπου σκεφτόμαστε να βάλουμε κάποια βαγόνια, δραιζίνες κτλ. (Δραιζίνα είναι τα μικρά βαγονέτα). Οπότε όλος εκείνος ο χώρος θα είναι του Μουσείου».
Η ατμομηχανή του Orient Express ΛΒ-962 στο Μουσείο Τρένων της Δράμας. Χρησιμοποιήθηκε
από τον κ. Μανουσάκη (αρ.) για τα γυρίσματα του σίριαλ «Κόκκινο Ποτάμι». Δίπλα του ο κ. Παναγιώτης Μακρόπουλος
Στόχος η αξιοποίηση!
Ο κ. Μακρόπουλος, σημειώνει ότι δεν περιορίζονται εκεί και θέλουν να αξιοποιήσουν το Μηχανοστάσιο, το οποίο έχει ήδη αξιοποιηθεί εν μέρει, έχει καθαριστεί και τα βαγόνια που βρίσκονται εκεί είναι πλέον μουσειακά.
«Θέλουμε να ενώσουμε τις αποθήκες εμπορευμάτων με το μηχανοστάσιο όπου βρίσκεται το μικρό Μουσείο που έγινε το 2005. Ουσιαστικά, θέλουμε να κάνουμε ένα Σιδηροδρομικό Πάρκο, ενώνοντας το Μουσείο που κάνουμε τώρα, με ασφαλείς διαδρόμους, ώστε να μπορούν οι επισκέπτες να πηγαίνουν και να βλέπουν τα μεγάλα οχήματα που έχουμε μέσα στο μηχανοστάσιο.
Μοναδικό στοιχείο η περιστροφική πλάκα
Ένα από τα σπάνια μηχανήματα επίσης στην Ελλάδα, είναι η μοναδική περιστροφική πλάκα που υπάρχει στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Δράμας: «Μετά την πεζογέφυρα προς το μηχανοστάσιο, υπάρχει η περιστροφική πλάκα. Εκεί που γύριζαν τις ατμομηχανές. Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν μόνο τρεις περιστροφικές πλάκες. Μία στον Πειραιά, μία στη Θεσσαλονίκη και μία στη Δράμα. Αυτά είναι μοναδικά κομμάτια, τα οποία έχει η πόλη μας. Αυτή η περιστροφική πλάκα που υπάρχει σήμερα στη Δράμα, χρησιμοποιείται ακόμα. Εμείς θέλουμε ως σύλλογος να την αναδείξουμε, να την καθαρίσουμε, να τη βάψουμε και να την εντάξουμε στο Σιδηροδρομικό Πάρκο που θέλουμε να κάνουμε. Να γίνει ένας ωραίος χώρος όπου ο καθένας θα μπορεί να κάνει τη βόλτα του.
Πίσω από την περιστροφική πλάκα υπάρχουν τρία δραιζινοστάσια και μέσα έχουμε μερικές δραιζίνες, οι οποίες είναι μοναδικές, δεν υπάρχουν άλλες τέτοιες ίδιες. Αυτές τις χρησιμοποιούσε κάποτε ο Σιδηρόδρομος για να μετακινεί το προσωπικό που έκανε επιθεώρηση και συντήρηση στη γραμμή. Αυτά τα 3 δραιζινοστάσια, θέλουμε να τα κάνουμε επισκέψιμα στον κόσμο, για να μπορεί να τα επισκέπτεται και να τα απολαμβάνει.
«Σκοπός μας είναι να αναδείξουμε μια περίοδο της Βιομηχανικής Εποχής, αυτήν του ατμού. Όλα αυτά σήμερα δεν υπάρχουν και με την αλλαγή της τεχνολογίας χάνονται. Και επίσης, ο Σιδηρόδρομος έχει τόσα πολλά αντικείμενα και εργαλεία, τα οποία εμείς θέλουμε να αναδείξουμε».
Βοήθεια από πουθενά!
Ερωτώμενος αν υπάρχει κάποια οικονομική βοήθεια από οπουδήποτε, αλλά κυρίως από τη διοίκηση του ΟΣΕ, ο κ. Μακρόπουλος επισημαίνει ότι «όλες οι δαπάνες είναι του Συλλόγου. Δεν μας έχει δώσει κανένας χρήματα. Κάνουμε προσωπική εργασία και εμείς ουσιαστικά είμαστε εθελοντές, ασχέτως αν είμαστε Διοικητικό Συμβούλιο. Εμείς σκάβουμε, βάφουμε κάνουμε τα πάντα μόνοι μας και παράλληλα βάζουμε το χέρι στην τσέπη.
Εάν μας βοηθήσει κάποιος για το Μουσείο που πάμε να κάνουμε, θα είναι το μοναδικό Μουσείο της Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας – Θράκης. Δεν υπάρχει άλλο. Ένα άλλο υπάρχει στη Θεσσαλονίκη και ένα άλλο στην Αθήνα, το οποίο ουσιαστικά είναι κλειστό.
Και επειδή ο σταθμός της Δράμας είναι μοναδικός – εγκαινιάστηκε επί Τουρκοκρατίας το 1896 και είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την πόλη της Δράμας, χρειάζεται να τον αναδείξουμε τουλάχιστον σε μουσειακό επίπεδο».
Δυο ιστορικές ατμομηχανές
Στο Μουσείο Τρένων της Δράμας, υπάρχει επίσης μια ιστορική ατμομηχανή, η ΛΒ-962 καθώς και δύο βαγόνια original – αυθεντικά, του Orient Express. Το ένα είναι κλινάμαξα κατασκευής 1949, έχει κρεβάτια μέσα, όπου μπορούσες να κοιμηθείς άνετα, και το άλλο είναι η εστιάμαξα, για την οποία έχει γίνει ο λόγος τελευταία, κατασκευής 1927.
