Πέμπτη της Διακαινησίμου στην Καλή Βρύση

Επίκληση και λιτανεία

για πλούσια σοδειά και προστασία

Η περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως στον κάμπο του χωριού

Η ΜΕΓΑΛΗ πομπή, ξεκινάει από το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, περιφέρει την εικόνα της Αναστάσεως σε  όλα τα εκκλησάκια του κάμπου της Καλής Βρύσης υπό μορφή λιτανείας, για καλή καρποφορία της γης και καταλήγει στο δάσος, όπου στήνεται το μεγάλο γλέντι μέχρι το βράδυ.

Πέμπτη της Διακαινησίμου, την πρώτη Πέμπτη μετά το Πάσχα. Στην Καλή Βρύση Δράμας, τελείται ένα από τα σπουδαιότερα έθιμα, που οι κάτοικοι της περιοχής το κρατούν ζωντανό ακόμα και σήμερα, χωρίς να χάσει τίποτα από την παλιά του αίγλη. Οι κάτοικοι του χωριού, μετά τον πρωινό εκκλησιασμό τους και την τέλεση του αγιασμού, βγαίνουν όλοι μαζί και κάνουν μια μεγάλη λιτανεία σε όλο τον κάμπο και το χωριό, περιφέροντας την εικόνα της Αναστάσεως, ενώ η πομπή σταματάει σε κάθε εκκλησάκι στη διαδρομή.

Καλή σοδειά

Τα έθιμα μετά το Πάσχα στην Ελλάδα, την εβδομάδα της Δικαινησίμου δηλαδή, μιλάνε για καλή σοδειά, για πλούσια παραγωγή για βροχή που χρειάζονται τα σπαρτά αλλά και την προστασία από το χαλάζι. Έθιμο που εκφράζει μαζί με την Ανάσταση του Χριστού και την ανάσταση της φύσης και της σοδειάς και την προστασία του χωριού και των ανθρώπων.

Ένα από αυτά τα έθιμα, που κρατάει εδώ και εκατοντάδες χρόνια, είναι και η λιτανεία που γίνεται στον κάμπο της Καλής Βρύσης στην Προσοτσάνη Δράμας, την  Πέμπτη της Διακαινησίμου μετά το Πάσχα. Το έθιμο περιλαμβάνει λιτανεία δια περιφοράς της εικόνας της Αναστάσεως σε όλο τον κάμπο του χωριού, όπου ο ιεράς ευλογεί τα χωράφια για καλή σοδειά και το πλήθος που ακολουθεί ψάλει το Χριστός Ανέστη.

Η περιφορά με την εικόνα της Αναστάσεως,  σχηματίζει έναν κύκλο, ο οποίος προστατεύει οτιδήποτε βρίσκεται μέσα σ’ αυτόν: ανθρώπους, ζώα και παραγωγή.

Από το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία

Την ημέρα αυτή, μετά τη Θεία Λειτουργία και την τέλεση του αγιασμού στο ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία στην Καλή Βρύση, ξεκινάει πομπή υπό τη μορφή λιτανείας για καλή καρποφορία της γης. Συμμετέχει πλήθος κόσμου με επικεφαλής τον ιερέα της εκκλησίας και την εικόνα της Αναστάσεως και ένα μεγάλο σήμαντρο που το κρατούν και χτυπούν συνέχεια δύο νέοι άντρες κατά την διάρκεια όλης της διαδρομής ψάλλοντας το Χριστός Ανέστη.

Την πομπή συνοδεύουν αναβάτες αλόγων ξεκινώντας από τον Προφήτη Ηλία περνούν άλλοτε από αγροτικούς δρόμους και άλλοτε από καταπράσινα μονοπάτια φτάνοντας στα γεωγραφικά όρια του χωριού στα οποία υπάρχουν ξωκλήσια. Σε κάθε ξωκλήσι τοποθετείται ένα κομμάτι αντίδωρο από την λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης τυλιγμένο σε ένα σβόλο άσπρου κεριού.

