Χθες και σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας
Οι αρχαίες επιγραφές μας δίνουν
σημαντικά στοιχεία για διάφορα θέματα
κατά την αρχαιότητα και στη Δράμα
► Ένα πρόγραμμα γνωριμίας εκπαιδευτικών και μαθητών για τις αρχαίες επιγραφές στη Δράμα
► Μιλάνε στον «Π.Τ.» οι κυρίες Βενιέρη και Χορέμη, στελέχη του Επιγραφικού Μουσείου Αθηνών
Του Θανάση Πολυμένη
ΕΝΑ ΠΟΛΥ ενδιαφέρον εκπαιδευτικό πρόγραμμα πραγματοποιείται χθες και σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας. Πρόκειται για την γνωριμία εκπαιδευτικών και μαθητών με τις αρχαίες ελληνικές επιγραφές σε γενικότερο επίπεδο, αλλά και τις αρχαίες ελληνικές επιγραφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας που βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε από χθες Τρίτη 10 Οκτωβρίου με ένα σεμινάριο προς εκπαιδευτικούς του Νομού Δράμας που δήλωσαν συμμετοχή, ενώ σήμερα μαθητές Γυμνασίου θα βρεθούν στο Μουσείο και θα συμμετέχουν σε μια δράση, μέσα από την οποία, όχι μόνο θα ξεναγηθούν στις επιγραφές που εκτίθενται σ’ αυτό, αλλά θα μπορούν ακόμα και να τις αγγίξουν.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο υλοποιεί το Επιγραφικό Μουσείο στην Αθήνα, σε συνεργασία με 13 Εφορείες Αρχαιοτήτων σε όλη τη χώρα, μεταξύ αυτών και της Δράμας. Το πρόγραμμα υλοποιείται μέσω κονδυλίων του ΕΣΠΑ και έχει κεντρικό τίτλο: «Ιστορίες γραφής: Άνθρωποι, πολιτεύματα, θεσμοί, λατρείες, οικονομία».
Προκειμένου να υλοποιηθεί το πρόγραμμα, στη Δράμα βρέθηκαν χθες δύο στελέχη του Επιγραφικού Μουσείου, οι οποίες δέχθηκαν να μιλήσουν στον «Π.Τ.» και να μας εξηγήσουν κατά πόσο η γνωριμία και η ανάγνωση των αρχαίων ελληνικών επιγραφών, μπορεί να συμβάλλει στις γνώσεις μας για την Ιστορία. Πρόκειται για τις κυρίες Γιάννα Βενιέρη, Αρχαιολόγο και προϊσταμένη στο Τμήμα Εκθέσεων και Επικοινωνίας και Εκπαίδευσης του Επιγραφικού Μουσείου, και Ειρήνη Χορέμη Αρχαιολόγο του Επιγραφικού Μουσείου Αθηνών.
Από αριστερά οι κυρίες Βενιέρη, Χορέμη και Πουλιούδη
Βενιέρη: Σημαντικά ιστορικά δεδομένα για την αρχαιότητα
Αρχικά, μιλώντας στον «Π.Τ.» η κα. Βενιέρη σημειώνει ότι το έργο ΕΣΠΑ γίνεται σε συνεργασία με το Υπ. Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού και Δια Βίου Μάθησης. Όπως μας εξηγεί, το Επιγραφικό Μουσείο είναι από τα παλαιότερα του ελληνικού κράτους και στεγάζει περίπου 14.000 επιγραφές.
Όπως εξηγεί η ίδια, «η θέαση μιας επιγραφής είναι ιδιαίτερα δύσκολο και πόσο μάλλον να το προσεγγίσουν οι μαθητές. Με πάνω από 30 χρόνια εμπειρίας στο Επιγραφικό Μουσείο, θέλουμε να δείξουμε στα παιδιά ότι, παρ’ ότι είναι αρχαία κείμενα, μπορούν να το καταλάβουν. Και βέβαια για τη σημασία που έχει για τους αρχαιολόγους και τους ιστορικούς, η εύρεση μιας επιγραφής με τα δεδομένα που μπορείς να αντλήσεις από την επιγραφή».
Όπως τονίζει η κα. Βενιέρη, μέσα από το πρόγραμμα υλοποιήθηκε μια κασετίνα με 14 έντυπα, και ένα από αυτά λειτουργεί ως έντυπο για τον εκπαιδευτικό με πληροφορίες για τα πρώτα αρχαία αλφάβητα, την εξέλιξή τους, τους τρόπους γραφής, υλικά πάνω στα οποία έγραφαν οι αρχαίοι και με βάση αυτό το βιβλίο ο εκπαιδευτικός μπορεί να αναφερθεί στην τάξη του.
