Μιλάει στον «Π.Τ.» ο πρόεδρος του Μουσικοδραματικού Συλλόγου Χωριστής «Η Αναγεννηθείσα Μακεδονία»

Περίπου 100 χρόνια κρατάει

το μεγάλο Καρναβάλι της Χωριστής

Βουλοδήμος: «Με μεγάλη επιτυχία οι φετινές εκδηλώσεις για το Καρναβάλι

ΜΕΤΑ από τα τρία χρόνια της πανδημίας, όπου με σχεδόν βίαιο τρόπο και την τελευταία στιγμή είχαν σταματήσει οι προετοιμασίες – το 2020 – για το Καρναβάλι της Χωριστής, αυτό επανέρχεται φέτος πιο δυναμικά από κάθε άλλη χρονιά!

Ήδη πλέον η πληθώρα των εκδηλώσεων έχουν ξεκινήσει από την Τσικνοπέμπτη και με καθημερινές γιορτές, θα ολοκληρωθεί την ερχόμενη Καθαρά Δευτέρα με μεγάλη επιτυχία.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα, σήμερα Σάββατο 24 Φεβρουαρίου και ώρα 21.00, γίνεται ο «Τρανός Χορός». Ένας χορός άμεσα συνδεδεμένος με την απαρχή του Καρναβαλιού, λίγο πριν από μεγάλο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας και την κορύφωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων, στο κέντρο «ΡΕΜΑ», γλέντι και χορός με το μουσικό σχήμα «ΜΠΡΑΤΙΜΙΑ».

Επίσης, αύριο Κυριακή 26 Φεβρουαρίου και ώρα 12.00, γίνεται το «Αντάμωμα χορευτικών». Στον αύλειο χώρο της εκκλησίας της Χωριστής, θα παρουσιαστούν χοροί από διάφορες περιοχές της Ελλάδα με τη συμμετοχή χορευτικών ομάδων του Νομούς μας. Συμμετέχουν το Παιδικό χορευτικό του Μουσικοδραματικού Συλλόγου Χωριστής «Η Αναγεννηθείσα Μακεδονία», η  Θρακική Εστία Δράμας, η Πανηπειρωτική Ένωση Δράμας, ο Ποντιακός Πολιτιστικός Σύλλογος Μαυροβάτου «Το Καρς» και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Φαρασιωτών Χωριστής «Ο Άγιος Βασίλειος». Με το τέλος των χορευτικών θα ακολουθήσει παραδοσιακό γλέντι για όλους με το μουσικό σχήμα «ΚΑΤΙΦΕ».

Επίσης στις 13.00, «Μυστικό Γεύσεων», με σούβλισμα και γλέντια με live μουσική και στις 22.30 το βράδυ, με ή χωρίς στολή, διασκέδαση μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες με τον Dj Sakis στο Credo στη Χωριστή.

Τέλος, την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας, στις 12.00, ήχοι από τους «XALKOMANIACS» σηματοδοτούν την κορύφωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων.

Στις 14.00, ξεκινάει η μεγάλη παρέλαση, που ανοίγει με την φιλαρμονική μπάντα Χωριστής. Στον κεντρικό δρόμο του χωριού, θα παρελάσουν και θα χορέψουν με αποκριάτικες φιγούρες πληθώρα καρναβαλιστών κάθε ηλικίας. Την κεντρική παρέλαση θα συντροφεύουν οι ήχοι των μουσικών επιλογών του Dj Sakis. Ακόμα, θα προσφερθεί φασολάδα από τον Σύλλογο Φαρασιωτών Καππαδοκίας Χωριστής «Ο Άγιος Βασίλειος» για το πατροπαράδοτο έθιμο της έναρξης της Σαρακοστής, μπροστά από τον Σύλλογο.

Βουλοδήμος: Από την περίοδο του μεσοπολέμου

Για το Καρναβάλι της Χωριστής μίλησε στον «Πρωινό Τύπο» ο πρόεδρος του Μουσικοχορευτικού Συλλόγου Χωριστής «Η Αναγεννηθείσα Μακεδονία» κ. Βουλοδήμος, ο οποίος επισημαίνει ότι το Καρναβάλι Χωριστής ξεκινάει από την περίοδο του μεσοπολέμου,  και κρατάει εδώ και 100 χρόνια μέχρι και σήμερα.

Όπως αναφέρει, «τότε, υπαρκτά κεντρικά πρόσωπα ήταν ο Γκόγκας και η Λέγγω, οι οποίοι παρακινούσαν τις μέρες του Καρναβαλιού τους χωριανούς τους, για να ντύνονται και να γλεντούν. Τότε η μορφή του Καρναβαλιού γινόταν κατά ομάδες και γειτονιές, όπου οι συγχωριανοί μας ντυνόντουσαν, έκαναν τα δικά τους άρματα και η κορύφωσή του ήταν η Καθαρά Δευτέρα, όπου μαζεύονταν όλοι οι χωριανοί σε ένα μέρος, όπου γλεντούσαν και περνούσαν όμορφα με μουσική και χορούς».

