Πανελλήνιες 2020

Πως το άγχος και ο covid-19

επηρεάζουν τους υποψηφίους

Οδηγός «επιβίωσης» από την επιστημονική ομάδα της Συμβουλευτικής Γραμμής 115 25 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί»

Πανελλήνιες 2020 προ των πυλών. Οι μαθητές θα λάβουν μέρος στις εισαγωγικές εξετάσεις αφού το προηγούμενο διάστημα η προετοιμασία τους έγινε σε συνθήκες προστασίας λόγω covid-19.

Πόσο οι μαθητές επηρεάστηκαν από την απότομη αλλαγή των προγραμμάτων τους;  Τι τα έχει προβληματίσει και τι αγχώσει;

Οι επιστήμονες της Συμβουλευτικής Γραμμής 115 25 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί», οι οποίοι είναι από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των μαθητών και όπου όλο αυτό το διάστημα απαντούσαν σε ερωτήσεις και αγωνίες τους, έχουν συντάξει ένα κείμενο που απευθύνεται στα παιδιά και τα καλούν να κάνουν την υπέρβαση προκειμένου να ακολουθήσουν τη δική τους ξεχωριστή και ονειρική πορεία.

Ακολουθεί η επιστολή της Συμβουλευτικής Γραμμής 115 25 προς τους εφήβους:

Αγαπητοί μας έφηβοι

Βρίσκεστε μερικά βήματα πριν τις πανελλαδικές εξετάσεις. Εξετάσεις διαφορετικές από τα προηγούμενα χρόνια καθώς ήρθε να προστεθεί μια νέα συνθήκη, ο νέος ιός covid – 19, μια δυσκολία που είναι αναμενόμενο να αυξάνει το επίπεδο άγχους και αγωνίας.

Κυριαρχεί η σκέψη ότι ολόκληρη η πορεία και η ζωή σας, εξαρτάται αποκλειστικά από αυτές τις εξετάσεις. Αυτή η σκέψη που μπορεί να έχει γίνει πολλές φορές μέσα στη σχολική χρονιά εξαντλητική, ανυπόφορη και αβάσταχτη, τώρα κορυφώνεται. Τι θα συμβεί αν αποτύχω; Θα απογοητεύσω τους γονείς μου, οι οποίοι πίστεψαν και επένδυσαν σε εμένα. Θα απογοητεύσω τους καθηγητές μου, οι οποίοι ήταν σίγουροι για την επιτυχία μου.

Έχετε σκεφθεί όμως πως αισθάνεστε εσείς; Έχετε αναλογιστεί τι σημαίνουν για εσάς πραγματικά αυτές οι εξετάσεις; Έχετε σκεφθεί την προσπάθεια που έχετε καταβάλει στη διάρκεια της χρονιάς, καθώς επίσης και τα προηγούμενα χρόνια; Ποια είναι τα δικά σας όνειρα και επιθυμίες;

Όταν μοιράζεστε τα δύσκολα συναισθήματα με τους γονείς ή τους καθηγητές σας μπορεί να μην έχουν πάντα μια βοηθητική απάντηση για εσάς. Οι απαντήσεις μην αγχώνεστε ή μην ανησυχείτε δε φαίνεται να σας καθησυχάζουν.

Μέσα σε όλες τις ανησυχίες και τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί κατά τη διάρκεια της εφηβείας σας, έχετε να αντιμετωπίσετε ένα επιπλέον γεγονός. Την άποψη ότι η επιτυχία στις πανελλαδικές εξετάσεις, αποτελεί ίσως καταλυτικό παράγοντα για τη πορεία σας στη ζωή ως ενήλικες. Ότι σκοπός είναι να εισαχθείτε σε μια καλή και καταξιωμένη σχολή, η οποία μετέπειτα θα σας προσφέρει κύρος, καλές απολαβές και θα σας εξασφαλίσει και την ευτυχία. Ναι μεν μπορεί να προσφέρει σημαντικά εφόδια, αλλά από την άλλη είναι αυτά αρκετά για όλους; Αν δεν φανταστεί ο καθένας τον εαυτό του σε μια θέση, σε ένα επάγγελμα πως μπορεί να προσπαθήσει για αυτό; Πως μπορεί να το υπερασπιστεί;

Μια ενδεχόμενη αποτυχία, δε σημαίνει και δε πρέπει να μεταφραστεί σαν ακύρωση όλης της εξελικτικής σας πορείας και της προσπάθειάς σας μέχρι σήμερα. Το πραγματικό ταξίδι της ζωής τώρα ξεκινάει για εσάς. Εσείς είστε αυτοί που θα υπερασπιστείτε τις επιλογές σας. Έχετε επομένως να διευρύνετε το πεδίο των επιλογών αυτών και να πολλαπλασιάσετε τις λύσεις σας.

