Ο διευθυντής της έδρας UNESCO στο ΔΙΠΑΕ Δράμας κ. Εμμανουλούδης μιλάει στον «Π.Τ.»
Τέσσερα χρόνια από την ίδρυση
της Έδρας UNESCO Con-Ε-ECT στη Δράμα
«Διατήρηση και οικοτουρισμός στα παρόχθια και δελταϊκά οικοσυστήματα»
Η συνεργασία με την Ταϊβάν, μια πόλη στη Βραζιλία και το ΝΑΤΟ
Του Θανάση Πολυμένη
Η ΕΔΡΑ UNESCO Con-Ε-ECT που έχει έδρα το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος στη Δράμα ιδρύθηκε το 2016 και έχει θέμα «Προστασία και διατήρηση σε Παρόχθια και Δελταϊκά Οικοσύστημα και ανάπτυξη του Οικοτουρισμού».
Σκοπός της έδρας είναι να δημιουργηθεί ένα διεθνές πλαίσιο κοινής στρατηγικής για την προστασία και τη διατήρηση των παρόχθιων και δελταϊκών οικοσυστημάτων, όπως και την ανάπτυξη του οικοτουρισμού σε αυτά, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η μοναδικότητα της περιοχής
Για την έδρα της UNESCO Con-Ε-ECT, μιλάει ο διευθυντής της κ. Δημήτρης Εμμανουλούδης, ο οποίος ευγενώς δέχτηκε να μας εισάγει στο έργο της τα προηγούμενα χρόνια, καθώς ήδη όπως φαίνεται, αναμένεται η ανανέωσή της για τα επόμενα 4 χρόνια.
Όπως ο ίδιος μας εξηγεί, κάθε Έδρα της UNESCO, είναι μοναδική στον κόσμο, γι’ αυτό και έχει μεγάλη και ιδιαίτερη σημασία. Για παράδειγμα, αν έχει μια έδρα της UNESCO για ένα θέμα, αυτή είναι μοναδική και δεν υπάρχει άλλη με το ίδιο θέμα.
«Εμείς εδώ, θεωρήσαμε τότε στο πρώην ΤΕΙ Αν. Μακεδονίας – Θράκης και μετέπειτα Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ), ότι, επειδή στην περιοχή μας – από τη Θεσσαλονίκη μέχρι και τα σύνορα με την Τουρκία – είναι συγκεντρωμένες σε πυκνότητα οι μεγαλύτερες υδάτινες επιφάνειες αναλογικά στον πλανήτη, ότι θα μπορούσαμε να στηρίξουμε μια τέτοια έδρα. Έχουμε ποτάμια, λίμνες, εκβολές και δέλτα σε τόσο μικρή λωρίδα γης, σε μια ευθεία μόνο 150 χιλιομέτρων: όπως οι λίμνες Λαγκαδά, Βόλβης, Κερκίνης, Βιστωνίδα, από ποτάμια έχουμε Στρυμόνα, Νέστο, Έβρο, Πολύανθο, Κόσυνθος, το Δέλτα του Έβρου, το Δέλτα του Νέστου και τα Τενάγη των Φιλίππων».
«Η ίδια αυτή περιοχή, είναι επίσης ένα γεωγραφικό και πολιτισμικό σταυροδρόμι, με την Αρχαία Εγνατία, που έχει χαρακτηριστεί από μετακινήσεις και μετεγκαταστάσεις πληθυσμών που άφησαν βαθιά τα ίχνη τους στην ιστορία, πλάθοντας πολλαπλή πολιτιστική ταυτότητα στους κατοίκους, αυτόχθονες και περαστικούς, η οποία εκφράστηκε με την λαϊκή τέχνη, παραδοσιακές τεχνικές καλλιέργειας και κτηνοτροφίας, μυθολογίας, αλλά και πιο συλλογικοί όπως πολιτιστικές και κοινωνικές αναπαραστάσεις, θρησκευτικές πρακτικές κ.α.».
Και ακριβώς αυτή η περιοχή ήταν που ενέπνευσε τους ανθρώπους να δημιουργήσουν τη συγκεκριμένα Έδρα UNESCO Con-Ε-ECT, στη συγκεκριμένη περιοχή. Όπως τονίζει ο καθηγητής του ΔΙΠΑΕ κ. Εμμανουλούδης, «ήταν μια έδρα που θα μπορούσε να αναπτύξει τα παρόχθια περιβάλλοντα, ενώ η UNESCO μας πρόσθεσε και τη δυνατότητα να ασχοληθούμε με τον οικοτουρισμό, μια νέα τάση του 21ου αιώνα, η οποία συνοδεύει αυτά τα περιβάλλοντα. Και η Έδρα αυτή, θα μπορούσε να είναι κάτι μοναδικό, να εγκαθιδρυθεί μια έδρα στο Πανεπιστήμιο αυτό στην περιοχή και να διεκδικήσει με αξιώσεις να αναπτύξει μια έδρα της UNESCO γι’ αυτά τα θέματα. Αυτό ήταν το όραμα».
