Μιλάει στον «Π.Τ.» ο καθηγητής μουσικής κ. Απόστολος Αποστολίδης
Επιμένουν λαϊκά και αυθεντικά
στο Σύνολο Λαϊκής Μουσικής
του Δημοτικού Ωδείου Δράμας
► «Έχει χαθεί το αυθεντικό λαϊκό τραγούδι και ο φυσικός ήχος του μπουζουκιού»
► «Υπάρχει μια αναβίωση του ρεμπέτικου σε βρεφικό στάδιο με μικρά σχήματα νεαρών μουσικών…»
Του Θανάση Πολυμένη
ΠΟΛΛΕΣ φορές, στις μέρες μας, αναρωτιόμαστε τι έχει γίνει και έχει χαθεί εκείνος ο παλιός αυθεντικός ήχος της λαϊκής μουσικής και του λαϊκού τραγουδιού. Ακούμε σύγχρονη ελληνική μουσική, όμως το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν ακούμε εκείνο τον παλιό καλό φυσικό ήχο που βγαίνει από ένα μπουζούκι ή από έναν μπαγλαμά. Όλα τα τραγούδια σήμερα είναι γραμμένα με μουσική που βγαίνει από ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά όργανα.
Τον ήχο αυτό προσπαθεί να επαναφέρει με τα μαθήματά του στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας, ο καθηγητής μπουζουκιού κ. Απόστολος Αποστολίδης. Σ’ αυτή του την προσπάθεια μάλιστα, έχει σχηματίσει πλέον ένα Σύνολο Λαϊκής Μουσικής από τους μαθητές του στο Δημοτικό Ωδείο, που μαζί εντρυφούν στο αυθεντικό λαϊκό τραγούδι και την αυθεντική λαϊκή μουσική, με τον φυσικό ήχο του μπουζουκιού, του μπαγλαμά και των άλλων μουσικών οργάνων.
Ο κ. Αποστολίδης, ευγενώς δέχθηκε να μιλήσει στον «Πρωινό Τύπο», αναφερόμενος στο Σύνολο Λαϊκής Μουσικής που έχει δημιουργήσει ο ίδιος με τους μαθητές τους, ενώ μιλάει για το αυθεντικό λαϊκό τραγούδι που έχει περιέλθει σε αφάνεια τα τελευταία χρόνια. Παρ’ όλες τις δυσκολίες όμως που αντιμετωπίζει σήμερα το παλιό λαϊκό αυθεντικό τραγούδι, ο ίδιος παραμένει αισιόδοξος, καθώς ήδη έχουν ξεκινήσει να δημιουργούνται μικρά σχήματα από νέα παιδιά, που ασχολούνται πολύ σοβαρά με το ρεμπέτικο.
Κύριε Αποστολίδη, πότε ξεκινήσατε και ποια ήταν η ανάγκη να ιδρύσετε αυτό το Σύνολο Λαϊκής Μουσικής;
«Ξεκινήσαμε τον Οκτώβριο του 2018 και η ανάγκη ήταν κυρίως για μία πιο βιωματική εκμάθηση της λαϊκής μουσικής και σε δεύτερο επίπεδο, την ενίσχυση του λαϊκού τμήματος του Δημοτικού Ωδείου.
Αυτή τη στιγμή, όπως ξέρετε, στο Δημοτικό Ωδείο υπάρχουν μόνο σύνολα ευρωπαϊκής μουσικής και κανένα λαϊκής, οπότε ήταν επιθυμία δική μου να γίνει και ένα σύνολο λαϊκής μουσικής, ώστε να φανεί ότι στο Δημοτικό Ωδείο υπάρχει και ένα ενεργό λαϊκό τμήμα».
Όταν μιλάτε για πιο βιωματική εκμάθηση της λαϊκής μουσικής, τι ακριβώς εννοείτε;
«Η αλήθεια είναι ότι, μουσική μαθαίνει κάποιος καλύτερα, όταν παίζει μαζί με άλλους. Οπότε, πέρα από τα ατομικά μαθήματα που φυσικά γίνονται στο Ωδείο, περνάμε σε μια διαφορετικού τύπου εκμάθηση, η οποία γίνεται μέσα από μια ομαδική σύμπραξη μαθητών, οι οποίοι προσπαθούν και παίζουν τραγούδια από το λαϊκό ρεπερτόριο».
Όλα τα μέλη του συνόλου που έχετε σχηματίσει είναι μαθητές του Δημοτικού Ωδείου;
«Κυρίως είναι μαθητές του Δημοτικού Ωδείου. Απλά, υπάρχει μια βοήθεια από δύο καθηγητές του Ωδείου, οι οποίοι φιλικά συμμετέχουν στο σύνολο».
