Μια τολμηρή και επαναστατική λύση

για τα Τενάγη των Φιλίππων

από την Έδρα της UNESCO στη Δράμα

«Απαράδεκτη η κατασκευή τούνελ στο Παγγαίο – Θα καταστρέψει τις παραλίες της Καβάλας»

«Να πλημμυριστούν τα Τενάγη και να δημιουργήσουμε ένα τεράστιο θεματικό πάρκο ενταγμένο στα Μνημείο Φυσικής Κληρονομίας της UNESCO»

Του Θανάση Πολυμένη

ΣΤΟ ΧΘΕΣΙΝΟ μας φύλλο (Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου 2020), δημοσιεύσαμε μια συνέντευξη με το διευθυντή της Έδρας UNESCO Con-Ε-ECT στη Δράμα, κ. Δημήτρη Εμμανουλούδη. Η συνέντευξη έγινε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τεσσάρων χρόνων από την ίδρυσή της (Νοέμβριος 2016).

Όπως γράφαμε και χθες, οι Έδρες της UNESCO ανανεώνονται κάθε τέσσερα χρόνια, ενώ σύμφωνα με τις πρώτες ανεπίσημες πληροφορίες, ήδη υπάρχει θετική απάντηση από την έδρα της UNESCO στο Παρίσι, για μια δεύτερη τετραετία. Αυτό σημαίνει ότι το έργο της Έδρας στη Δράμα κρίνεται θετικό και σίγουρα είναι ένα μεγάλο βήμα γενικότερα για την περιοχή, αλλά και τους ανθρώπους που συμβάλλουν με το έργο τους στη διατήρησή της.

Όπως έχουμε αναφέρει, η Έδρα UNESCO Con-Ε-ECT στη Δράμα, στεγάζεται στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος στις Σχολές της Δράμας (πρώην ΤΕΙ Αν. Μακεδονίας – Θράκης) και έχει αποκλειστικό θέμα της: «Διατήρηση και οικοτουρισμός στα παρόχθια και δελταϊκά οικοσυστήματα». Οι Έδρες της UNESCO είναι μοναδικές παγκόσμιες.

Μια πρόταση για τα Τενάγη Φιλίππων

Σε ένα από τα ζητήματα στα οποία αναφέρθηκε ο διευθυντής της Έδρας κ. Εμμανουλούδης, ο οποίος σημειωτέον είναι και καθηγητής της Σχολής Γεωτεχνικών Επιστημών στη Δράμα στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, είναι και τα Τενάγη των Φιλίππων.

Πριν περάσουμε στο ζήτημα του σημερινού μας σημειώματος, οφείλουμε εδώ να ανοίξουμε μια παρένθεση, για να δούμε ποιος είναι ο κ. Εμμανουλούδης, ενδεικτικά έστω, και να καταλάβουμε το αντικείμενο με το οποίο ασχολείται.

Ο κ. Εμμανουλούδης είναι Πτυχιούχος του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, έχει Διδακτορικό δίπλωμα του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης και η Μεταδιδακτορική του έρευνα έγινε στο Πολυτεχνείο της Μαδρίτης, στο Τμήμα Ορεινών Μηχανικών.

Τα Ερευνητικά του ενδιαφέροντα συνοψίζονται στα εξής: Γεωμορφολογία λεκανών απορροής χειμάρρων – Έλεγχος και διαχείριση ορεινών υδάτων – Μελέτη επιφανειακής ενδόγειας και παράκτιας διάβρωσης – Αντιπλημμυρικά έργα – Διαχείριση πλημμυρών – Προστασία από φυσικές καταστροφές. Διδασκόμενα μαθήματα ΜSc: Διαχείριση λεκανών απορροής σε μεσογειακές συνθήκες.

«Απαράδεκτη πρόταση το τούνελ»

Ένα από τα πολύ σοβαρά ζητήματα που ασχολείται η Έδρα UNESCO Con-Ε-ECT στη Δράμα, είναι και το πολύπλοκο ζήτημα της αποστράγγισης των Τεναγών των Φιλίππων. Πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό έργο και αρκετά φιλόδοξο.

Το συνολικό θέμα χειρίζεται το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και έχει ήδη γίνει ανάθεση για μια αρχικά μελέτη σε ιδιωτική εταιρεία, προκειμένου να καταθέσει κάποια πρόταση σχετικά με την αποστράγγιση των Τεναγών, προκειμένου οι αγρότες της περιοχής να γλυτώσουν από τις πλημμύρες κάθε χρόνο και έτσι να μην υπάρχουν οικονομικές ζημιές.

Όπως μας εξηγεί ο κ. Εμμανουλούδης, «μας έχει ζητηθεί η τεχνική συμβουλή για τα Τενάγη. Εκεί έχουμε προτείνει κάποιες λύσεις», και όπως λέει, σύντομα θα υπάρξει κάποια συνάντηση, στην οποία θα παρίσταται μεταξύ άλλων η Έδρα UNESCO Con-Ε-ECΤ, το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το ΤΕΕ, το ΓΕΩΤΕΕ, οι Δήμοι Δράμας και Καβάλας, ο Δήμος Παγγαίου, ο Δήμος Δοξάτου και άλλοι.

Ο κ. Εμμανουλούδης, μας λέει ότι υπάρχει ήδη μια πρόταση μιας τεχνικής εταιρείας «μετά από διαγωνισμό του Υπουργείου, η οποία προτείνει να αποστραγγίζονται τα νερά μέσω ενός τούνελ που θα διαπερνά το Παγγαίο και θα βγαίνει στο Παληό. Η οποία λύση είναι απαράδεκτη και τεχνικά και οικονομικά. Μιλάμε για ένα τεράστιο και φαραωνικό έργο που δεν είναι εύκολο να γίνει».