Για την προετοιμασία του φακέλου προκειμένου να γίνει δεκτός από την UNESCO, δούλεψαν για ένα χρόνο, τόσο ο διευθυντής της Έδρας κ. Εμμανουλούδης, όσο και ο αναπληρωτής διευθυντής της κ. Γιώργος Ζαΐμης. Στις 30 Μαΐου 2016 υπογράφηκε το σχετικό πρωτόκολλο και στις 7 Νοεμβρίου του ίδιου έτους έγινε η επίσημη έναρξη.
Η διάρκεια κάθε Έδρας της UNESCO είναι τέσσερα χρόνια. Αυτή της Δράμας έχει ολοκληρώσει την πρώτη της περίοδο, έχει υποβληθεί ο ετήσιος αλλά και συνολικός φάκελος για το έργο της και σύντομα αναμένεται η ανανέωσή της από την UNESCO για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Προς το παρόν, υπάρχει μια πρώτη ανεπίσημη ενημέρωση, ότι η Έδρα θα συνεχίσει να υφίσταται.
Το έργο της έδρας UNESCO Con-Ε-ECT
Μιλώντας στον «Πρωινό Τύπο» ο διευθυντής της Έδρας UNESCO Con-Ε-ECT στη Δράμα κ. Εμμανουλούδης, αναφέρεται συνοπτικά στο έργο της, αλλά και σε κάποια παραδείγματα στο εξωτερικό, καθώς ακόμα και στην συνεργασία της με το ΝΑΤΟ.
Να υπενθυμίσουμε στους φίλους αναγνώστες, ότι από τα σημαντικότερα είναι ο φάκελος που ετοιμάζει, προκειμένου να προτείνει στην UNESCO να εντάξει στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το Παρθένο Δάσος Φρακτού στην περιοχή Παρανεστίου. Αναλυτικά για το θέμα ο «Π.Τ.» είχε γράψει στις 18 Αυγούστου 2020.
Εάν το Παρθένο Δάσος Φρακτού ενταθεί στα μνημεία της UNESCO θα πρόκειται για μια τεράστια επιτυχία, με πολλά κέρδη σε όλα τα επίπεδα για την περιοχή της Δράμας, αλλά και ευρύτερα της Περιφέρειας ΑΜΘ.
Ένα ποτάμι στην Ταϊβάν
Ο κ. Εμμανουλούδης αναφέρεται σε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το ένα είναι όταν ζήτησαν τη βοήθεια της Έδρας στη Δράμα, για το πώς να χρησιμοποιήσουν τους πόρους ενός ποταμού στην Ταϊβάν. «Όταν είσαι έδρα UNESCO σε ένα συγκεκριμένο πεδίο, οφείλεις να παράσχεις δωρεάν την επιστημονική σου συμβουλή σε όποιον σου ζητηθεί στο χώρο της αρμοδιότητάς σου. Υπήρξαν περιπτώσεις που μας ζήτησαν βοήθεια από την Ταϊβάν αλλά και από την Βραζιλία, σε θέματα παρόχθιας και δελταϊκών οικοσυστημάτων και οικοτουρισμού».
Όπως εξηγεί ο κ. Εμμανουλούδης, «η Ταϊβάν έχει ένα μοναδικό ποταμό. Είναι μια χώρα στο μέγεθος της Πελοποννήσου με 16 εκατομμύρια πληθυσμό. Με τα δικά μας δεδομένα φανταστείτε 16 εκατομμύρια ανθρώπους στην Πελοπόννησο. Η Ταϊβάν είναι νησί και έχει στη μέση μια λεκάνη και ένα ποταμό. Κι αυτός ο ποταμός είναι ζωτικής σημασίας», μας λέει χαρακτηριστικά.
«Ο καθένας ήθελε και κάτι απ’ αυτό το ποτάμι. Άλλοι τον ήθελαν για ενέργεια, άλλοι τον ήθελαν για να ποτίζουν τα ρύζια, άλλοι τον ήθελαν για συγκοινωνία και γινόταν μια τέτοια κατάσταση που δεν μπορούσαν να βγάλουν άκρη μέχρι που απευθύνθηκαν στον ΟΗΕ, ο οποίος τους παρέπεμψε στην UNESCO και η UNESCO τους έστειλε σ’ εμάς.
Πήγαμε στην Ταϊβάν και μετά από μια μελέτη που κάναμε τους προτείναμε ζώνες. Η πρώτη ζώνη, που είναι πολύ κοντά την όχθη, πλημμυρίζει. Τους προτείναμε να την αφήσουν να πλημμυρίζει και δίπλα σ’ αυτήν, στη δεύτερη να βάλουν τα ρύζια. Και μετά στην τρίτη ζώνη, τους προτείναμε να χρησιμοποιηθεί για αναψυχή˙ να γίνουν σημεία αναψυχής με δάση που φύτευσαν. Η πρόταση έγινε το 2016 και σήμερα οι προτάσεις μας αυτές χρησιμοποιούνται και έχουν επιτυχία».