Έχετε προβεί σε κάποιες εκδηλώσεις, συμμετέχετε σε κάποιες συναυλίες;
«Προς το παρόν, όχι. Αυτή την ώρα παίζουμε μέσα στο Ωδείο σε προγραμματισμένες συναυλίες που γίνονται εκεί και δεν έχουμε βγει παραέξω. Αν και είναι στα μελλοντικά σχέδια, κυρίως μας ενδιαφέρει να βρισκόμαστε και να παίζουμε μουσική. Προς το παρόν δεν κοιτάμε τόσο μακριά, αλλά δεν είμαστε και αρνητικοί».
Ποια είναι η άποψή σας για τη σημερινή λαϊκή μουσική και το λαϊκό τραγούδι. Υπάρχει αυτό που λέμε λαϊκό τραγούδι, ή μήπως πλέον δεν υπάρχει πλέον, τουλάχιστον σε σχέση με όσα μέχρι σήμερα γνωρίζουμε, για το τι είναι το λαϊκό τραγούδι.
«Έχοντας στο νου ως λαϊκό τραγούδι, το τραγούδι που μεσουρανούσε τις δεκαετίες του 1950, 1960, 1970, νομίζω ότι απέχουμε πάρα πολύ από εκείνες τις εποχές. Τα παραδοσιακά όργανα έχουν παραγκωνιστεί όπως και το μπουζούκι που είναι ο βασιλιάς του αστικού λαϊκού τραγουδιού. Το αστικό τραγούδι, είναι εκείνο που αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε σε αστικό λαϊκό περιβάλλον. Υπάρχει και το υπαίθριο, εκτός πόλης. Είναι αυτό που λέμε δημοτικό τραγούδι. Εμείς στεκόμαστε στο αστικό λαϊκό τραγούδι, που πλέον το μπουζούκι έχει επέλθει σε δεύτερη μοίρα και δεν είναι όπως τις εποχές που μεσουρανούσε με μεγάλους δεξιοτέχνες του οργάνου. Πλέον, όλα τα όργανα είναι είτε ηλεκτρονικά, είτε ηλεκτρικά, είτε μέσω υπολογιστών, οπότε απέχουμε πάρα πολύ από εκείνη την εποχή.
Κατά την προσωπική μου γνώμη, η αλήθεια είναι ότι δεν μου αρέσει αυτό το είδος τραγουδιού. Θα μου πείτε είναι φυσική εξέλιξη, όταν η τεχνολογία έχει προχωρήσει τόσο πολύ, δίνοντας τη δυνατότητα στον καθένα, με ένα υπολογιστή, να μπορεί να γράφει και να κυκλοφορεί τραγούδια και να τα κυκλοφορεί στο ίντερνετ. Πάντως, δεν είμαι οπαδός αυτής της λογικής, μ’ αρέσει το παλιό λαϊκό τραγούδι και κυρίως μ’ αρέσει η μουσική να παίζεται από φυσικά όργανα».
Το Σύνολο Λαϊκής Μουσικής του Δημοτικού Ωδείου Δράμας
Ουσιαστικά δηλαδή, έχουμε χάσει τον αυθεντικό ήχο, θα λέγαμε.
«Ακριβώς. Συναντάς πολλές ορχήστρες, που από τη μια καταλαβαίνω ότι τίθεται θέμα βιοπορισμού, που με δύο όργανα μιμούνται διάφορα άλλα όργανα. Θα ακούσεις πλήκτρα, θα ακούσεις μπαγλαμά, ενδεχομένως και μπουζούκι κι εκεί αναρωτιέσαι τι γίνεται, τι ήχοι είναι αυτοί. Όσο πιστοί και αν είναι οι ήχοι, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το φυσικό ήχο ενός μπουζουκιού. Αλλά και πάλι θα πως ότι δεν τους κατηγορώ, τίθεται ζήτημα βιοπορισμού και είναι δύσκολο, οπότε ψάχνουν κι αυτοί να βρούνε λύσεις, ώστε να είναι επικερδές το συγκεκριμένο επάγγελμα».
Να αναρωτηθούμε δηλαδή αν αυτό το αυθεντικό λαϊκό τραγούδι και ο αυθεντικός λαϊκός … οδεύει για το μουσείο;
«Όχι, δεν θα το παρουσιάσω τόσο τραγικά. Αντίθετα μάλιστα, θα έλεγα ότι υπάρχει μια αναβίωση του ρεμπέτικου σε βρεφικό στάδιο με μικρά σχήματα, νεαρών μουσικών, οι οποίοι ασχολούνται σοβαρά με αυτό που λέμε ρεμπέτικο και είναι πολύ σημαντικό, οι οποίοι όμως παίζουν σε μικρούς χώρους και δεν έχουν μεγάλη απήχηση.
