Ολοκληρώνονται οι εργασίες

στο τέμενος  του Αράπ

τζαμί στη Δράμα

Καθυστερεί η κατεδάφιση των δύο μαγαζιών λόγω αναμονής ψήφισης του προϋπολογισμού του Δήμου Δράμας

Του Θανάση Πολυμένη

ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ευθεία βρίσκονται τα έργα στο Αράπ τζαμί, στο τέμενος της πλατείας Δικαστηρίων στο κέντρο της πόλης της Δράμας, για την αναστήλωση και αναβάθμισή του σε πολιτιστικό κέντρο.

Όπως είναι γνωστό, το Αράπ τζαμί ανήκει στην ιδιοκτησία του Δήμου Δράμας, και τα έργα συντήρησης, αναστήλωσης και αναβάθμισης γίνονται από το Υπουργείο Πολιτισμού, τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων Μνημείων καθώς και τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων.

Οι εργασίες ξεκίνησαν στις αρχές του 2020 και διεκόπησαν για μεγάλο διάστημα λόγω της υγειονομικής πανδημίας Covid για να συνεχιστούν αργότερα. Η χρηματοδότηση έγινε με το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας – Θράκης με ποσό 1.469.300 ευρώ, και το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν πήγαν χαμένα, καθώς η δουλειά που έχει γίνει είναι πάρα πολύ καλή.

Στόχος της συντήρησης και αναστήλωσης του τεμένους, είναι η διάσωση μνημείων της οθωμανικής περιόδου της Δράμας και η μετατροπή του σε πολιτιστικό κέντρο του Δήμου για διάφορες εκδηλώσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, το όλο έργο αποτελεί μέρος της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης της Πολιτιστικής Διαδρομής Εγνατίας Οδού, που έχει σχεδιάσει και χρηματοδοτεί η Περιφέρεια για την ανάδειξη των μνημείων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κατά μήκος της αρχαίας Εγνατίας Via Egnatia.

Οι επεμβάσεις που υλοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, περιλαμβάνουν συνοπτικά κατεδάφιση του μαγαζιού διαμέσου του οποίου γίνεται σήμερα η πρόσβαση στο τζαμί, αντικατάσταση περίφραξης με νέα, καθαίρεση υπάρχουσας επικεράμωσης, συμπλήρωση και επανατοποθέτηση όσων κεράμων διατηρούνται σε καλή κατάσταση, ενίσχυση των εξωρραχίων της θολοδομίας, υποστήλωση του κεντρικού θόλου και ανάκτηση του ελλείποντος τμήματος, καθαίρεση και ανακατασκευή εξωτερικών επιχρισμάτων, στερέωση τοιχοποιιών, ανακατασκευή επιχρισμάτων, αντικατάσταση των ελκυστήρων  με νέους, αποκάλυψη του κλιμακοστασίου του μιναρέ και στερέωση, κατασκευή γυάλινου στεγάστρου πυραμοειδούς μορφής κ.α.

Ολοκλήρωση της περίφραξης και κατεδάφιση

Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος της περίφραξης έχει ολοκληρωθεί και είναι δυνατή πλέον η οπτική του εμφάνιση καθώς βγήκαν οι μουσαμάδες, ενώ τοποθετούνται οι πόρτες και άλλες λεπτομέρειες στο χώρο.

Ήδη, ο αύλειος χώρος ολοκληρώνεται και το πολύ σε τρεις εβδομάδες θα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι απαιτούμενες εργασίες.

Παρ’ όλα αυτά, εκείνο που απομένει είναι η κατεδάφιση των δύο μικρών καταστημάτων που είναι μπροστά και δίπλα από την κύρια είσοδο, επί της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Όπως είναι γνωστό, πρόκειται για δύο μαγαζάκια τα οποία αγόρασε και δώρισε στο Δήμο Δράμας ο Δραμινός επιχειρηματίας και ναυπηγός κ. Άρης Θεοδωρίδης, με στόχο να κατεδαφιστούν. Όταν οι εργασίες αυτές ολοκληρωθούν, τότε θα ολοκληρωθούν και οι τελευταίες εργασίες με την περίφραξη και τον αύλειο χώρο.

Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται ότι το ζήτημα της κατεδάφισης που θα γίνει από το Δήμο Δράμας, κολλάει στις διαδικασίες ψήφισης του προϋπολογισμού του Δήμου για το 2025. Όπως εξηγεί με δήλωσή του στον «Π.Τ.» ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών κ. Σαλπιγκτίδης, «είμαστε σε αναμονή της άδειας κατεδάφισης από την Πολεοδομία Δράμας. Για να προχωρήσει όμως η ανάθεση της κατεδάφισης σε εργολάβο, θα πρέπει να ψηφιστεί από το Δημοτικό Συμβούλιο και ο προϋπολογισμός του Δήμου που μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ακόμα».

Αξίζει να σημειωθεί ότι, το καλοκαίρι του 2024 που η υπουργός Πολιτισμού κα. Μενδώνη είχε βρεθεί στη Δράμα για την υπόθεση της δημιουργίας του Οπτικοακουστικού Κόμβου, είχε επισκεφτεί το τέμενος του Αράπ τζαμί και επέβλεψε τις εργασίες, όπως και στην Αγία Σοφία.

Διάνοιξη του χώρου

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο στην όλη διάνοιξη και λειτουργία του τεμένους του Αράπ τζαμί, είναι η διάνοιξη του χώρου πέριξ αυτού, όπως για παράδειγμα στην απέναντι πλευρά του δρόμου.

Όπως ήδη έχει δημοσιεύσει ο «Π.Τ.» το προηγούμενο έτος, ο κ. Θεοδωρίδης παραχώρησε στο Δήμο το οικόπεδο στη γωνία των οδών Τρικούπη – Ηφαιστίωνος και Μ. Αλεξάνδρου. Εκεί υπήρχε μια παλαιά διώροφη οικία, την οποία αγόρασε και κατεδάφισε. Στη δωρεά που είχε κάνει προς το Δήμο Δράμας, ανέφερε ότι ο ίδιος θα αναλάβει να σχεδιάσει ένα πάρκο στο οικόπεδο αυτό, με στόχο την πλήρη αναβάθμιση και ανάδειξη της περιοχής αλλά και του τεμένους.

Ιστορικό

Το Αράπ Τζαμί χτίστηκε κατά τα έτη 1850-1875 επί Απτουλαζήζ και αποτελούσε ένα από τα είκοσι εννιά τζαμιά του τέλους της τουρκοκρατίας. Σύμφωνα με τον Τούρκο ιστορικό Eyverdi, το Αράπ Τζαμί βρισκόταν στον Μαχαλά του Ντερβίς Μπαλή, απέναντι από τα τουρκικά κτήρια διοίκησης.

Το τζαμί ήταν περιουσία του “βακουφικού”, δηλαδή υπαγόταν στα ιερά κτήματα της μουσουλμανικής ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν το Αράπ Τζαμί έπαψε να λειτουργεί ως λατρευτικός χώρος, χρησιμοποιήθηκε ως χαμάμ.

Ωστόσο, δεν βρέθηκαν στο κτίριο ούτε βρύσες ούτε οι κατάλληλοι χώροι που να επιβεβαιώνουν τη λειτουργία του ως χώρο χαμάμ. Το 1922 πωλήθηκε σε ιδιώτες και λειτούργησε ως χοροδιδασκαλείο. Κατά την περίοδο της βουλγαρικής κατοχής, το τζαμί παραβιάστηκε και λεηλατήθηκε από τους κατακτητές.

Μετά την απελευθέρωση της Δράμας, στο τζαμί στεγάστηκε το Ωδείο της πόλης. Στην πορεία των ετών, το Αράπ Τζαμί μεταβιβάστηκε με πωλητήριο στην ιδιοκτησία διαφόρων ιδιωτών, με τελευταίο τον πολιτικό μηχανικό κ. Χρήστο Καλογήρου.

Το Αράπ Τζαμί, λόγω της αρχιτεκτονικής του ιδιομορφίας, χαρακτηρίστηκε το 1977 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Το 2001 το Αράπ Τζαμί περιήλθε στη δικαιοδοσία του Δήμου Δράμας για να μετατραπεί σε πολιτιστικό κέντρο. Το Αράπ Τζαμί ανήκει στον μονότρουλο τύπο με υπερώο προς τα εμπρός.