Το μήνυμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Ορθοδοντικής: «Ο κόσμος ενώνεται όταν οι άνθρωποι χαμογελούν»

Η καλή ορθοδοντική υγεία

αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα

της συνολικότερης υγείας του ατόμου

Ο Δραμινός, Ειδικός Ορθοδοντικός, κ. Χαράλαμπος Π. Χαραλαμπίδης μιλάει στον «Π.Τ.»

Της Σουζάνας Θεοδωρίδου

Το χαμόγελο μας, είναι ο καθρέφτης της υγείας μας. Σίγουρα όμως, η επίσκεψη στον οδοντίατρο είναι μια αγχωτική εμπειρία για τους περισσότερους, καθώς δεν γνωρίζουν πως η σύγχρονη οδοντιατρική διαθέτει πια εφαρμογές που μπορούν να καταρρίψουν αυτούς τους αναίτιους φόβους.

Οι οδοντίατροι ανήκουν στον επιστημονικό κλάδο που φροντίζει για την διατήρηση της υγείας του στόματος μας, ώστε να έχουμε ένα υγιές και λαμπερό χαμόγελο.

Επιπλέον, η ορθοδοντική είναι η ειδικότητα της οδοντιατρικής, η οποία ασχολείται με τη διευθέτηση των δοντιών στα οδοντικά τόξα και την καθοδήγηση των γνάθων σε αρμονικές θέσεις μεταξύ τους, με στόχο την αποκατάσταση της καλής λειτουργίας του στόματος και της αισθητικής του προσώπου.

Παράλληλα, η ορθοδοντική  θεραπεία, δεν περιορίζεται μόνο στην επιφανειακή αισθητική αλλά είναι αναγκαία για την υγεία και τη σωστή λειτουργία του στοματογναθικού συστήματος. Με αυτό τον τρόπο βελτιώνει κατά πολύ τη γενικότερη υγεία και ευεξία του ανθρώπου.

Μάλιστα, αποτελεί μύθο ότι η ορθοδοντική θεραπεία πρέπει να γίνει στην εφηβεία ή ότι πρέπει να περιμένουμε την εμφάνιση όλων των μονίμων δοντιών για να αρχίσουμε μια ορθοδοντική θεραπεία.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ορθοδοντικής Υγείας η οποία έχει καθιερωθεί στις 15 Μαΐου, από το 2017, από την Παγκόσμια Ορθοδοντική Ομοσπονδία, η εφημερίδα μας επικοινώνησε με τον Δραμινό Ειδικό Ορθοδοντικό, κ. Χαράλαμπο Π. Χαραλαμπίδη.

Πρόκειται για μια προσπάθεια που αποβλέπει στην αύξηση της ενημέρωσης του κοινού, για τα οφέλη που παρέχει στην υγεία η άμεση διόρθωση των προβλημάτων κακής σύγκλεισης των δοντιών.

Το μήνυμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Ορθοδοντικής, είναι: «Ο κόσμος ενώνεται όταν οι άνθρωποι χαμογελούν».

κ. Χαραλαμπίδη, εξηγήστε μας την ειδικότητα του ορθοδοντικού, με τι ασχολείται;

Πρόκειται για μία από τις αναγνωρισμένες ειδικότητες της οδοντιατρικής συγκρινόμενη με όλες τις ανάλογες ειδικότητες της ιατρικής. Για την άσκηση της ορθοδοντικής απαιτούνται επιπλέον των γνώσεων του γενικού οδοντιάτρου, ειδικές γνώσεις, οι οποίες αποκτώνται μετά το πτυχίο της Οδοντιατρικής Σχολής σε ολοκληρωμένα προγράμματα πανεπιστημίων του εσωτερικού ή του εξωτερικού.

Ο τίτλος του ορθοδοντικού, χορηγείται από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας μετά από εξετάσεις. Έτσι, δικαιούνται να φέρουν τον τίτλο του ορθοδοντικού, μόνο όσοι έχουν τη σχετική βεβαίωση του Υπουργείου.

Ξεκινώντας πρέπει να ενημερώσουμε το κοινό για το αντικείμενο της ειδικότητας της ορθοδοντικής, και για το τι είναι ο ειδικός ορθοδοντικός.

Ο ορθοδοντικός, δηλαδή ο ειδικευμένος πλέον οδοντίατρος, ασχολείται αποκλειστικά με τη διευθέτηση των δοντιών στα οδοντικά τόξα  και την αποκατάσταση της καλής λειτουργίας του στόματος και της αισθητικής του προσώπου.

