Μια εργασία για τη Δράμα του Δρ. Αλέξανδρου Νικήτα σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό
Η ενδεχόμενη εισαγωγή ενός δικτύου
κοινόχρηστων ποδηλάτων στη Δράμα
ΜΙΑ ΠΟΛΥ ενδιαφέρουσα εργασία, η οποία έχει αντικείμενο την εισαγωγή ενός δικτύου κοινόχρηστων ποδηλάτων στην πόλη της Δράμας, ετοίμασε και δημοσίευσε ο Δραμινός Δρ. Αλέξανδρος Νικήτας. Η εργασία του δημοσιεύτηκε στο παγκόσμιας εμβέλειας επιστημονικό περιοδικό Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour.
Όπως ο ίδιος επισημαίνει με επιστολή που απέστειλε στον «Πρωινό Τύπο», πρόκειται για την πρώτη επιστημονική εργασία στις μεταφορές και γενικότερα στο ευρύτερο αντικείμενο του αστικού σχεδιασμού, με επίκεντρο τη Δράμα, που γίνεται αποδεκτή από ερευνητικό έντυπο τόσο αναγνωρισμένου κύρους.
Να σημειώσουμε ότι, ο Δρ. Αλέξανδρος Νικήτας, έχει χρηματίσει δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Δράμας, με την παράταξη «Πόλη+Ζωή» κατά τη διάρκεια θητείας του κ. Χαρακίδη.
Σημείο αναφοράς η Δράμα
Όπως επισημαίνει προς τον «Πρωινό Τύπο» ο κ. Νικήτας, «δεν είναι σύνηθες ούτε εύκολο για μια πόλη του μεγέθους και της ακριτικότητας της Δράμας να γίνεται σημείο αναφοράς για τον υπόλοιπο κόσμο και οι απόψεις των πολιτών της να μεταφράζονται σε συμπεράσματα πρώτυπο και παράδειγμα για αστικά κέντρα παρόμοιου πληθυσμού. Πιο συγκεκριμένα, το άρθρο αυτό αναφέρεται σε μια μελέτη που εκπόνησα για την πιθανή αποδοχή και χρήση ενός μικρού δικτύου κοινόχρηστων ποδηλάτων στη Δράμα και βγάζει γενικότερα συμπεράσματα για το πως μια μικρή πολή που δεν έχει ακόμη στην κουλτούρα της το ποδήλατο μπορεί να αγκαλιάσει τέτοιες καινοτόμες λύσεις αστικής βιώσιμης κινητικότητας.
Οι 640 συμπολίτες μας που πήραν μέρος στην έρευνα αυτή, τους οποίους ευχαριστώ για την συμμετοχή τους, δίνουν σαφές στίγμα ότι θέλουν ένα περιβάλλον λιγότερο συνυφασμένο με το αυτοκίνητο και φιλικότερο προς τον παράγοντα άνθρωπο. Προϋπόθεση είναι να υπάρξουν ανάλογα κίνητρα και αντι-κίνητρα για την σταδιακή απεμπλοκή τους από μια καθαρά αυτοκινούμενη κυκλοφοριακή συμπεριφορά και σωστή εισαγωγή, διαχείριση και «διαφήμιση» εκείνων των λύσεων αστικής βιώσιμης κινητικότητας που ταιριάζουν στον τόπο και την ιδιοσυγκρασία τους».
Η έρευνα
Κύριος τίτλος της έρευνας αυτής στην ελληνική γλώσσα είναι: «Κατανοώντας την αποδοχή και ενδεχόμενη χρήση των κοινόχρηστων ποδηλάτων σε μια μικρή πόλη που δεν τα έχει ακόμα εγκαταστήσει: Η περίπτωση της Δράμας»
Ερευνητικός στόχος, να καταγραφούν οι ανάγκες που αφορούν την χρήση ποδηλάτου στην πόλη της Δράμας, και πιο συγκεκριμένα τον αντίκτυπο μιας ενδεχόμενης εισαγωγής ενός μικρού δικτύου κοινόχρηστων ποδηλάτων στο κέντρο της. Η συγκεκριμένη έρευνα συνεισφέρει ενεργά στο να βρεθούν οι καλύτερες δυνατές λύσεις για μια πιο ανθρώπινη πόλη που δεν ζει υπό την σκιά της άκριτης, ανεξέλεγκτης και ρυπογόνου χρήσης αυτοκινήτου.