«Μέσα από αυτά, τα παιδιά μπορούν να κάνουν τον επιγραφικό ή τον αρχαιολόγο και να προσπαθήσουν να αναγνώσουν αυτές τις επιγραφές και διαφορετικά είδη επιγραφής, είτε είναι συμφωνίες ανάμεσα σε πόλεις, αποφάσεις της Εκκλησίας του Δήμου, ψηφίσματα και άλλα», επισημαίνει η κα. Βενιέρη και συνεχίζει: «Γι’ αυτό γίνεται ένα σεμινάριο στους εκπαιδευτικούς που ενδιαφέρονται, ώστε στη συνέχεια να υλοποιήσουν μόνοι τους το πρόγραμμα».
Διάταγμα επιστράτευσης μάχιμου πληθυσμού από τον Φίλιππο Ε’ (197 π.Χ.). Αντίγραφο του ίδιου διατάγματος βρέθηκε και σε μια άλλη πόλη της Μακεδονίας, τη Νέα Ποτίδαια Χαλκιδικής (αρχαία Κασσάνδρεια).
Χορέμη: Μεγάλο ενδιαφέρον από εκπαιδευτικούς και μαθητές
Με τη σειρά της, η κα. Χορέμη εξηγεί ότι «το Επιγραφικό Μουσείο της Αθήνας είναι το μεγαλύτερο Επιγραφικό Μουσείο παγκοσμίως με συλλογή αρχαίων επιγραφών σε λίθο. Οι 14.000 επιγραφές που υπάρχουν, καλύπτουν όλους τους τομείς του ιδιωτικού και δημοσίου βίου των αρχαίων. Από τις επιγραφές, μπορούμε να πάρουμε πληροφορίες για την πολιτική, τη θρησκεία, την οικονομία, την τέχνη και άλλα θέματα στην αρχαιότητα. Οι επιγραφές είναι άμεσες πηγές της ιστορίας και σύγχρονες με τα γεγονότα, και είναι οι νόμοι και οι αποφάσεις που χαράχτηκαν από τους αρχαίους Έλληνες εκείνη την χρονική στιγμή».
Όπως εξηγεί η κα. Χορέμη, «διασώζουν το γλωσσικό ιδίωμα της εποχής τους και είναι πάρα πολύ σημαντικές πηγές γιατί σε συνδυασμό με τους αρχαίους συγγραφείς, μπορούν να μας δώσουν πολύ ακριβή και ασφαλή στοιχεία για την χρονολόγηση ενός αρχαιολογικού ευρήματος. Δεν υπάρχει χρονική στιγμή της αρχαιότητας, που να μην φωτίζεται από τις επιγραφές, ενώ καλύπτουν όλο τον ελλαδικό χώρο, από τον 8ο αιώνα π.Χ. μέχρι και νεωτέρων χρόνων».
Αναφορικά με ποιον τρόπο έρχονται σε επαφή εκπαιδευτικοί και μαθητές και πώς το δέχονται, η κα. Χορέμη επισημαίνει ότι «το Επιγραφικό Μουσείο έχει παράδοση στα εκπαιδευτικά προγράμματα. Από το 1999 γίνεται ένα πρόγραμμα για την ιστορία της γραφής, για την γέννηση και προέλευση του ελληνικού αλφαβήτου, τα υλικά γραφής των αρχαίων και τους τομείς που καλύπτει η επιγραφική ως επιστήμη».
Τονίζει ακόμα εδώ ότι, «οι μαθητές δείχνουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί το πρόγραμμα είναι και διαδραστικό, καθώς μπορούν να δουν από κοντά κάποια υλικά γραφής και γίνονται και εργαστήρια γραφής και ανάγνωσης όπου μπορούν να δημιουργήσουν ένα παζλ. Μέσα απ’ αυτό, μπορούν να καταλάβουν ότι η νέα ελληνική γλώσσα, είναι η εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής».
Αναφορικά με τη Δράμα, η κα. Χορέμη τονίζει ότι «ένα από τα έντυπα αυτά, είναι εστιασμένο στις επιγραφές της Δράμας, υπάρχει αρκετό επιγραφικό και ιστορικό υλικό και ασκήσεις και στόχος είναι με την ενημέρωση εκπαιδευτικοί και μαθητές να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο των επιγραφών».
Όσον αφορά τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών, επισημαίνει ότι «υπάρχει πολύ καλή συμμετοχή και ενδιαφέρον από τους εκπαιδευτικούς. Η επιγραφική είναι ένας ιδιαίτερος κλάδος, που ακόμα και αρχαιολόγοι δεν είναι εξοικειωμένοι μ’ αυτήν, γιατί είναι ένα αντικείμενο που δεν διδασκόταν παλιά στο Πανεπιστήμιο».
