Το ερχόμενο Σάββατο 28 Αυγούστου στην Πλατανιά
Μια άκρως ενδιαφέρουσα εκδήλωση
στην Πλατανιά με τίτλο «Η Πλατανιά στο βάθος
των αιώνων – Ο πολιτισμός και η ιστορία της»
Μιλάνε στον «Π.Τ.» ο φιλόλογος – συγγραφέας
κ. Χατζόπουλος και ο συγγραφέας κ. Συφιλτζόγλου
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΑΚΡΩΣ ενδιαφέρουσα εκδήλωση θα λάβει χώρα το ερχόμενο Σάββατο 28 Αυγούστου, για τον πολιτισμό και την ιστορία της Πλατανιάς. Η εκδήλωση, διοργανώνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πλατανιάς «Αργοναύται Κομνηνοί», σε συνδιοργάνωση με το Δήμο Παρανεστίου και την Π.Ε. Δράμας, και θα πραγματοποιηθεί στις 21.00 το βράδυ στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού Σχολείου Πλατανιάς με κεντρικό θέμα: «Η Πλατανιά στο βάθος των αιώνων – Ο πολιτισμός και η ιστορία της».
Κεντρικοί ομιλητές της εκδήλωσης θα είναι:
Ο κ. Γεώργιος Χατζόπουλος, Καθηγητής φιλολογίας – συγγραφέας.
Ο κ. Κυριάκος Συφιλτζόγλου, συγγραφέας.
Η κα. Βασιλική Πουλιούδη, Αρχαιολόγος, προϊσταμένων Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας.
Η κα. Ευαγγελία Τσουκαλά, Παλαιοντολόγος, Γεωλόγος – Βιολόγος, αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ.
Την εκδήλωση θα πλαισιώσουν οι μουσικοί: Βιολί: Χάρης Τσιπουρίδης, μπουζούκι: Γεώργιος Πολυμενέρης, Κλαρίνο: Σωτήρης Κουμλέλης, Φωνή – Κιθάρα: Βασίλης Βελίκης, Λύρα: Στέλιος Φυγκόπουλος, Νταούλι: Ειρήνη Πολίτογλου.
Χατζόπουλος: Μια ιστορία 7.000 χρόνων
Από τους κύριους ομιλητές της εκδήλωσης, είναι ο γνωστός Δραμινός καθηγητής φιλόλογος και συγγραφέας κ. Γεώργιος Χατζόπουλος με καταγωγή από την Πλατανιά και συνεργάτης του «Πρωινού Τύπου».
Μιλώντας στην εφημερίδα μας, ο κ. Χατζόπουλος κάνει αναφορά στο θέμα στο οποίο θα αναφερθεί, επισημαίνοντας αρχικά ότι ξεκινάει από τα προϊστορικά χρόνια και συγκεκριμένα μόνο για το χώρο της Πλατανιάς, θα μιλήσει για τους δύο νεολιθικούς οικισμούς που υπάρχουν στην Πλατανιά (ο ένας κοντά στην περιοχή Μπαλαμπάνη και ο άλλος στην περιοχή Κούνια), θα αναφερθεί επίσης στην Ακρόπολη της Πλατανιάς και στη συνέχεια στα Ελληνιστικά χρόνια. Επίσης, θα μιλήσει για τον βουλευτή που είχε η Πλατανιά, ονόματι Βεντούτης, το 2ο μ.Χ. αιώνα και για τον υιό του Ουάλη, ο οποίος ήταν φορολόγος και αντιστράτηγος.
Όπως επισημαίνει ο κ. Χατζόπουλος, «στη συνέχεια προχωρώ στα βυζαντινά χρόνια και θα μιλήσω για το εύρημα ενός νομίσματος της περιόδου του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αναστασίου Α΄, μιλώ για μια σωρεία νομισμάτων τα οποία προέρχονται από την Αμφίπολη, από την Πέλλα, τη Θεσσαλονίκη, τα Άβδηρα και τα οποία βρέθηκαν στην περιοχή της Πλατανιάς. Κατόπιν, πηγαίνω στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, λέω πότε κατελήφθη η περιοχή. Υπάρχουν δύο χρονολογίες: η μία είναι 1373 και η άλλη 1384. Αυτός ο οποίος κατέλαβε την περιοχή είναι ο εξωμότης Γαζή Ευρενός Μπέης, (Χριστιανός που τούρκεψε και καταγόταν από τη Βέροια).
Αφήνουμε την τουρκοκρατία και πάμε στα χρόνια του Χρυσοστόμου, του Μητροπολίτη Δράμας, ο οποίος κάνει μια απογραφή το 1908 και λέει ότι στην Πλατανιά υπάρχουν 240 Τούρκοι, αλλά δεν κάνει λόγο για Έλληνες. Το περίεργο είναι γιατί δεν κάνει λόγο για Έλληνες και μάλιστα δεν επισκέπτεται καθόλου την περιοχή εκείνη ο Χρυσόστομος. Μέχρι την Χωριστή φαίνεται από το αρχείο του ότι επισκέπτεται. Όμως, ο διάδοχός του Αγαθάγγελος Β΄ ο Μάγνης, επισκέπτεται το Εδενερτζί (Αδριανή) γύρω στο 1912 μετά τη φυγή του Χρυσοστόμου.
