Κυκλικοί Κόμβοι –Roundabouts

Γράφει ο Αθανάσιος Κάππας   Πολ. Μηχανικός

& Συγκοινωνιολόγος      Civil & Traffic Eng.

Ο κυκλικός κόμβος αποτελεί πλέον ένα από τα πιο δημοφιλή και βασικά έργα της Οδοποιίας. Στα έργα αυτά γίνεται η αντικατάσταση των υφιστάμενων διασταυρώσεων από κυκλικές κινήσεις, ή ο σχεδιασμός καινούργιου κόμβου. Η σωστή διαμόρφωση των κυκλικών κόμβων προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια για τον λόγο ότι τα σημεία σύγκρουσης είναι λιγότερα, η ταχύτητα μειώνεται και η κίνηση λειτουργεί πιο ομαλά χωρίς να δημιουργούνται ουρές. Για να πετύχουμε τα προαναφερόμενα είναι απαραίτητος ο σωστός γεωμετρικός σχεδιασμός, τόσο σε υπεραστικές περιοχές όσο και σε αστικές πυκνοκατοικημένες περιοχές

Ανάλογα με το μέγεθος και τον αριθμό λωρίδων πρόσβασης οι κυκλικοί κόμβοι χωρίζονται σε 3 βασικές κατηγορίες:

-Μικροί κυκλικοί κόμβοι

– Κυκλικοί κόμβοι 1 λωρίδας

– Κυκλικοί κόμβοι πολλαπλών λωρίδων Λαμβάνοντας υπόψη την περιοχή κατασκευής του κόμβου σε αστική και υπεραστική περιοχή, γίνεται μια περαιτέρω διαφοροποίηση στις ακόλουθες κατηγορίες:

– Μικροί κυκλικοί κόμβοι

– Αστικοί συνεπτυγμένοι κυκλικοί κόμβοι

– Αστικοί κυκλικοί κόμβοι 1 λωρίδας

– Αστικοί κυκλικοί κόμβοι 2 λωρίδων

– Υπεραστικοί κυκλικοί κόμβοι 1 λωρίδας

– Υπεραστικοί κυκλικοί κόμβοι 2 λωρίδων.

Οι κυκλικοί κόμβοι που σχεδιάζονται για αστικές περιοχές έχουν μικρότερο κυκλοφοριακό φόρτο άρα δεν απαιτείται κόμβος με μεγάλες διαστάσεις και πολλές λωρίδες. Αντιθέτως σε υπεραστικές περιοχές η ταχύτητα πρόσβασης είναι υψηλότερη και για το λόγο αυτό δίνεται μεγάλη βαρύτητα σε θέματα επαρκούς ορατότητας και λεπτομέρειας διατομών

Τα πλεονεκτήματα των μίνι κυκλικών κόμβων

– Υψηλή ασφάλεια

Οι μικροί κυκλικοί κόμβοι έχουν ένα υψηλό επίπεδο ασφάλειας. Τα ατυχήματα που συμβαίνουν παρατηρούνται ιδιαίτερα τις πρώτες εβδομάδες μετά την έναρξη των κυκλικών κόμβων. Πρόκειται σχεδόν αποκλειστικά για συγκρούσεις προτεραιότητας και ατυχήματα που συμβαίνουν πριν την είσοδο στον κυκλικό κόμβο. Το υψηλό επίπεδο ασφάλειας οφείλετε στην σχετικά χαμηλή ταχύτητα όλων των χρηστών του οδικού δικτύου που εισέρχονται και εξέρχονται στον κόμβο.

– Χαμηλά επενδυτικά και λειτουργικά έξοδα

Οι μίνι κυκλικές διασταυρώσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν πολύ αποδοτικά για τον επανασχεδιασμό των υφιστάμενων κόμβων, επειδή τα μεγαλύτερα μέτρα μετατροπής παραλείπονται και δεν δημιουργούνται πρόσθετοι χώροι.

– Υψηλή χωρητικότητα και μικρό χρόνο αναμονής

Έχουν παρατηρηθεί κυκλοφοριακές ποσότητες έως και 17.000 οχήματα ανά ημέρα στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις χωρίς μεγάλες αναμονές και συμφορήσεις. Γενικά η κυκλοφορία στον κόμβο είναι πάντα σε κίνηση.

– Μικρή απαίτηση χώρου

Οι μικροί κυκλικοί κόμβοι επιτρέπουν και σε περιορισμένο χώρο μια σωστή και ασφαλή λύση. Συγκεκριμένα, ο χώρος που απαιτείται για την λωρίδα στροφής στους σηματοδοτημένους κόμβους παραλείπεται. Ο κυκλικός κόμβος μπορεί συχνά να πραγματοποιηθεί στην ίδια περιοχή με μια διασταύρωση.

– Χαμηλή ταχύτητα

Μια μίνι κυκλική διασταύρωση οδηγεί σε μείωση της ταχύτητας λόγω της εισερχόμενης και εξερχόμενης κυκλοφορίας στο κόμβο.

– Σχεδιασμός

ο κόμβος μπορεί να έχει έναν ελκυστικό αστικό σχεδιασμό, όπου στην κεντρική νησίδα τοποθετείται πλακόστρωτο.

Οι ισόπεδοι κυκλικοί κόμβοι συγκεντρώνουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, τα οποία τους καθιστούν προτιμότερη λύση διαμόρφωσης κόμβου σε θέσεις ισόπεδης σύνδεσης τριών ή τεσσάρων οδών (προσβάσεων) σε σχέση π.χ. με αντίστοιχους σηματοδοτημένους, ενώ σε περίπτωση πέντε προσβάσεων αποτελούν την προσφορότερη επιλογή. Τα κυριότερα εξ’ αυτών είναι το υψηλό επίπεδο ασφάλειας που παρέχουν τόσο όσον αφορά στα οχήματα, όσο και στους πεζούς και ποδηλάτες, καθώς και η ελαχιστοποίηση των χρονικών καθυστερήσεων της μηχανοκίνητης κυκλοφορίας. Σε ότι αφορά στην ασφάλεια, αναφέρεται πως τα οδικά ατυχήματα που παρατηρούνται σε κυκλικούς κόμβους είναι σημαντικά μειωμένα και η σοβαρότητα όσων συμβαίνουν περιορίζεται σε υλικές κυρίως ζημίες, ενώ πεζοί και ποδηλάτες προστατεύονται σε μεγαλύτερο βαθμό.  Είναι χρήσιμο να αναφερθούν βέβαια και δύο σημεία στα οποία οι κυκλικοί κόμβοι υστερούν έναντι άλλων διαμορφώσεων, καθώς αφ’ ενός έχουν αρκετά αυξημένες απαιτήσεις διαθέσιμης επιφάνειας γης και αφ’ ετέρου η χωρητικότητά τους είναι πεπερασμένη. Αν αυτά τα δύο στοιχεία δεν αποτελούν εμπόδιο, τότε είναι ασφαλές να υποστηριχθεί πως ένας κυκλικός κόμβος αποτελεί τη βέλτιστη ισόπεδη διαμόρφωση σύνδεσης οδών.