Αναφερόμενος στο σήμερα, ο κ. Βουλοδήμος τονίζει ότι, «πλέον το Καρναβάλι έχει πάρει μια διαφορετική μορφή με την κεντρική παρέλαση και φυσικά την πληθώρα εκδηλώσεων κατά του 12ημέρου.

Όσον αφορά το φετινό Καρναβάλι, έχει ξεκινήσει από την Τσικνοπέμπτη με πληθώρα δράσεων με το παραδοσιακό τσίκνισμα, ενώ το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε είχαμε δράσεις για τα μικρά παιδιά, με το Κυνήγι του Θησαυρού και την παιδική καρναβαλική παρέλαση, όπου με σύμμαχο τον καιρό και τη μεγάλη προσέλευση του κόσμου, στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία. Ήταν χαρά μας που είδαμε πάρα πολύ κόσμο με τα παιδιά τους και φυσικά οι παιδικές φιγούρες και τα χαμόγελα ήταν αυτό που μας αποζημίωσε και με το παραπάνω».

Ερωτώμενος για το ποιοι συμμετέχουν σήμερα στο Καρναβάλι και ποιες θεματικές ενότητες ακολουθεί, σημειώνει ο ίδιος, ότι, «πλέον το Καρναβάλι Χωριστής, με τη μορφή που έχει πάρει και με την παρέλαση, βασίζεται κυρίως στη σάτιρα και την επικαιρότητα που είναι συνήθως η πολιτική αλλά και τα διάφορα γεγονότα που συμβαίνουν πριν από το Καρναβάλι.

Αυτοί που συμμετέχουν είναι κυρίως οι κάτοικοι το χωριού, που χωρίζονται σε ομάδες, ετοιμάζουν τα δικά τους άρματα και συμμετέχουν στην μεγάλη παρέλαση.  Άλλοτε πάλι συμμετέχουν και Σύλλογοι από άλλες περιοχές της Δράμας. Το Καρναβάλι της Χωριστής, είναι ένα από τα μεγαλύτερα δρώμενα γενικά της Δράμας και ειδικά των ημερών και προσελκύει πάρα πολύ κόσμο».

Όσον αφορά τις θεματικές ενότητες, τόνισε ότι «φέτος δεν έχουμε βάλει κάποια θεματική ενότητα. Είναι ένα στοίχημα το οποίο θεωρώ ότι το έχουμε κερδίσει, γιατί υπήρξε η βίαιη διακοπή του 2020 και τα δύο χρόνια που ακολούθησαν δεν υπήρξε Καρναβάλι. Και επειδή το Καρναβάλι μας βασίζεται στη συμμετοχικότητα, δεν έγινε τότε. Φέτος το αφήσαμε πιο ελεύθερο, όμως μας χαροποιεί ότι πολύς νέος κόσμος φέτος δηλώνει συμμετοχή για τη μεγάλη παρέλαση την Καθαρά Δευτέρα».

Ιστορικά στοιχεία

Το ιδιαίτερο και πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο της Αποκριάς στην περιοχή της Δράμας είναι οι μεταμφιέσεις, οι οποίες σήμερα έχουν πάρει αστικό χαρακτήρα, με αφομοιωμένα στοιχεία της παράδοσης. Την κατεξοχήν έκφραση του σύγχρονου αποκριάτικου πανηγυρισμού αντιπροσωπεύει το Καρναβάλι της Χωριστής την καθαρή Δευτέρα, όπου από παλαιά συνηθίζονταν παραδοσιακές μεταμφιέσεις και ποικίλες παραστάσεις και αναπαραστάσεις.

Το σύγχρονο Καρναβάλι της Χωριστής, με ποικίλες εκδηλώσεις χρόνο με χρόνο παίρνει μεγαλύτερη φήμη, γίνεται ευρύτερα γνωστό και αποτελεί έναν από τους πιο χαρούμενους και αντιπροσωπευτικούς γιορτασμούς στην περιοχή, με μεγάλο τουριστικό ενδιαφέρον. Όπως μας πληροφορεί ο Χωριστιανός ιστορικός και ερευνητής Δ. Πασχαλίδης: «Το πατροπαράδοτο έθιμο του Καρναβαλιού της Καθαρής Δευτέρας στη Χωριστή έχει πολύ βαθιές ρίζες, που χάνονται στα βάθη των αιώνων. Δεν αποκλείεται να προέρχεται από τη Διονυσιακή λατρεία, που κατεξοχήν επικρατούσε στην περιοχή μας κατά την προχριστιανική περίοδο, τότε που η αρχαία Όχρα, σημερινή Χωριστή, ήταν μια από τις 17 σπουδαιότερες πόλεις των Ηδωνών.

