Από 8 Ιουνίου έως 10 Νοεμβρίου

Οι «Μύθοι και Ιστορίες»

του Χατζηκυριάκου Γκίκα

σε έκθεση στο Σαντιρβάν της Δράμας

► Η εξαιρετική συνεργασία της εταιρείας Raycap με το Μουσείο Μπενάκη στον χώρο πολιτισμού του Σαντιρβάν

► Πάνω από 70 έργα του Γκίκα με θεματική ενότητα την Ελληνική Μυθολογία

Του Θανάση Πολυμένη

ΤΟ ΒΡΑΔΥ της Παρασκευής 7 Ιουνίου (χθες), έγιναν τα εγκαίνια της νέας έκθεσης του Μουσείου Μπενάκη στον πολιτιστικό χώρο της εταιρείας Raycap, Σαντιρβάν στη Δράμα, ενώ το μεσημέρι της ίδιας ημέρας, έγινε ξενάγηση στα τοπικά μέσα ενημέρωσης.

Όπως ήδη έχει δημοσιεύσει ο «Π.Τ.» τις προηγούμενες ημέρες, πρόκειται για τη νέα έκθεση που έχει ετοιμάσει η Διοικητική Επιτροπή του Μουσείου Μπενάκη και η Raycap στην οποία ανήκει ο πολιτιστικός χώρος του Σαντιρβάν και έχει κεντρικό τίτλο: «Μύθοι και Ιστορίες στο έργο του Γκίκα».

Η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή για το κοινό από 8 Ιουνίου έως και 10 Νοεμβρίου 2024 και θα είναι επισκέψιμη τις εξής ημέρες και ώρες: Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο: 10.00 – 14.00 και 18.00 – 21.00. Και την Κυριακή 11.00 – 14.00 και 18.00 – 21.00. Η έκθεση θα παραμένει κλειστή τις ημέρες Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη.

Στην έκθεση παρουσιάζεται το έργο του Γκίκα με κεντρική θεματική την Ελληνική Μυθολογία και περιλαμβάνει πάνω από 70 έργα του μεγάλου Έλληνα εικαστικού, κυρίως γλυπτά, ελαιογραφίες, μετάλλια, μακέτες σχεδίων, θεατρικά κοστούμια ακόμα και ένα σερβίτσιο φαγητού.

Την αρχική ξενάγηση στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, έκανε ο κ. Κωνσταντίνος Παπαχρίστου, Επιμελητής στην Πινακοθήκη Γκίκα, εκπροσωπώντας την κα. Ιωάννα Μωραΐτη, η οποία έχει την επιμέλεια της έκθεσης και είναι Επιμελήτρια του Αρχείου της Πινακοθήκης Γκίκα.

Όπως σημείωσε ο κ. Παπαχρίστου, «ο Γκίκας, είχε μια πολύ έντονη σχέση με τους ελληνικούς μύθους, καθώς τους θεωρούσε πολύ σπουδαίους, σημαντικούς και καθοριστικούς για τη ζωή των ανθρώπων. Αυτό που τους διαφοροποιεί από τους μύθους των υπόλοιπων πολιτισμών κατά τον Γκίκα, ήταν η σύνδεση με τον ανθρώπινο παράγοντα: η σχέση με τους έρωτες, με την εκδίκηση, με τα ανθρώπινα πάθη, έβλεπε δηλαδή μια εφαρμογή στην πραγματική ζωή πολύ έντονη, που τους διατρέχει και αυτό είναι που τον έλκει, με αποτέλεσμα να τους χρησιμοποιεί ήδη από το δεκαετία του 1938 μέχρι και τη δεκαετία του 1980».

Μωραΐτη: Η Μυθολογία

Σχετικά με την έκθεση, ο «Π.Τ.» μίλησε με την κα. Ιωάννα Μωραΐτη, Επιμελήτρια του Αρχείου της Πινακοθήκης Γκίκα του Μουσείο Μπενάκη.

Όπως αναφέρει η κα. Μωραΐτη, πρόκειται για μια έκθεση έργων του Γκίκα, «που είναι Μύθοι και Ιστορίες και περιλαμβάνει περίπου 70 εκθέματα όλα από το Μουσείο Μπενάκη, τα οποία καλύπτουν όλη την παραγωγή του Γκίκα από σχέδια, χαρακτικά, ελαιογραφίες, γλυπτά, σκηνικά και κοστούμια».

Όπως εξηγεί η κα. Μωραΐτη στον «Π.Τ.»,  «όλα τα έργα έχουν θέμα τους τη Μυθολογία. Είναι ένα θέμα που απασχόλησε πολύ τον Γκίκα, καθώς επηρεάστηκε πολύ από τη Μυθολογία σε όλη του τη ζωγραφική. Ξεκινώντας κυρίως από την γλυπτική όπου ασχολήθηκε στα χρόνια 1948 – 1950 με κύριο θέμα του τον Οδυσσέα και τη Ναυσικά, τόσο από την Οδύσσεια του Καζαντζάκη αλλά βασικά και από το Μυθικό Έπος και προς το τέλος της δεκαετίας του 1970 ασχολήθηκε με τη Μυθολογία κυρίως σε ελαιογραφίες».