Εγώ αναφέρομαι κυρίως σ’ αυτό που βγαίνει στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση και έχει μεγαλύτερη απήχηση. Εννοείται ότι υπάρχουν πάρα πολύ καλές ορχήστρες νέων μουσικών, οι οποίοι προσπαθούν να διασώσουν, να διατηρήσουν και να παραδώσουν στις επόμενες γενιές, αυτό που δημιουργήθηκε τις δεκαετίες του ’30, του ΄40, του ΄50 κτλ. Δεν τα βλέπω τόσο μαύρα όλα αυτά. Απλά, το θέμα είναι τι βγαίνει προς τα έξω, προς τον περισσότερο κόσμο, στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις, στο διαδίκτυο και αλλού».
Πώς βλέπετε τα παιδιά που έρχονται για πρώτη φορά στο Δημοτικό Ωδείο. Τι διαθέσεις έχουν, τι θέλουν να μάθουν, τι σκέφτονται για τη μουσική;
«Η αλήθεια είναι ότι, στις μικρές ηλικίες δεν είναι τόσο κατασταλαγμένοι και συνειδητοποιημένοι στο τι θέλουν να κάνουν. Ίσως με την παραίνεση των γονιών τους, έρχονται στο Ωδείο, ξεκινούν κάποια μαθήματα, άλλοι δείχνουν περισσότερο ζήλο και αφοσίωση και άλλοι λιγότερο.
Εγώ αυτό που εντοπίζω σαν ένα ζήτημα, είναι ότι απασχολούνται πάρα πολύ με τα κοινωνικά δίκτυα, instagram, facebook και τους υπολογιστές, και ξεχνάνε εκτός από το να μελετάνε μουσική, να έχουν επικοινωνία προσωπική με φίλους και γονείς. Εμένα αυτό με τρομάζει περισσότερο. Ότι κλείνονται και εγκλωβίζονται με συνέπεια να μην έχουν διάθεση για τίποτα άλλο».
Συνήθως μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, αυτά τα παιδιά ως μαθητές στη μουσική, πού καταλήγουν όσον αφορά τη μουσική, ποια είναι η πορεία τους;
«Έχει πάρα πολύ να κάνει και με την χημεία που αναπτύσσεται μεταξύ του καθηγητή και του μαθητή. Γιατί ένας καθηγητής θα σου εμπνεύσει ή θα σου μεταφέρει το προσωπικό του πάθος για το μουσικό όργανο και για τη μουσική γενικότερα, αλλά μπορεί και να σε απωθήσει. Οπότε όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Μπορεί να συνεχίσει να κάνει μαθήματα μέχρι και να πάει και στο πανεπιστήμιο ακόμα για να σπουδάσει το αντικείμενο, ή μπορεί να μείνει σε ερασιτεχνικό επίπεδο, παίζοντας απλά για την παρέα και τους φίλους αλλά μπορεί και να το παρατήσει.
Αξίζει να πω ότι οι μισοί μου μαθητές είναι ενήλικοι πάνω από 35-40 ετών και είναι αυτοί που απαρτίζουν και το σύνολο. Κι αυτό έχει ένα ενδιαφέρον, γιατί δείχνει ανθρώπους που πάντα ήθελαν να ασχοληθούν με τη μουσική, απλά δεν τους είχε δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία.
Και ειλικρινά θα ήθελα να πω ότι, τα άτομα τα οποία απαρτίζουν το σύνολο λαϊκής μουσικής, είναι σε εισαγωγικά οι καλύτεροί μου μαθητές αν και ηλικιακά είμαστε κοντά και δείχνουν φοβερό πάθος και ζήλο.
Όλα αυτά δείχνουν κάτι καλό και φυσικά αυτό δίνει κουράγιο και σ’ εμένα να συνεχίσω, γιατί είναι δύσκολο να κουμαντάρεις 14 ανθρώπους και να βγάλεις ένα καλό αποτέλεσμα. Προ ημερών μάλιστα σε μια συναυλία στο Ωδείο, δεχθήκαμε πολύ καλά σχόλια από τον κόσμο και μας δίνουν κουράγιο».
Το Σύνολο Λαϊκής Μουσικής του Δημοτικού Ωδείου Δράμας απαρτίζεται από τους: Καπετανέα Ιωάννα, Γκουλίκη Μαρία, Φωτιάδου Χρύσα, Κωνσταντινίδου Αθηνά, Θεοχάρης Τάσος, Παπαδόπουλος Γιάννης, Λάζιος Δημήτρης, Νούσκας Στέργιος, Κοπανέλος Παναγιώτης, Θραμπουλίδης Σίμος, Σακελλαρίου Ζήνα, Τζιώρος Σωτήρης, Ζεμαδάνης Γιάννης.
Φιλικά συμμετέχουν οι καθηγητές του Ωδείου: Χάμλατζη Ολυμπία και Βαλεράς Φώτης
Επιμέλεια ήχου: Γκοράκης Θόδωρος