Τι είναι τα Κοινόχρηστα Ποδήλατα:
Κοινόχρηστα ποδήλατα λέμε εκείνα τα ποδήλατα που μπορεί κανείς να βρεί σε διάφορα κεντρικά σημεία μιας πόλης είτε σε ειδικά σχεδιασμένους σταθμούς ενοικίασης είτε ελεύθερα διασκορπισμένα σε κάθε μήκος και πλάτος μιας πόλης χάρη στη χρήση GPS τεχνολογίας και ειδικών Mobile Apps που επιτρέπουν τον άμεσο εντοπισμό τους από τον επίδοξο χρήστη. Τα ποδήλατα αυτά είναι διαθέσιμα στο κοινό για ολιγόωρη χρήση έναντι ενός ελαχίστου αντιτίμου σε όσους εγγραφούν στο πρόγραμμα χρήσης τους.
Τα κοινόχρηστα ποδήλατα θεωρούνται από πολλούς, ειδικούς και μη, σαν ένα οικολογικό, εύχρηστο, οικονομικό και ευέλικτο μέσο μεταφοράς για διαδρομές εντός της πόλης και αποτελούν θεσμό για εκατοντάδες πόλεις παγκοσμίως. Συνήθως δε, για τη χώρα μας τουλάχιστον, χρηματοδοτούνται είτε από Ευρωπαϊκά κονδύλια είτε από σπόνσορες. Τα κοινόχρηστα ποδήλατα είναι μια ήπια μορφή μετακίνησης που σε μια πόλη τόσο επίπεδη και προσπελάσιμη όσο η Δράμα θα ταίριαζε εξαιρετικά. Είναι μια λύση που δίνει ένα ιδιαίτερο χρώμα στους δρόμους ενός αστικού κέντρου και ένα ύφος που συνάδει με την γενικευμένη ανάγκη επένδυσης σε εναλλακτικά μέσα μεταφοράς που έχουν σαν επίκεντρο τους το δίπτυχο περιβάλλον και άνθρωπος.
Είναι ένα ιδιαίτερο μέτρο που υπό προϋποθέσεις μπορεί να παίξει ενεργά το ρόλο ενός μέσου μαζικής μεταφοράς με τη διαφορά πως επιτρέπει στο χρήστη του να κρατήσει την ατομικότητα του και να κινηθεί αυτόνομα και ανεξάρτητα χωρίς να ακολουθεί συγκεκριμένη διαδρομή ή ένα προκαθορισμένο ημερήσιο πρόγραμμα δρομολογίων. Ο πολίτης μπορεί να πάρει το ποδήλατο να κάνει τη διαδρομή της επιλογής του και να το αφήσει σε οποιοδήποτε από τους ειδικούς σταθμούς επιλέξει ή αν το σύστημα είναι dockless (χωρίς σταθμούς) σε οποιοδήποτε ενδεδειγμένο χώρο στάθμευσης. Αυτό το μέτρο συνδέεται άμεσα με την προσπάθεια να μειωθεί ο κυκλοφοριακός φόρτος που μαστίζει τα περισσότερα σύγχρονα αστικά κέντρα και είναι παράλληλα μέσο ψυχαγωγίας και άθλησης.
Τα κοινόχρηστα ποδήλατα είναι κεντρικό ζητούμενο για κάθε Σχέδιο Αστικής Βιώσιμης Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) που κάθε τοπική αρχή πρέπει να δημιουργήσει σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ερευνητικά Απότελέσματα και Συμπεράσματα:
Σύμφωνα με την ποσοτική ανάλυση 640 ερωτηματολογίων, στην οποία το άρθρο βασίζεται, μπορούν να βγούν τα εξής πολύ χρήσιμα συμπεράσματα:
- Υπάρχει μια τάση (μικρή για την ώρα) μεταστροφής προς το ποδήλατο και πολύ μεγαλύτερη προς το περπάτημα.