Κατά τους χριστιανικούς χρόνους το έθιμο εντάχθηκε στην περίοδο της Αποκριάς. Έτσι, κατά την τελευταία αποκριάτικη εβδομάδα, οι Χωριστιανοί, πιστοί στην παράδοση από τους βυζαντινούς ακόμη χρόνους, τηρούσαν το έθιμο των μεταμφιεσμένων, που διατηρήθηκε σε όλο το διάστημα της Τουρκοκρατίας και έφθασε μέχρι τα χρόνια της απελευθέρωσης.

Στην περίοδο του μεσοπολέμου (1920-1940), όταν η Χωριστή γευόταν μια αξιόλογη πολιτιστική και μουσική παιδεία, κυρίως μέσα από την πλούσια δραστηριότητα του Μουσικοδραματικού Συλλόγου της , το έθιμο του Καρναβαλιού της Καθαράς Δευτέρας έγινε πλέον θεσμός. Κατά την τελευταία εβδομάδα της Αποκριάς οι μασκαράδες επισκέπτονταν τα σπίτια του χωριού, όπου χόρευαν, αστειεύονταν, έφτιαχναν «χάσκα» και έπιναν το περίφημο τσίπουρο της Χωριστής.

Την Κυριακή της Τυροφάγου, παραμονή της Καθαρής Δευτέρας, γινόταν μεγάλη χοροεσπερίδα στο «Αναγνωστήριο» του Συλλόγου, όπου γινόταν και ο διαγωνισμός του καλύτερου καρναβαλιού. Τέλος, το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας, μασκαρεμένοι και μη, συγκεντρώνονταν στο μεγάλο προαύλιο των επιβλητικών σχολείων της Χωριστής, όπου με συνοδεία λαϊκών οργάνων και της μουσικής του Συλλόγου έσερναν τον ‘Τρανό χορό», ενώ κατέφθασαν ομάδες καρναβαλιών από τις διάφορες γειτονιές του χωριού, σκορπώντας κέφι και γέλιο μέχρι αργά το βράδυ. Το έθιμο αυτό ήταν τόσο έντονα ζυμωμένο με τη λαϊκή παράδοση, ώστε ούτε τα μαύρα χρόνια της κατοχής δεν στάθηκαν ικανά να το ανακόψουν».

Καρναβάλι Χωριστής

Το καρναβάλι της Χωριστής, χρονολογείται την περίοδο του μεσοπολέμου, όπου οι κάτοικοι την Καθαρά Δευτέρα, μεταμφιέζονταν και μαζεύονταν στο Δημοτικό Σχολείο της Χωριστής, με άρματα τα οποία κατασκεύαζαν οι ίδιοι. Εκεί, συγκεντρώνονταν και πραγματοποιούσαν το μεγάλο γλέντι, τον τρανό χορό. Ο θεσμός του καρναβαλιού της Χωριστής, δεν έχει αλλάξει μέχρι και σήμερα, αντίθετα βελτιώνεται και διατηρεί αναλλοίωτα τα σατυρικά στοιχεία και την παράδοση με το δεκαήμερο των εκδηλώσεων που πραγματοποιείται κάθε χρόνο.

Το καρναβάλι της Χωριστής, χαρίζει κάθε χρόνο στους θεατές ένα μοναδικό θέαμα για την περιοχή μας, γεμάτο χρώματα, σάτιρα, μουσική και με την συμμετοχή μικρών και μεγάλων στην παρέλαση των καρναβαλιστών. Οι ρίζες του πατροπαράδοτου εθίμου του καρναβαλιού της Χωριστής, κρατάνε από πολύ παλιά. Οι κάτοικοι μεταμφιέζονταν και μαζεύονταν στο Δημοτικό Σχολείο της Χωριστής, με άρματα τα οποία κατασκεύαζαν οι ίδιοι. Στο σχολείο, συγκεντρώνονταν και πραγματοποιούσαν το μεγάλο γλέντι, τον τρανό χορό με την Φιλαρμονική του χωριού, αλλά και διάφορες μουσικές ορχήστρες. Την Κυριακή, πριν από την Καθαρά Δευτέρα, γινόταν η καθιερωμένη χοροεσπερίδα των κατοίκων, αλλά και επισκεπτών από τα όμορα χωριά όπου όλοι διασκέδαζαν στο Αναγνωστήριο. Έτσι, αυτό το έθιμο ξεκίνησε από τότε, ενώ με την πάροδο του χρόνου υπήρξαν δυο άνθρωποι, η Λέγγω και ο Γκόγκας, δηλαδή η Ελένη Παγωνίδου και ο Γιώργος Σαμαράς, οι οποίοι ξεσήκωναν όλο το χωριό τις ημέρες της Αποκριάς. Όσο περνούσαν τα χρόνια, άρχισαν οι κάτοικοι να συμμετέχουν όλο και περισσότερο, κατασκευάζοντας πλέον κάθε γειτονιά το δικό της άρμα, το οποίο επανδρωνόταν από τους ανθρώπους της κάθε περιοχής, ενώ κατέληγαν όλοι στο Δημοτικό Σχολείο.