Το παρακάτω κείμενο δεν συντάχθηκε για λόγους διαφήμισης αλλά για να ενημερώσει το κοινό σχετικά με την ορθοδοντική. Γι΄ αυτό τον λόγο νιώθω την υποχρέωση να αναφέρω τα ονόματα των άλλων δυο συναδέλφων μου ειδικών ορθοδοντικών της πόλης μας : Ρωσσοπούλου Λευκοθέας και Κάππου Παναγιώτη.

Δεδομένου, ότι η ορθοδοντική ειδικότητα έχει πρόσφατα αναγνωριστεί στην Ελλάδα και ο αριθμός των ειδικευμένων ορθοδοντικών είναι περιορισμένος, συνιστάται στους ενδιαφερομένους για ορθοδοντική θεραπεία να ελέγχουν προηγουμένως, μέσω των κατά τόπους Οδοντιατρικών Συλλόγων, εάν ο οδοντίατρος, στον όποιον έχουν απευθυνθεί είναι ειδικός ορθοδοντικός. Για τον λόγο αυτό παραθέτουμε την επίσημη ιστοσελίδα του Οδοντιατρικού Συλλόγου Δράμας: www.osdr.gr και το τηλέφωνο της γραμματείας 2521022830 μέσω του οποίου οι συμπολίτες μας μπορούν να ενημερωθούν υπεύθυνα για τους ορθοδοντικούς του νομού μας.

Πότε θεωρείται απαραίτητη η ορθοδοντική θεραπεία;

H αισθητική δεν είναι η μόνη ένδειξη της Ορθοδοντικής Θεραπείας, αν και οι περισσότεροι αναζητούν έναν Ορθοδοντικό μόνο αν υπάρχει κάποιο αισθητικό πρόβλημα που προκαλούν τα 12 μπροστινά άνω και κάτω δόντια. Αγνοώντας έτσι, πολύ πιο σοβαρά προβλήματα που αφορούν και τα 32 δόντια.

Η ορθοδοντική  θεραπεία, δεν περιορίζεται μόνο στην επιφανειακή αισθητική αλλά είναι αναγκαία για την υγεία και τη σωστή λειτουργία του στοματογναθικού συστήματος. Με αυτό τον τρόπο βελτιώνει κατά πολύ τη γενικότερη υγεία και ευεξία του ανθρώπου.

Η ορθοδοντική θεραπεία θεωρείται απαραίτητη σε περιπτώσεις με οδοντικές, σκελετικές και λειτουργικές ανωμαλίες του στόματος.

Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε:

• Συνωστισμός: Ο χώρος στις γνάθους δεν επαρκεί για την ομαλή διευθέτηση των δοντιών και οδηγεί στον συνωστισμό τους.
• Αραιοδοντία: Στην περίπτωση αυτή υπάρχει περισσότερος χώρος στις γνάθους με αποτέλεσμα να υπάρχουν κενά μεταξύ των δοντιών.

–      Αυξημένη οριζόντια πρόταξη( «Πεταχτά» δόντια) :  Τα μπροστινά δόντια της άνω γνάθου απέχουν πολύ από αυτά της κάτω.

–      Έγκλειστα δόντια: Είναι δόντια που για διάφορους λόγους (π.χ. έλλειψη χώρου) έχουν χάσει τον προσανατολισμό τους, και δεν έχουν ανατείλει (εμφανιστεί) στη στοματική κοιλότητα αλλά παρέμειναν μέσα στο οστό.

• Συγγενής έλλειψη δοντιών: Αρκετά συχνά κάποια δόντια λείπουν επειδή δεν έχουν διαπλαστεί και το στόμα παρουσιάζει σοβαρές διαταραχές.
• Προ-προσθετική διευθέτηση: Είναι περιπτώσεις όπου απαιτείται να προετοιμαστούν τα δόντια με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατή μία σωστή προσθετική αποκατάσταση από τον οδοντίατρο.
• Υπερτροφικός χαλινός και διάστημα άνω γνάθου

–      Υπερσύγκλειση (Βαθιά δήξη): Τα πάνω πρόσθια δόντια καλύπτουν πλήρως τα κάτω.

–      Ανοιχτή δήξη: Υπάρχει ένα κατακόρυφο κενό ανάμεσα στις δύο οδοντοστοιχίες.

• Σταυροειδή σύγκλειση: Πλάγια μονόπλευρη ή αμφίπλευρη. Όταν τα δόντια της άνω γνάθου κλείνουν πιο εσωτερικά από αυτά της κάτω γνάθου.
• Πρόσθια σταυροειδή σύγκλειση: Τα δόντια της άνω γνάθου κλείνουν πίσω από αυτά της κάτω γνάθου.