Έχετε να διαπραγματευτείτε και να προσαρμοστείτε στα νέα δεδομένα. Δεδομένα, τα οποία μπορεί να μη σας βρίσκουν σύμφωνους ή να μη σας εκφράζουν. Μέσα σε αυτή τη δυσκολία, εσείς καλείστε να κάνετε την υπέρβαση και να χαράξετε τη δική σας πορεία.

«Πάντα κάνω αυτό που δεν μπορώ να κάνω, με σκοπό να διαπιστώσω αν μπορώ να το κάνω».

Πάμπλο Πικάσο

Διαβάστε τον οδηγό επιβίωσης από την επιστημονική ομάδα της Συμβουλευτικής Γραμμής 115 25

Τι είναι το άγχος;

• Μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση που εκδηλώνεται σε μια ασαφή συνήθως απειλή ή πριν από σημαντικές αλλαγές και απαιτητικές δοκιμασίες στη ζωή μας.

• Εκδηλώνεται ως ένταση στο σώμα και ο εγκέφαλός μας πυροδοτεί πολλαπλές σκέψεις.
• Έντονο αίσθημα ανησυχίας.
• Σχετίζεται με το φόβο για το άγνωστο.
• Ένας στρεσογόνος παράγοντας για ένα άτομο δεν είναι απαραίτητα στρεσογόνος και για κάποιο άλλο.

Υπάρχει και θετικό άγχος !

• Όταν το έχουμε λιγότερο συχνά και σε μικρότερη διάρκεια, μπορεί να είναι δημιουργικό, να μας κινητοποιεί για να ανταπεξέλθουμε σε δύσκολες και απαιτητικές καταστάσεις και να γινόμαστε πιο παραγωγικοί.

• Μπορεί να επισπεύδει και να συντονίζει την προσπάθειά μας.

• Μπορεί να ενισχύσει την υπευθυνότητά μας.

COVID-19 και Πανελλαδικές εξετάσεις Τι συμβαίνει στον έφηβο;

• Άγχος για την υγεία μας και την υγεία των αγαπημένων μας.
• Επιβάρυνση λόγω της μεγάλης διάρκειας παραμονής στο σπίτι.
• Δυσκολία καθορισμού νέου προγράμματος λόγω της αλλαγής ρουτίνας.

• Μείωση των ομαδικών δραστηριοτήτων και της φυσικής επαφής με φίλους.

• Δυσκολία προσαρμογής στα νέα δεδομένα.

• Όλα τα μέλη της οικογένειας βρίσκονται στο σπίτι, με αποτέλεσμα τον περιορισμό του προσωπικού χώρου αλλά και της ησυχίας.

Θετική ανα-νοηματοδότηση με αφορμή τον COVID-19

• Περισσότερος χρόνος για προετοιμασία και διάβασμα.

• Μείωση της ύλης.

• Εναλλακτικοί τρόποι εκτόνωσης όχι αυστηρά δομημένοι.

• Απόκτηση μεγαλύτερης ευελιξίας (αξιοποίηση της τεχνολογίας στα μαθήματα στο σπίτι και νέες μορφές εκπαίδευσης) που είναι βοηθητική δεξιότητα συνολικά για τη διαχείριση του άγχους.

Συμβουλές για τη διαχείριση του άγχους εξετάσεων – Έφηβοι

1^ο μέρος

• Φτιάξε μια καθημερινή ρουτίνα με βάση τα νέα δεδομένα. Λιγότερος χρόνος στο σχολείο –μεγαλύτερη ευελιξία και χρόνος για διάβασμα. Η ρουτίνα θα σε βοηθήσει να ανταποκριθείς στους στόχους σου.
• Επικοινώνησε τις ανάγκες σου με το οικογενειακό σου περιβάλλον προκειμένου να γνωρίζουν και αυτοί πως θα μπορούσαν ίσως να σε διευκολύνουν.
• Αναγνώρισε τα θετικά σου χαρακτηριστικά και τις ικανότητές σου.
• Οργάνωσε το διάβασμα σου βάσει των δικών σου αναγκών και προετοιμάσου με συχνές επαναλήψεις.

