Το πέταγμα του χαρταετού
την Καθαρά Δευτέρα
Η Καθαρά Δευτέρα, σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής και παράλληλα το τέλος της Αποκριάς. Πήρε την ονομασία της από τους Χριστιανούς, γιατί με την έναρξη της νηστείας «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Η νηστεία, διαρκεί για 40 ημέρες, όσες ήταν και οι ημέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώμε λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα), ταραμά και άλλα νηστίσιμα φαγώσιμα, κυρίως λαχανικά, όπως και φασολάδα χωρίς λάδι. Επίσης, συνηθίζεται το πέταγμα χαρταετού. Η Καθαρά Δευτέρα, είναι 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, το χριστιανικό Πάσχα.
Τα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας στην Ελλάδα
Από παλιά, η Καθαρά Δευτέρα πέρασε στη συνείδηση του λαού σαν μέρα καθαρμού. Οι βυζαντινοί την Καθαρά Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση -Απόδοση και τελούσαν δρώμενα. Τραγουδούσαν σχετικά άσματα, από τα οποία έχουν σωθεί μικρά μέρη μέχρι στις μέρες μας. «Ίδε το έαρ το καλόν πάλιν επανατέλλει, φέρον υγείαν και χαρά και την ευημερίαν».
Το πέταγμα του χαρταετού είναι ένα έθιμο μεταγενέστερο στην Ελλάδα. Οι χαρταετοί πλανιούνται στους ουρανούς εδώ και χιλιετίες. Το ταξίδι, ξεκίνησε από τις χώρες της Ανατολής, και συγκεκριμένα από την Κίνα, ενώ στην Ελλάδα οι πρώτοι χαρταετοί εμφανίστηκαν γύρω στο 400 π.Χ. Στην ελληνική χριστιανική παράδοση το πέταγµα του χαρταετού, γίνεται την Καθαρά Δευτέρα που είναι η πρώτη ηµέρα της Σαρακοστής.
Με την νηστεία, που ξεκινάει αυτή την ηµέρα, καθαρίζεται το σώµα και η ψυχή, και το πέταγµα του χαρταετού συµβολίζει αυτήν την ανάγκη του ανθρώπου για πνευµατική και ψυχική εξύψωση στα ουράνια και την επιθυµία του να πλησιάσει νοητά το Θεό. Γι αυτό και συνηθίζεται να πετούν τα παιδιά τον χαρταετό, καθότι «των τοιούτων εστίν η βασιλεία των ουρανών».
Κούλουμα, ονομάζεται η καθαροδευτεριάτικη έξοδος στην εξοχή και το πέταγμα του αετού. Οι χριστιανοί, παρέες παρέες, βγαίνουν στην εξοχή, παίρνοντας μαζί τους νηστίσιμα φαγητά και το ρίχνουν στη διασκέδαση και το χορό. Σε όλη η Ελλάδα, οι κάτοικοι υποδέχονται τη Σαρακοστή με τα δικά της ξεχωριστά έθιμα.