–      Προγναθισμός άνω γνάθου: Η άνω γνάθος υπερτερεί σε ανάπτυξη της κάτω γνάθου.

–      Προγναθισμός κάτω γνάθου: Η κάτω γνάθος υπερτερεί σε ανάπτυξη της άνω γνάθου.

–      Ουλικό χαμόγελο: Μεγάλη περιοχή των ούλων φαίνονται όταν χαμογελάμε.

• Στενή άνω γνάθος

Πολύ  σπάνια συναντάμε σε ένα στόμα μόνο ένα πρόβλημα. Συνήθως η ορθοδοντική θεραπεία καλείται να αντιμετωπίσει έναν συνδυασμό τέτοιων προβλημάτων, τα οποία μπορούν να εμφανιστούν με συμπτώματα στην κροταφογναθική άρθρωση (κρότος-πόνος) και δυσκολία στην ομιλία.

Δημιουργώντας ένα υγειές στόμα και ένα όμορφο χαμόγελο ενισχύουμε την αυτοπεποίθηση του ατόμου.

Ποια θεωρείτε ότι είναι η κατάλληλη ηλικία

Είναι μύθος ότι η ορθοδοντική θεραπεία πρέπει να γίνει στην εφηβεία ή ότι πρέπει να περιμένουμε την εμφάνιση όλων των μονίμων δοντιών για να αρχίσουμε μια ορθοδοντική θεραπεία.

Αυτή η λανθασμένη αντίληψη, περιορίζει τις θεραπευτικές δυνατότητες που διαθέτει η ορθοδοντική και ο ορθοδοντικός αναγκάζεται να καταφύγει σε δυσκολότερες και πιο μακροχρόνιες θεραπείες όπως εξαγωγές δοντιών ή ακόμα και στην χειρουργική λύση όταν εγκατασταθεί μια ασυμμετρία ή σκελετική διαγναθική δυσαρμονία.

Γεγονός αποτελεί ότι η πρόληψη των προβλημάτων είναι η θεμελιώδης αρχή σε κάθε ειδικότητα της ιατρικής και της οδοντιατρικής. Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να εξεταστούν από έναν ορθοδοντικό στην ηλικία των 7-8 ετών εκτός και εάν έχει εντοπιστεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα νωρίτερα.

Μόνο έτσι θα προσδιορίσει ο ορθοδοντικός εάν υπάρχει ή όχι πρόβλημα, τη σοβαρότητα του καθώς και τον κατάλληλο χρόνο έναρξης της θεραπείας.

Από αυτήν την ηλικία, ο ορθοδοντικός μπορεί να διαγνώσει προβλήματα στην ανάπτυξη των γνάθων ή στην ανατολή των δοντιών και να παρέμβει κατάλληλα. Πολλές φορές, υπάρχουν προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και σε αυτήν ακόμα την ηλικία, ώστε να προλάβουμε την επιδείνωσή τους.

Η έγκαιρη διάγνωση, συχνά συνεπάγεται την αποφυγή εξαγωγών μονίμων δοντιών κατά την ορθοδοντική θεραπεία ή και γναθοχειρουργικής επέμβασης, σε περιπτώσεις έντονων σκελετικών προβλημάτων. Και αυτό συμβαίνει γιατί μερικά ορθοδοντικά προβλήματα είναι ευκολότερο να θεραπευτούν αν αντιμετωπιστούν σε περιόδους έντονης ανάπτυξης και μεγάλης προσαρμοστικής ικανότητας των ιστών.

Οι γονείς, λοιπόν, δεν πρέπει να περιμένουν μέχρι την ολοκλήρωση της ανατολής των μονίμων δοντιών, που συμβαίνει συνήθως σε ηλικία 12 χρόνων.

Ακόμα και όταν κατά την πρώτη εξέταση διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει λόγος για άμεση έναρξη ορθοδοντικής θεραπείας, μπορεί να γίνει ένας προγραμματισμός για το πότε θα είναι η κατάλληλη στιγμή να αρχίσει μια θεραπεία. Μέχρι τότε το παιδί μπαίνει σε πρόγραμμα παρακολούθησης.

Η ιδανική στιγμή για την έναρξη μιας αναγκαίας ορθοδοντικής θεραπείας δεν είναι δεδομένη. Διαφέρει από παιδί σε παιδί και εξαρτάται από μια πληθώρα παραγόντων τους οποίους μόνο ένας ορθοδοντικός είναι σε θέση να εκτιμήσει και να προσδιορίσει το πότε πρέπει να παρέμβει για να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα.