Οι 4 ενότητες

Αυτό που διευκρινίζει η ίδια, είναι ότι, «η έκθεση αυτή χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες. Έχει τους Μυθικούς Ήρωες με κύριους ήρωες τον Οδυσσέα και τον Ηρακλή, έχει το Θέατρο και τη Μυθολογία με έργα από το Χορόδραμα της Περσεφόνης που ανέβασε ο Γκίκας στο Coven Garden στο Λονδίνο το 1967 και από τον Προμηθέα Δεσμώτη του οποίου η παράσταση δεν έγινε ποτέ, όμως ο Γκίκας είχε κάνει 10 κοστούμια γι’ αυτήν.

Η τρίτη ενότητα είναι Οι Θεοί και τα Στοιχειά της Φύσης με έργα κυρίως της δεκαετίας του 1970 και του 1980 καθώς πλέον στρέφεται στη Μυθολογία περισσότερο στα ζωγραφικά του έργα και αναπαριστά θεότητες, θεούς και διάφορα μυθολογικά όντα.

Η τελευταία ενότητα, που αγαπάει ιδιαίτερα ο Γκίκας, είναι οι Μυθικοί Εραστές, μια σειρά από έξι μετάλλια που δημιούργησε με αφορμή μια παραγγελία που του έγινε, και για τα οποία αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ως θέμα του έξι ζευγάρια της Μυθολογίας.  Τον Απόλλωνα και τη Δάφνη, τον Ιάσονα και την Μήδεια, τον Θησέα και την Αριάδνη, τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη, τον Περσέα και την Ανδρομέδα,  και για όλα αυτά τα μετάλλια έγραψε και μια σειρά από κείμενα για το κάθε ζευγάρι».

Ο σχεδιασμός της έκθεσης

Αναφερόμενη στον σχεδιασμό της έκθεσης, η κα. Μωραΐτη, εξηγεί ότι η έκθεση στη Δράμα  «σχεδιάστηκε από την κα. Ναταλία Μπούρα με ένα πραγματικά πολύ πρωτότυπο και εμπνευσμένο τρόπο, ενώ υπάρχει κατάλογος τον οποίο έχει σχεδιάσει η κα Εριφύλη Αράπογλου και θα δίνεται στους επισκέπτες της έκθεσης.

Τι θα δούμε στην έκθεση

Αυτό που τονίζει η κα. Μωραΐτη, είναι ότι «η έκθεση περιλαμβάνει κυρίως τα γλυπτά της Μυθολογίας, όπως το 1948 ο Γκίκας είχε κάνει το κεφάλι μιας Μέδουσας, που ήταν και το πρώτο μυθολογικό γλυπτό που είχε κάνει.

Στη συνέχεια, εμπνευσμένος από αυτό είχε ξεκινήσει να κάνει τα γλυπτά του Οδυσσέα και της Ναυσικάς. Το θέμα αυτό τον είχε απασχολήσει πάρα πολλά και είχε εικονογραφήσει τη δεκαετία του 1930 την Οδύσσεια του Καζαντζάκη και αργότερα τη δεκαετία του 1940 ξεκινάει να εμπνέεται από μια συγκεκριμένη σκηνή από το Ομηρικό Έπος, την συνάντηση του Οδυσσέα με τη Ναυσικά στο νησί των Φαιάκων. Και αυτό το αναπαριστά σε σχέδια, σε γλυπτά, σε ελαιογραφίες και αργότερα το μετατρέπει και σε σερβίτσια φαγητού, τα οποία παρουσιάζονται στην έκθεση αυτή».

Τα σκηνικό της Περσεφόνης

Ερωτώμενη αν θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε κάποιο από αυτά τα έργα του Γκίκα στην έκθεση στον χώρο πολιτισμού Σαντιρβάν στη Δράμα, η κα. Μωραΐτη σημειώνει: «Εκτός από τον Οδυσσέα και τη Ναυσικά που είναι το βασικό του θέμα στη Μυθολογία, ιδιαίτερη έμφαση στην έκθεση δίνουμε και στο σκηνικό της Περσεφόνης όπου παρουσιάζεται και η μοναδική σωζόμενη μακέτα από την παράσταση η οποία υπάρχει στη συλλογή του Μουσείου Μπενάκη και όλος ο σχεδιασμός της έκθεσης είναι βασισμένος πάνω σ’ αυτή τη  μακέτα. Οπότε, ουσιαστικά ο επισκέπτης θα έχει την αίσθηση ότι περπατά μέσα στον κάτω κόσμο που δημιούργησε ο Γκίκας για την παράσταση της Περσεφόνης».

Αξίζει να αναφερθεί ακόμα, ότι «στην έκθεση αλλά και στον κατάλογο, δημοσιεύονται και κάποια πρωτότυπα κείμενα που έχει γράψει ο ίδιος ο Γκίκας για τους μύθους, ενώ ένα άλλο στοιχείο που κυριαρχεί, είναι το ερωτικό. Του έρωτα και της αγάπης όπως λέει ο ίδιος, που εμφανίζεται σε όλα αυτά τα ζευγάρια της Μυθολογίας. Και γενικότερα αυτό που είχε πει ο Γκίκας, είναι ότι μέσα από τη Μυθολογία προσπάθησε να εκφράσει τον έρωτα και τα πάθη που συγκλονίζουν τους μύθους».