«Αυτή η εστιάμαξα επέζησε του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτά τα δύο βαγόνια, τα βρήκαμε εγκαταλελειμμένα στο αμαξοστάσιο απέναντι από τον Σταθμό και είχαν καταντήσει περιστερώνες. Τα παράθυρα ήταν ανοιχτά, σπασμένα τζάμια, είχε πέσει η στέγη του αμαξοστασίου πάνω στη μηχανή και το ρισκάραμε να βγαλουμε αυτά τα βαγόνια από εκεί. Τα πήγαμε στο Μηχανοστάσιο, τα καθαρίσαμε, αλλάξαμε τζάμια, βάλαμε χρήμα, δουλέψαμε και φέραμε τα βαγόνια σε μια καλή και αποδεκτή κατάσταση. Και τώρα ξαφνικά, εμφανίστηκε η διοίκηση του ΟΣΕ να πάρει την εστιάμαξα και να την πάει στο Μουσείο της Αθήνας. Αντιδράσαμε, αντέδρασε και ο δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο και τα βαγόνια αυτά έμειναν εδώ. Γιατί αυτά τα βαγόνια έχουν έδρα Δράμα».
Επίσης, υπάρχει και μια δεύτερη ιστορική μηχανή στο Μηχανοστάσιο της Δράμας, η ΚΓ-877: «Η ιστορία αυτής της μηχανής είναι σημαντική. Θα έχετε δει ένα ντοκιμαντέρ που δείχνει συνήθως η ΕΡΤ τις παραμονές της 28ης Οκτωβρίου, όπου φαίνεται η πρώτη αμαξοστοιχία που φεύγει από το Σταθμό Λαρίσης για το Αλβανικό μέτωπο και κρέμονται οι φαντάροι μας από τα βαγόνια. Αυτή τη συγκεκριμένη αμαξοστοιχία την σέρνει αυτή η μηχανή, η ΚΓ-877. Και αυτή η μηχανή έτυχε να βρεθεί εδώ. Αυτή η μηχανή επέζησε από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και από τον Εμφύλιο Πόλεμο. Και όλα αυτά εμείς θέλουμε να τα αξιοποιήσουμε».
Ο ΟΣΕ και ο «ΗΦΑΙΣΤΟΣ»
Στην ερώτηση για το ποια είναι η σχέση του Συλλόγου «ΗΦΑΙΣΤΟΣ» με τη διοίκηση του ΟΣΕ και την όλη την προσπάθεια που γίνεται εδώ στη Δράμα, ο κ. Μακρόπουλος ξεκαθαρίζει: «Η προηγούμενη διοίκηση δεν μας βοήθησε πουθενά. Σε όποιο έγγραφο κάναμε και ζητήσαμε να μας βοηθήσει, δεν έκανε τίποτα. Τίποτα απολύτως. Απεναντίας, εμείς το 2019, ήμασταν οι μοναδικοί που κάναμε μια εκδήλωση για τα 150 του Σιδηρόδρομου στην Ελλάδα.
Η διοίκηση του ΟΣΕ έκανε μια εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα και οι άλλοι ήμασταν εμείς. Πουθενά αλλού δεν έγινε κάτι. Είχαμε ζητήσει χρήματα από τη διοίκηση να βοηθήσει, αλλά δεν μας έδωσε και τα κάναμε όλα μόνοι μας».
«Ηθική υποχρέωση…»
Ο ίδιος επισημαίνει πάντως, ότι, υπάρχει μια καλή συνεργασία με τη σημερινή διοίκηση «… αν και δεν έχουμε ζητήσει χρήματα. Η συνεργασία μας εδώ έχει τρωθεί με το γεγονός ότι ήθελαν να πάρουν αυτό το βαγόνι και αντιδράσαμε κι εμείς και η Τοπική Αυτοδιοίκηση της Δράμας.
Αν και τους έχει κακοφανεί, νομίζω όμως ότι η διοίκηση είχε μια ηθική υποχρέωση να ζητήσει τη γνώμη μας για τη μεταφορά αυτού του βαγονιού και δεν το έκανε. Γιατί, τα βαγόνια αυτά εμείς τα ξεθάψαμε από εκεί που ήταν περιστερώνες, τα κάναμε αξιόλογα βαγόνια όπως είναι, τα καθαρίσαμε μέσα έξω, τα πλύναμε, στο μηχανοστάσιο έχουμε κρεμάσει δίχτυ για να μην πετάνε πέτρες τα παιδιά και σπάνε τζάμια από τα βαγόνια. Και ξαφνικά η διοίκηση ήρθε να μας πάρει το ένα βαγόνι, με την πρόθεση να έκαναν γυρίσματα για το Master Chef.
Ουσιαστικά, εμείς δώσαμε το δικαίωμα στη διοίκηση να διαπραγματευτεί τα γυρίσματα στο βαγόνι. Γιατί αν εμείς αφήναμε εκείνο το βαγόνι, το πιθανότερο είναι ότι θα ήταν καμένο. Όπως αν θυμάστε το καλοκαίρι, κάηκαν ένα δυο βαγόνια, από άτομα που κατοικούσαν εκεί. Όταν εμείς πήραμε τα βαγόνια και τα καθαρίσαμε, εκτός από κουτσουλιές και ψόφια περιστέρια, βρήκαμε μέσα και εκατοντάδες σύριγγες. Και αυτοί έφυγαν από εκεί και εγκαταστάθηκαν στην αυτοκινητάμαξα την οποία έκαψαν τελικά. Εμείς σώσαμε τα βαγόνια από τη φωτιά».