Ο ίδιος επισημαίνει ότι, ακόμα και αν ξεπεραστούν τεχνικά και οικονομικά προβλήματα, επισημαίνει ότι «η δομή του Παγγαίου έχει σκληρά πετρώματα, γρανίτες κτλ και από εκεί και πέρα, το θέμα είναι πού θα βγουν όλα αυτά τα νερά της αποστράγγισης. Στις παραλίες της Καβάλας, που σημαίνει πλήρη καταστροφή της Καβάλας».

Η επαναστατική λύση για τα Τενάγη

Ο ίδιος επισημαίνει ότι η τεχνολογία και η επιστήμη σήμερα έχουν προχωρήσει πολύ και ότι τελικά υπάρχουν τρεις λύσεις. Και οι τρεις λύσεις, έχουν δοθεί προς το παρόν εμπιστευτικά στον περιφερειάρχη, στους αντιπεριφερειάρχες και σε βουλευτές.

«Υπάρχουν τρεις λύσεις», λέει ο κ. Εμμανουλούδης: «Δύο τεχνικές και μία επαναστατική. Την επαναστατική μπορούμε να την πούμε τώρα γιατί δεν κλέβεται και είναι να ακολουθήσουμε το αμερικανικό σύστημα».

Και ποια είναι αυτή η επαναστατική λύση; «Οι Αμερικανοί τα τελευταία 10-15 χρόνια, όταν έχουν ένα θέμα περιβαλλοντικό – τεχνικό, αυτό που κάνουν είναι ότι επαναφέρουν την αρχική κατάσταση. Για παράδειγμα, έχουν ένα φράγμα μεγάλο και λένε ότι δεν αφήνει το νερό να κατεβεί, στεγνώνει το δέλτα του ποταμού, υπάρχουν ζητήματα και άλλα. Πάνε το γκρεμίζουν και επαναφέρουν την κατάσταση που ήταν πριν πολλά χρόνια. Και αυτό έχει αρχίσει να αποδίδει πραγματικά».

Συνεχίζοντας ο κ. Εμμανουλούδης, επισημαίνει ότι, «ακολουθώντας και εμείς το αμερικανικό σύστημα, η μέθοδος που μπορούμε να εφαρμόσουμε είναι: Αφήνουμε τα Τενάγη να πλημμυρίσουν εντελώς, ενισχύουμε τον πλημμυρισμό τους, κάνουμε έναν πλημμυρισμένο χώρο μεταξύ θάλασσας και ξηράς, τον οποίο τον χρησιμοποιούμε με βάρκες που δεν σκαλώνουν κάτω οι προπέλες και μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε με πολλές μορφές».

Όπως μας λέει, μπορούν να τοποθετηθούν ακόμα και νέα ζώα εκεί, υδροχαρή φυτά κτλ., και ο χώρος να χρησιμοποιηθεί ως «ένα τεράστιο θεματικό υδρολογικό πάρκο, επισκέψιμο από όλο τον πλανήτη. Σε συνδυασμό με το Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς των Φιλίππων, αν μπορέσουμε να εντάξουμε και τα Τενάγη ως Μνημείο Φυσικής Κληρονομιάς UNESCO, μέσα σε 5 χιλιόμετρα θα έχουμε δύο σημαντικά Μνημεία της UNESCO».

Στην ερώτηση για το τι θα γίνει με τις καλλιέργειες, ο κ. Εμμανουλούδης μιλάει για «πολιτική απόφαση. Αποζημιώνω, όπως ένας αναδασμός για παράδειγμα, όπως γίνεται ένα φράγμα, ένας δρόμος. Και μάλιστα, οι αποζημιώσεις αυτές θα κοστίσουν πολύ λιγότερα χρήματα από το να κάνεις ένα τούνελ στο Παγγαίο. Και πάλι, μπορεί να δοθεί η δυνατότητα να γίνει μια εταιρεία με δημόσιο, τοπική αυτοδιοίκηση και κατοίκους της περιοχής, και οι κάτοικοι να έχουν ποσοστά επί των εισπράξεων από τον τουρισμό».

Διευκρινίζοντας πάντως ο ίδιος, σημειώνει ότι, «αν και την προτείνουμε ως μια τολμηρή λύση, παρ’ όλα αυτά δεν είμαι σίγουρος ότι θα μπορέσει να περάσει, αλλά σίγουρα ταράζει τα νερά. Και έτσι λύνονται και όλα τα προβλήματα».

Συνεχίζοντας ο κ. Εμμανουλούδης, επισημαίνει ότι «θέλουμε να δείξουμε και τη δυναμική της έδρας και ότι δίνουμε αξία στην περιοχή, ασχέτως αν οι προτάσεις πραγματοποιούνται ή όχι».

Οι άλλες δύο λύσεις είναι τεχνικές και συμβατικές, «του μηχανικού και του υδρολόγου. Στηρίζονται στο ότι ενισχύεις την υπάρχουσα δομή των καναλιών, πέρα από τους κλασικούς καθαρισμούς κτλ., βάζεις πολύ καλύτερο υλικό και δημιουργείς διώρυγες απαγωγής και τραβάς τα νερά έξω. Πλευρικά δημιουργείς δεξαμενές, σε περιοχές οι οποίες είναι μισοκαλλιεργούμενες και αποθηκεύεις το νερό όπως αποθηκεύουν τα πετρέλαια σε παράκτιες περιοχές όπως στη Νορβηγία. Από εκεί θα παίρνουν το νερό οι υδροφόρες για διάφορες χρήσεις. Είναι λύσεις ενεργοβόρες και χρηματοβόρες, όμως δεν γίνεται διαφορετικά».