Εκεί ψάλλουν το «Χριστός Ανέστη», το απολυτίκιο του κάθε αγίου και δέονται:

Κύριε μου, Κύριε ελέησον,

δώσε μας, Θεέ μου, υγεία και χρόνια,

χρόνια πολλά.

Φύλαγε, Θεέ μου,

φύλαγε τα σύνορα.

Στο βουνό σκοτεινή αντάρα,

στον κάμπο γλυκιά ψιχάλα.

Τα ξωκλήσια από τα οποία περνάει η πομπή είναι τα εξής: Ζωοδόχο Πηγής, τους Αγίους Κωνσταντίνου και Ελένη, τον Άγιο Αντώνιο, τον Άγιο Αθανάσιο και την Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Παλιότερα περνούσαν και πέρα από τον ποταμό Αγγίτη και φτάνανε στο ξωκλήσι της Αγίας Κυριακής, σήμερα όμως είναι αδύνατη η προσπέλαση.

Ύστερα από πεντάωρη πεζοπορία και επίπονη διαδρομή 18 χιλιομέτρων καταλήγουν στα ξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Βλασίου, προστάτη των γεωργών και των κτηνοτρόφων που βρίσκεται σε ορεινή περιοχή του Μενοικίου όρους. Στη συνέχεια ο ιερέας κάνει δέηση και αγιάζει την περιοχή.

Με το τέλος του αγιασμού ακολουθεί γλέντι απ’ όλους τους κατοίκους του χωριού με ήχους παραδοσιακών οργάνων γκάιντας και νταχαρέ, στο ορεινό ξέφωτο έξω από τα ξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Βλασίου με γκάιντες και νταχαρέδες από οργανοπαίχτες του χωριού, ζουρνάδες και νταούλια από οργανοπαίχτες της Ηράκλειας των Σερρών. Οι χοροί, τα τραγούδια, το φαγοπότι και τα τσουγκρίσματα αβγών συνεχίζονται έως το σούρουπο.

Με το τέλος του γλεντιού, έχει έλθει πια η νύχτα. Τότε η εικόνα της Αναστάσεως μεταφέρεται στην κεντρική εκκλησία του χωριού, τον Άγιο Νικόλαο, μέχρι την επόμενη χρονιά.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καλής Βρύσης

Αξίζει να σημειώσουμε εδώ, ότι το κείμενο αυτό συντάχθηκε με πληροφορίες του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλής Βρύσης.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καλής Βρύσης, έχει τεράστια συμβολή στην αναβίωση των εθίμων. Ιδρύθηκε το 1983 με σκοπό τη διάσωση, διατήρηση και διάδοση του τοπικού λαϊκού πολιτισμού που είναι πλούσιος σε ήχους, τραγούδια, χορούς και  δρώμενα.

Οι χορευτές του διδάσκονται την μουσικοχορευτική παράδοση όπως επίσης και το τοπικά παραδοσιακά όργανα που είναι η γκάιντα και ο νταχαρές. Η συμμετοχή του συλλόγου σε πολιτιστικές εκδηλώσεις είναι πολυάριθμη με κορυφαία την τελετή λήξης των ολυμπιακών αγώνων στην Αθήνα το 2004.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Πανελλήνιας ομοσπονδίας πολιτιστικών συλλόγων Μακεδονίας, η οποία έχει ως στόχο τη διαφύλαξη της γνήσιας Μακεδονικής Παράδοσης, ως αναπόσπαστο κομμάτι της Ελληνικής Παράδοσης, από αλλοιώσεις, ξένες προσθήκες και σφετερισμό,  με την καταγραφή, την  διάσωση και την προβολή της ιστορίας και της αυθεντικής λαϊκής παράδοσης (ήθη, έθιμα, χοροί, τραγούδια, ενδυμασίες κλπ).