Συμβουλές για τη διαχείριση του άγχους εξετάσεων  – Έφηβοι

2^ο μέρος

• Κάνε όσα διαλείμματα χρειάζεσαι.

• Προσδιόρισε τα δικά σου όνειρα και τις δικές σου προσδοκίες για το μέλλον.
• Είναι φυσιολογικό όταν δοκιμάζεις να κάνεις και λάθη.

• Φτιάξε ένα πλάνο κίνησης για πιθανά σενάρια (αν δεν περάσω θα ξαναδώσω του χρόνου, θα τελειώσω τη σχολή και θα δώσω κατατακτήριες, θα βελτιώσω άλλα προσόντα μου).
• Αναζήτησε το γέλιο.

Συμβουλές για τη διαχείριση του άγχους εξετάσεων  – Έφηβοι

3^ο μέρος

• Αξιοποίησε τον ελεύθερο χρόνο σου κάνοντας πράγματα που σε ευχαριστούν και σε χαλαρώνουν.

• Η φυσική άσκηση, ο καθαρός αέρας καθώς και βαθιές αναπνοές βοηθούν στη μείωση του άγχους.
• Μοιράσου με τους φίλους σου πως βιώνεις τις αλλαγές στην καθημερινότητα. Τώρα είναι σημαντικότερη η φυσική επαφή, τηρώντας πάντα τις συστάσεις των επίσημων φορέων και …. Μείωσε το χρόνο στο διαδίκτυο.

Συμβουλές για τη διαχείριση του άγχους εξετάσεων – Γονείς

1^ο μέρος

• Εξασφαλίστε ένα ήρεμο, χωρίς εντάσεις περιβάλλον.

• Ενθαρρύνετε τους εφήβους σας να κάνουν πράγματα που τους ευχαριστούν, τους χαλαρώνουν και τους κάνουν να γελούν στον ελεύθερο τους χρόνο.

• Επιτρέψτε τους να πουν «όχι» σε πράγματα και καταστάσεις που τους αγχώνουν, ακόμα κι αν αυτό σας δυσκολεύει.
• Μην παρεμβαίνετε στον τρόπο διαβάσματος, ενθαρρύνετε τους εφήβους να βρουν αυτόν που τους ταιριάζει καλύτερα.

Συμβουλές για τη διαχείριση του άγχους εξετάσεων – Γονείς

2^ο μέρος

• Μην θεωρείτε το διάλειμμα χαμένο χρόνο.
• Επιβραβεύστε την προσπάθεια και ενθαρρύνετε εποικοδομητικά τη συνέχισή της.
• Ενθαρρύνετε τους εφήβους σας να εκφράζουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τις αγωνίες και τους φόβους τους χωρίς όμως να γίνεστε επικριτικοί.
• Μην μεταδίδετε το δικό σας άγχος, στηρίξτε τους συναισθηματικά μέσω της κατανόησης, της υπομονής, της δεκτικότητας, της στοργής. Η επιτυχία ή η αποτυχία στις εξετάσεις δεν καθορίζουν την αξία ή το μέλλον των παιδιών σας.

Συμβουλές για τη διαχείριση του άγχους εξετάσεων – Γονείς

3^ο μέρος

• Δημιουργήστε μαζί ένα πλάνο για το μέλλον τους βασισμένο στα θέλω τους και τις δυνατότητες της οικογένειας. Αποφύγετε κάθε είδους σύγκριση και απειλή.

• Μην προκαλείτε ανησυχία και εκνευρισμό με σχόλια για το τι δεν έκαναν κατά τη διάρκεια της χρονιάς ή το τι έπρεπε να κάνουν.
• Μην επιβαρύνετε τους εφήβους με τις δικές επιθυμίες και θέλω, αφήστε τους να προσδιορίσουν τα δικά τους όνειρα και τις δικές τους προσδοκίες για το μέλλον.

Οι ειδικοί της Γραμμής απαντούν καθημερινά στη Συμβουλευτική Γραμμή 115 25, από Δευτέρα έως Παρασκευή, 9.00-21.00.

Δεν είστε μόνοι. Σηκώστε ακουστικό σας!