Στη Βραζιλία
Ένα άλλο παράδειγμα, είναι η βοήθεια που έδωσε η Έδρα UNESCO Con-Ε-ECT στη Δράμα, στο Δήμο του Nova Friburgo στη Βραζιλία. Σ’ αυτή την περίπτωση, όπως τονίζει ο κ. Εμμανουλούδης, «έχουμε μια πόλη που αναλογικά μοιάζει με τη Δράμα. Έχουν ένα ωραίο μεγάλο ποτάμι μέσα στην πόλη και μας βρήκαν ψάχνοντας παρόμοιες περιπτώσεις στην Ευρώπη και εκεί είδαν το πάρκο της Αγίας Βαρβάρας και έτσι ήρθαν σ’ εμάς». Οι επαφές με το Δήμο του Nova Friburgo, έφτασαν μέχρι του σημείου να γίνει αδελφοποίηση με τη Δράμα, αλλά τελικά μας πρόλαβε ο κορωνοϊός και έμεινε πίσω η πρόταση αυτή».
Όπως εξηγεί ο ίδιος, πρόκειται κυρίως για Γερμανούς, οι οποίοι κατέφυγαν στην Βραζιλία πριν ή κατά τη διάρκεια και μετά του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και ίδρυσαν αυτή την πόλη, όπου είναι το νέο Φράιμπουργκ. Είδαν την αδελφοποίηση της Δράμας με το Λάουφ της Γερμανίας και θέλησαν να αδελφοποιηθούν με τη Δράμα.
Συνεργασία με το ΝΑΤΟ
Η μοναδικότητα της έδρας, έφερε ακόμα και συνεργασία με το ΝΑΤΟ, σε θέμα πλημμυρών και φυσικών καταστροφών, που είναι ένα από τα θέματα που ασχολείται η συγκεκριμένη Έδρα της Δράμας.
«Ο πρώτος που το είπε και ισχύει, ο καθηγητής κ. Ζερεφός, είναι ότι, οι πρώτες περιοχές που θα πληγούν από την αύξηση της θάλασσας είναι οι παρόχθιες, οι παράκτιες και οι δελταϊκές που είναι ένα με τη θάλασσα», λέει ο κ. Εμμανουλούδης και τονίζει: «Σ’ αυτό το μοτίβο κινούμενοι, ρίξαμε πολύ βάρος στην έρευνα της επιστημονικής ομάδας, στα θέματα των πλημμυρών και των φυσικών καταστροφών. Και εκεί μας ανακάλυψε ο επιστημονικός τομέας του ΝΑΤΟ και ζήτησε να κάνουμε μια συνεργασία σε ένα πρόγραμμα που ονομάζεται «Έξυπνο Νερό» και αφορά την προστασία των κατοίκων παρόχθιων και παράκτιων περιοχών από φαινόμενα στάθμης και πλημμυρών.
Το πρόγραμμα αυτό έχει εγκριθεί και θα ξεκινήσει σε λίγο. Εμείς δουλεύουμε σε ένα μόνο κομμάτι, αυτό των φυσικών πλημμυρών, ενώ οι Αμερικανοί δουλεύουν και σε ζητήματα τρομοκρατίας. Όπως για παράδειγμα αν μολύνει κάποιος το νερό σε μια πόλη, ή αν ανατινάξει κάποιο φράγμα και άλλα πολλά θέματα. Εμείς αρκούμαστε στο θέμα των φυσικών καταστροφών από πλημμύρες, ενώ δουλεύουμε και σε συνεργασία με την Πολιτική Προστασία με τον κ. Χαρδαλιά, οπότε είμαστε και σ’ αυτό το κομμάτι αυτή τη στιγμή εστιασμένοι».
Επίσης, η Έδρα έχει δώσει συμβουλές και έχει κάνει προτάσεις για την Εύβοια και τις φυσικές καταστροφές που έχει υποστεί το τελευταίο διάστημα, ενώ ο αναπληρωτής διευθυντής της Έδρας κ. Ζαΐμης, έχει έρθει σε επαφή με το Δήμο Νευροκοπίου, όπου υπάρχει συνεργασία για τις πλημμύρες στην περιοχή του Λεκανοπεδίου.
Σ’ αυτό το σημείο, ο κ. Εμμανουλούδης τονίζει ιδιαίτερα ότι, «η Δράμα δεν έχει θέμα με τις πλημμύρες, αυτό μπορώ να σας το πω. Η πόλη δεν θα πλημμυρίσει ποτέ σε επίπεδο, ώστε να δημιουργηθούν θύματα. Είναι τέτοια η μορφολογία και η δασοκάλυψη τριγύρω, που δεν θα έχουμε τέτοιο θέμα».
Το έργο της έδρας είναι τόσο μεγάλο, που μόνο ορισμένα συγκεκριμένα ζητήματα αναφέρονται εδώ. Στο αυριανό φύλλο του «Π.Τ.», διαβάστε μια ιδιαίτερη συζήτηση σχετικά με τα Τενάγη των Φιλίππων.