- Περίπου 6 στους 10 Δραμινούς διαθέτουν ποδήλατο αλλά το χρησιμοποιούν σε τουλάχιστον εβδομαδιαία βασή λιγότεροι από 1 στους 4.
- Οι Δραμινοί πιστεύουν ότι το ποδήλατο έχει εξαιρετικα χαρακτηριστικά σαν εναλλακτικό μέσο μεταφοράς (περιβάλλον, οικονομία, υγεία, μείωση κυκλοφοριακής κίνησης).
- Το ίδιο θετικά βλέπουν και τα κοινόχρηστα ποδήλατα αναγνωρίζοντας τους τη δυνατότητα να βοηθήσουν στην απεμπλοκή τους από την υπερβολική χρήση αυτοκινήτου, να ενισχύσουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς και να προωθήσουν με τρόπο πειστικό την ποδηλασία στη Δράμα .
- Η συντριπτική πλειοψηφία των Δραμινών (περισσότεροι απο το 90% του στατιστικού δείγματος) είναι υπέρ της εισαγωγής του μέτρου των κοινοχρήστων ποδηλάτων και κρίνουν ότι είναι καίριες οι επενδύσεις σε ήπιες μορφές κυκλοφορίας.
- Ένας σημαντικός αριθμός συμμετεχόντων πιστεύει ότι θα χρησιμοποιεί αρκετά συχνά αυτά τα ποδήλατα στην καθημερινότητα του έστω και απλά σαν μέσο άθλησης και ψυχαγωγίας.
- Το μεγαλύτερο εμπόδιο για την χρήση ποδηλάτου στην πόλη και για την ενδεχόμενη εισαγωγή κοινόχρηστων ποδηλάτων είναι η έλλειψη ποδηλατικών υποδομών και ο φόβος ότι σήμερα το ποδήλατο δεν είναι αρκετά ασφαλές σε ένα οδικό περιβάλλον με κυρίαρχο μέσο το αυτοκίνητο.
- Οι Δραμινοί στην ερώτηση τι θα πράξουν αν υπάρξουν στοχευμένες κινήσεις από την πολιτεία και το Δήμο μας για την προώθηση του ποδηλάτου ήταν πιο θετικοί στο να αγκαλιάσουν το μέτρο αυτό.
- Ο πρώτος σταθμός ενδεχομένου προγράμματος κοινοχρήστων ποδηλάτων, εφόσον δεν πάμε σε dockless σύστημα, πρέπει να έχει βάση του την Πλατεία Ελευθερίας. Σταθμοί πρέπει να υπάρξουν ακόμη στο Πάρκο των Κομνηνών, το Δημοτικό Κήπο, το Δημαρχείο και τις Πηγές της Αγίας Βαρβάρας.
Τα αποτελέσματα αυτά για τη Δράμα μας μπορούν να συνεισφέρουν στην εξαγωγή ενός γενικευμένου συμπεράσματος που αφορά πόλεις αναλόγου μεγέθους, γεωγραφικών και κοινωνικό-οικονομικών χαρακτηριστικών, που δεν έχουν στην κουλτούρα τους ακόμη το ποδήλατο: «Τα κοινόχρηστα ποδήλατα δεν είναι λύσεις αποκλειστικά και μόνο για μεγάλα αστικά κέντρα και μικρές μετακινήσεις εντός τους, αλλά και για ολοκληρωμένες διαδρομές σε μικρομεσαίες πόλεις, που ακόμα και αν δεν έχουν την ανάλογη πείρα, είναι αποφασισμένες να επενδύσουν σε έξυπνα μέτρα με επίκεντρο την αστική βιώσιμη κινητικότητα».
