Από την Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης στη Δράμα

Μια πρωτότυπη έκθεση αγιογραφίας

με αγνώστους μέχρι σήμερα νεομάρτυρες

στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας

«Νεομάρτυρες – Πορεία προς την Ελευθερία»  – Σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας και την Ιερά Μητρόπολη Δράμας (Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων Δράμας)

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ όσο και πρωτότυπη έκθεση αγιογραφίας, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη Δράμα. Πρόκειται για την ομαδική εικαστική έκθεση με τον τίτλο: «Νεομάρτυρες. Πορεία προς την Ελευθερία», η οποία γίνεται στα πλαίσια των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας από την Κυριακή 17 Οκτωβρίου μέχρι και 21 Νοεμβρίου 2021 και συνδιοργανώνεται από την Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας και την Ιερά Μητρόπολη Δράμας (Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων). Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν το απόγευμα της Κυριακής 17 Οκτωβρίου και ώρα 19.00. Για την επίσκεψη στην έκθεση, ισχύουν όλα τα υγειονομικά μέτρα: μάσκα, επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού, πιστοποιητικού πρόσφατης νόσησης από Covid-19 αλλά και rapid test 48 ωρών.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα που έχει ανακοινωθεί, η έκθεση θα λειτουργεί καθημερινά από 08.00 έως 20.00, ενώ για την Τρίτη από 12.00 έως 20.00.

Η έκθεση πρωτοπαρουσιάστηκε στους εκθεσιακούς χώρους της Αγιορειτικής Εστίας από τις 22 Ιουνίου έως τις 25 Σεπτεμβρίου 2021 και είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα εκδηλώσεων και δράσεων του φορέα για το επετειακό έτος 2021 και τη συμπλήρωση των 200  χρόνων από την Επανάσταση του 1821.

Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων, θα απευθύνουν χαιρετισμό ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας, κ. Παύλος, η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας, κα. Βασιλική Πουλιούδη, ο Διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας, κ. Αναστάσιος Ντούρος, ενώ θα ακολουθήσουν ομιλίες από τον κ. Συμεών Πασχαλίδη, Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ και Διευθυντή του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών με θέμα: «Νεομάρτυρες: προάγγελοι της Ελευθερίας, ομολογητές της Πίστης» και από τον Γέροντα Νικόδημο Αγιοπαυλίτη, με θέμα: «Οι νεομάρτυρες της Ιεράς Μονής Εικοσιφοινίσσης».

Οι συμμετέχοντες

Στην έκθεση συμμετέχουν οι εικαστικοί:  Ιερομόναχος Αναστάσιος Διονυσίου εκ Φουρνά / Μοναχός Λουκάς Ξενοφωντινός / Μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης

Δημήτρης Άγιος / Σοφία Αμπερίδου / Φώτης Βάρθης / Χρήστος Γουσίδης / Μάρκος Καμπάνης / Γιώργος Κόρδης / Κωνσταντίνος Κουγιουμτζής / Κώστας Λάβδας / Γιαννούλης Λυμπερόπουλος / Νεκτάριος Μαμάης / Κωνσταντίνος Μάντζαρης / Γιάννης Μαστερόπουλος / Γεώργιος Μίχος / Χρήστος Μπακόλας / Κωνσταντίνος Παντελάκης / Παναγιώτης Παπαδόπουλος / Χριστίνα Παπαθέου – Δουληγέρη / Μπάμπης Πυλαρινός / Ανέστης Τενίδης / Μαρία Χατζοπούλου / Δήμητρα Ψυχογιού.

Η έκθεση

Στην έκθεση παρουσιάζονται σύγχρονα έργα με νεομάρτυρες, τα οποία δημιούργησαν 24 εικαστικοί για την συγκεκριμένη έκθεση και μέσα από αυτήν επιδιώκεται να παρουσιαστούν στο ευρύ κοινό άγιοι που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί, άγιοι που μαρτύρησαν στην διάρκεια της Τουρκοκρατίας.

Άνδρες, γυναίκες και παιδιά, απλοί και καθημερινοί άνθρωποι που βεβαιωμένα  θυσίασαν τη ζωή τους για την χριστιανική πίστη τους και διατράνωσαν με τη στάση τους την αλήθεια, πως το σκοτάδι του μίσους και της βίας δεν μπορεί να νικήσει το φως και την αγάπη. Στην διάρκεια της Τουρκοκρατίας, κατά την οποία η αλλαγή θρησκείας σήμαινε σχεδόν πάντα και αλλαγή της εθνικότητας, το μαρτύριο αυτών των ανθρώπων  λειτούργησε εμμέσως και ως αντίσταση στον εκτουρκισμό των Ελλήνων και στον αφανισμό τους από την ιστορία.

Την επιμέλεια της έκθεσης, που βασίζεται σε μια ιδέα του εικαστικού Γεωργίου Κόρδη, υπογραφεί ο Αναστάσιος Ντούρος, Διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας.  Τα έργα της έκθεσης είναι διαφόρων τεχνοτροπιών, όπως ακουαρέλες, αυγοτέμπερες, χαρακτικά, ψηφιακή ζωγραφική κ.α.

π. Αχθοφορίδης: Για πρώτη φορά μια τέτοια έκθεση στη Δράμα

Για την έκθεση, μίλησε χθες στον «Πρωινό Τύπο» ο εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίων Αναργύρων, πατήρ Δημήτριος Αχθοφορίδης, ο οποίος είχε και την πρωτοβουλία να παρουσιαστεί η έκθεση στη Δράμα.