Πότε πρέπει να ανησυχήσει ένας γονιός και να επισκεφθεί  τον ορθοδοντικό για το παιδί του;

Ένα παιδί στην ηλικία των 7-8 ετών είναι πολύ σημαντικό να επισκεφθεί για πρώτη φορά τον ορθοδοντικό . Το πιο πιθανό είναι να μην κριθεί αναγκαία μια θεραπεία σε αυτή την ηλικία, μπορούν να δοθούν συγκεκριμένες οδηγίες αλλά και να προσδιοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια η επόμενη επανεξέταση. Με αυτό τον τρόπο, αν χρειαστεί αργότερα μια θεραπεία, είναι σίγουρο ότι αυτή θα ξεκινήσει στον κατάλληλο χρόνο, ο οποίος διαφέρει από παιδί σε παιδί.

Σημεία που δείχνουν την ανάγκη εξέτασης από έναν ορθοδοντικό και οι γονείς θα έπρεπε να προσέξουν στο παιδί τους:

• Πρώιμη ή καθυστερημένη απώλεια των νεογιλών δοντιών.
• Δυσκολία στη μάσηση, στην ομιλία ή στο δάγκωμα των τροφών.
• Αναπνοή από το στόμα.
• «Ρούφηγμα» του αντίχειρα ή άλλου δακτύλου.
• Συνωστισμός ή έκτοπη ανατολή δοντιών.
• Τα μπροστινά δόντια προεξέχουν έντονα.
• Υπάρχει κενό μεταξύ επάνω και κάτω προσθίων δοντιών όταν το στόμα είναι κλειστό.
• Η άνω γνάθος προεξέχει αισθητά από την κάτω γνάθο.
• Η κάτω γνάθος προεξέχει από την άνω γνάθο.
• Δεν υπάρχει συμμετρία μεταξύ αριστερής και δεξιάς πλευράς του προσώπου.

Στους εφήβους, η ορθοδοντική θεραπεία στοχεύει στην πλήρη διόρθωση των ορθοδοντικών προβλημάτων. Το στόμα έχει πάρει σχεδόν την τελική του μορφή και η θεραπεία διορθώνει μορφολογικά και λειτουργικά προβλήματα με στόχο ένα υγιές, όμορφο και λειτουργικά ισορροπημένο στόμα.

Σε μια ευαίσθητη ηλικία με ανησυχίες και προβληματισμούς, οι έφηβοι αποτελούν μια ιδιαίτερη και μεγάλη ομάδα ορθοδοντικών ασθενών. Η φιλική προσέγγιση τους και η επεξήγηση του οφέλους της ορθοδοντικής θεραπείας είναι πολύ  σημαντική, ώστε η θεραπεία να αποτελέσει μία ευχάριστη εμπειρία που θα κυλήσει γρήγορα και μέσα στον προβλεπόμενο χρόνο.

Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα αντιμετωπίζονται συνολικά και ολοκληρωτικά όλα τα ορθοδοντικά προβλήματα με σκοπό να αποκατασταθεί η λειτουργία και αισθητική του στόματος.

Κατά πόσο μπορεί να είναι επιτυχής μία ορθοδοντική παρέμβαση στους ενήλικες;

Ένας παράγοντας που έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αύξηση των ενηλίκων ασθενών είναι και οι νέες δυνατότητες που προσφέρει η ορθοδοντική για μια θεραπεία με λιγότερο εμφανείς μηχανισμούς («λευκά σιδεράκια», γλωσσικοί μηχανισμοί, «διαφανείς» νάρθηκες: Aligners).Φυσικά κάθε μέθοδος έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα σχετικά με τις δυνατότητες, τη διάρκεια, την εμφάνιση, το κόστος, κλπ. Η επιλογή θα γίνει αφού σταθμιστούν όλοι αυτοί οι παράγοντες.

Η δυνατότητα ορθοδοντικής θεραπείας δεν αφορά μόνο τα παιδιά ακόμα και στους ενήλικες έχουμε επιτυχημένη ορθοδοντική θεραπεία – ποτέ δεν είμαστε πολύ μεγάλοι για να βελτιώσουμε τη στοματική μας υγεία. Σήμερα όλο και περισσότεροι ενήλικες αποφασίζουν να κάνουν ορθοδοντική θεραπεία και πολλοί από τους ασθενείς μας (25-30%) είναι ενήλικες. Εφόσον τα ούλα και τα υποκείμενα οστά είναι υγιή, τα δόντια μπορούν να μετακινηθούν στη σωστή τους θέση σε οποιαδήποτε ηλικία.