Αφήνουμε την περίοδο της Τουρκοκρατίας, πάμε στην απελευθέρωση του 1913. Το 1922 έρχονται οι πρόσφυγες, Θρακιώτες, Μικρασιάτες και Πόντιοι, υπάρχει όμως και μια ομάδα μεταναστών από την Ήπειρο. Αυτό είναι το κυρίαρχο ελληνικό στοιχείο που υπάρχει. Ο προβληματισμός είναι, γιατί δεν απαντάμε κατοίκους από τα αρχαία χρόνια. Τι έγιναν; Μετανάστευσαν, αλλαξοπίστησαν κτλ.
Με τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαθίστανται οι τρεις αυτές ομάδες – Πόντιοι, Θρακιώτες, Μικρασιάτες – μένουν στα σπίτια των Τούρκων σε κάτι παλιόσπιτα, και μετά το 1930 δίνουν ζωντάνια στην περιοχή, δημιουργούνται ένα σωρό επαγγέλματα. Υπάρχει η παλιά αγορά της Πλατανιάς, στην οποία προσέρχονται κάθε Κυριακή κάτοικοι των γύρω οικισμών για να κάνουν τα ψώνια τους. Η Πλατανιά έχει γίνει ένα εμπορικό κέντρο. Οι ασχολίες των κατοίκων είναι κυρίως ο καπνός που είναι μονοκαλλιέργεια, το σιτάρι που παράγουν είναι πολύ λίγο, ελάχιστο το καλαμπόκι και πορεύονται μ’ αυτόν τον τρόπο.
Ερχόμαστε στο 1940, μια μερίδα νέων φεύγουν στο μέτωπο και το 1941, στη βουλγαρική κατοχή, έχουμε 15 θύματα αθώα από τους Βουλγάρους και μάλιστα χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Βούλγαρου διοικητή της Δράμας, Στραχίνοφ, που δένει πίσω από το αυτοκίνητό του ένα νεαρό από την Πλατανιά και τον σέρνει μέχρι το Σιδηροδρομικό Σταθμό όπου και ξεψυχάει.
Ακολουθεί η Εθνική Αντίσταση και μετά έχουμε τoν εμφύλιο σπαραγμό, όπου και πάλι έχουμε θύματα όπου πέντε Δραμινοί χάνουν τη ζωή τους. Φτάνουμε στο 1960, ο καπνός δεν πηγαίνει καλά και αρχίζει η μετανάστευση, προς την Γερμανία, το Βέλγιο, την Αυστραλία, τον Καναδά και την Βραζιλία. Ο πληθυσμός συρρικνώνεται, το Δημοτικό Σχολείο που είχε 250 μαθητές, φτάνει να έχει 15 – 20 παιδιά. Παρ’ όλη την φτώχεια όμως, η Πλατανιά αναδεικνύει μια σωρεία επιστημόνων: κάπου 10 γιατρούς, δασκάλους, γυμναστές, οικονομολόγους, φαρμακοποιούς, αλλά το θέμα είναι ότι ελάχιστοι από τους μετανάστες γυρίζουν στην Πλατανιά. Η Πλατανιά ερημώνεται, καταφεύγουν μετά την επιστροφή τους από την Γερμανία στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα και στη Δράμα, ιδρύουν εκεί συλλόγους, ενώ σύλλογο ιδρύουν και στην Γερμανία. Αυτό είναι ένα στοιχείο που χαρακτηρίζει τους μετανάστες. Είναι η συσπείρωση, η ανάγκη να μην χαθούν ανάμεσα στους άλλους κατοίκους.
Κλείνουμε αυτή την ιστορία με μια προτροπή στο δήμαρχο: Πρώτον να διαθέσει χρήματα για να συνεχιστούν οι ανασκαφικές έρευνες στους δύο νεολιθικούς οικισμούς από τους οποίους έχουμε σημαντικά ευρήματα και στην Ακρόπολη. Δεύτερον, να κάνει ένα μητρώο των επιστημόνων, οι οποίοι προέρχονται από την Πλατανιά, για να τους χρησιμοποιήσει ως κήρυκες και ως πρεσβευτές του τόπου».
Συφιλτζόγλου: Οι πρόσφυγες το 1922 – 1923
Για το θέμα στο οποίο θα αναφερθεί, μίλησε στον «Πρωινό Τύπο» και ο Δραμινός συγγραφέας κ. Κυριάκος Συφιλτζόγλου, ο οποίος έχει γεννηθεί και μεγάλωσε στην Πλατανιά. Όπως μας λέει ο κ. Συφιλτζόγλου, «θα κάνω ένα περίγραμμα για το τι συνέβη το 1922 – 1923 στο Νομό Δράμας. Τι συνέβη στο Σιδηροδρομικό Σταθμό με τους πρόσφυγες, πώς έφταναν ως εδώ, πώς γινόταν η κατανομή τους στην περιοχή. Και ακόμα, διάφορα περιστατικά που έγιναν και δείχνουν όλο το μέγεθος αυτού του ζητήματος. Ακόμα, πώς έγινε η κατανομή στα χωριά της περιοχής και με τις διάφορες προεκτάσεις στην περιοχή των προσφύγων».
Ο κ. Συφιλτζόγλου, διευκρινίζει ακόμα ότι, «η αναφορά μου θα γίνει και με διάφορα περιστατικά, που δίνουν την αγωνία των ανθρώπων της περιοχής, και αυτό που θα ήθελα, είναι να δει ο κόσμος την εικόνα της εποχής, τι συνέβη εκείνη την εποχή στην περιοχή του Νομού Δράμας. Καλώς ή κακώς, μετά το 1922, η ισχυρή δύναμη που έπρεπε να αρχίσει από το μηδέν τη ζωή του, ήταν κυρίως το προσφυγικό κομμάτι».