Όπως τόνισε ο π. Αχθοφορίδης, «με πρωτοβουλία του Ιερού Ναού Αγίων Αναργύρων, η Ιερά Μητρόπολη Δράμας ανέλαβε να παρουσιάσει μια εικαστική έκθεση από 25 καλλιτέχνες αγιογράφους, η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε στους χώρους της Αγιορειτικής Εστίας Θεσσαλονίκης».

Όπως εξηγεί ο π. Αχθοφορίδης, «οι τεχνικές που έχουν χρησιμοποιηθεί, είναι ζωγραφική πάνω σε ξύλο, ψηφιακή ζωγραφική, χαρακτική, βυζαντινής τεχνοτροπίας όλα τα έργα και μάλιστα με σπουδαία ονόματα στο χώρο της αγιογραφίας. Μάλιστα, δύο από τους καλλιτέχνες είναι Δραμινοί, όπως ο Κωνσταντίνος Κουγιουμτζής και ο Ανέστης Τενίδης».

Σημείωσε ακόμα ιδιαίτερα ο π. Αχθοφορίδης, «είναι πρώτη φορά που γίνεται μια τέτοια ομαδική έκθεση καλλιτεχνών στον τομέα της αγιογραφίας στη Δράμα».

Ντούρος: Η έκθεση έγινε κατά παραγγελία

Σε δηλώσεις του στον «Πρωινό Τύπο», ο κ.  Αναστάσιος Ντούρος, διευθυντής της Αγιορειτικής Εστίας και επιμελητής της έκθεσης, επισημαίνει ότι πρόκειται για μια έκθεση την οποία οργάνωσε η Αγιορειτική Εστία στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, όπου η Αγ. Εστία έχει ένα μεγάλο πρόγραμμα με διεθνές συνέδριο, με εκδόσεις και με εκθέσεις.

Σύμφωνα με τον κ. Ντούρο, «είναι μια έκθεση, όπου εμείς ως Αγιορειτική Εστία έχουμε προσκαλέσει τους καλλιτέχνες να ζωγραφίσουν θέματα με τους νεομάρτυρες. Δεν βρήκαμε απλά κάποιους καλλιτέχνες που έχουν κάνει μια δουλειά και τα μαζέψαμε. Είναι μια δική μας παραγγελία η έκθεση ουσιαστικά προς τους καλλιτέχνες. Η προετοιμασία τους έγινε ουσιαστικά μέσα στον  καιρό της πανδημίας, μη θέλοντας να χάσουμε χρόνο και να είμαστε έτοιμοι».

Όπως τονίζει ο κ. Ντούρος, «το σημαντικό είναι ότι πρόκειται για μια εικαστική έκθεση όπου υπάρχουν διάφορες τεχνοτροπίες των καλλιτεχνών και έτσι μπορούμε να δούμε έργα από ναΐφ, λαϊκής ζωγραφικής μέχρι και κλασικής βυζαντινής τεχνοτροπίας και ψηφιακής τεχνοτροπίας και αυτό δίνει μια διαφορετική διάσταση στην έκθεση».

«Για πρώτη φορά παρουσιάζονται νεομάρτυρες»

Σ’ αυτό το σημείο, ο κ. Ντούρος εξηγεί στον «Πρωινό Τύπο», ότι, «αυτό που είναι σημαντικό, είναι ότι κάποιες εικόνες δημιουργήθηκαν για πρώτα φορά στην αγιογραφία. Γιατί, οι άγιοι που παρουσιάζονται για πρώτη φορά, είναι άγιοι που δεν είναι γνωστοί. Οπότε τις μορφές τους δεν τις είχαμε ξαναδεί σε εικόνες. Έτσι, μετά από έρευνα που έκαναν οι ζωγράφοι, βρήκαν στοιχεία και έχουμε κάποιες εικόνες, οι οποίες δεν  υπάρχουν πουθενά στην τεχνοτροπία της εικονογραφίας. Παρουσιάζονται για πρώτη φορά κάποιοι άγιοι».

Χαρακτηριστικά τονίζει ο κ. Ντούρος, ότι «προσπάθειά μας ήταν να δείξουμε τους αφανείς ήρωες της Επανάστασης. Βέβαια οι νεομάρτυρες δεν εμφανίζονται μόνο κατά την περίοδο της Επανάστασης, αλλά ουσιαστικά από τότε που έπεσε η Κωνσταντινούπολη, το 1453 μέχρι και την απελευθέρωση της Ελλάδος. Ουσιαστικά θέλαμε να δείξουμε αυτούς τους αφανείς ήρωες, οι οποίοι προσπάθησαν στην καθημερινότητα, μέσα από το δικό τους προσωπικό μαρτύριο, να κρατήσουν υψηλά το φρόνημα των Ελλήνων».

Ο κ. Ντούρος τονίζει επίσης ότι, «εκτός από το εικαστικό ενδιαφέρον υπάρχει και το εκπαιδευτικό. Γιατί όλοι οι νεομάρτυρες έχουν τα συναξάρια τους και έτσι μπορούμε να διαβάσουμε και να μάθουμε ποιοι ήταν αυτοί και υπάρχει και ένα σύστημα με QRC, με το οποίο μπορεί κάποιος σαρώνοντας με το κινητό τηλέφωνο,  να παίρνουν όλη την πληροφορία του έργου».