Πώς η κούραση του κορονοϊού
μας κάνει αντικοινωνικούς και η επόμενη μέρα
Γράφει ο Ψυχολόγος Δημήτρης Φλαμούρης PhD.
Μαθηματικός – Συγγραφέας – Coach Θετικής Ψυχολογίας
Εμπνευσμένο από άρθρο του Greater Good Science Center
Έχουμε όλοι κουραστεί. Περισσότερο από ένα χρόνο σε μια κατάσταση απομόνωσης και στέρησης του σημαντικότερου παράγοντα ευτυχίας. Των ανθρώπινων σχέσεων. Της ποιοτικής ανθρώπινης επαφής.
Πώς να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση;
Στην αρχή της καραντίνας, ένα χρόνο πριν, υπήρχαν νεύρα. Μετά υπήρξε ελπίδα καθώς το Μάιο βγήκαμε έξω και ζήσαμε το καλοκαίρι με κάποιο τρόπο. Μετά απελπισία που έπρεπε να κλειστούμε ξανά. Για πολύ καιρό. Και μετά ήρθε το εμβόλιο και η ελπίδα ότι όλα θα ξαναγυρίσουν στο κανονικό. Γρήγορα. Μέχρι που ακολούθησε η πραγματικότητα, πως όλο αυτό θα πάρει πολύ περισσότερο καιρό από όσο νομίζαμε. Και τότε ήρθε η απάθεια. Και η κούραση. Και η απόσυρση.
Αλλάξανε τα πράγματα
Δε βγαίνουμε πλέον στα μπαλκόνια για να χειροκροτήσουμε το νοσηλευτικό προσωπικό που εξακολουθεί να δίνει μια υπεράνθρωπη μάχη με τις συνθήκες. Δεν κανονίζουμε πια διαδικτυακά ποτά με φίλους. Δεν μαζευόμαστε στο Ζουμ να παίξουμε διαδικτυακά παιχνίδια. Τα γκρουπ τσατ στο κινητό μας δεν είναι τόσο ενεργά όσο λίγους μήνες πριν.
Γίναμε πιο ήσυχοι. Κλειστήκαμε στον εαυτό μας. Καθόμαστε στο σπίτι και βλέπουμε τηλεόραση. Αποχαυνωνόμαστε. Survivor και Μάστερ Σεφ. Νέτφλιξ. Μας κούρασε κι αυτό.
Ακόμα και όσοι απολάμβαναν την αρχική ξεκούραση της καραντίνας, δεν αντέχουν πια. Καθάρισαν το σπίτι 100 φορές, διάβασαν όλα τα βιβλία της βιβλιοθήκης τους και τώρα έσπασαν και αυτοί. Οι ψυχικές αντοχές κάμφθηκαν. Η ενέργειά μας μειώθηκε.
Η μοναξιά απομονώνει
Η μοναξιά που βιώνουμε αντί να μας κάνει να θέλουμε να βρούμε ανθρώπους να μιλήσουμε, μας κάνει να αποτραβιόμαστε, σύμφωνα με τις έρευνες. Αρχίζουμε και νιώθουμε πως ίσως δεν αξίζουμε τις σχέσεις μας. Ίσως μας αποφεύγουν κι οι άλλοι και έτσι μειώνεται η κινητοποίησή μας και η αυτοπεποίθησή μας.
Γίνεται πιο δύσκολο να κάνουμε ό,τι θα μας βοηθούσε να νιώσουμε καλύτερα. Να έρθουμε σε επαφή με άλλους ανθρώπους.
Αυτός που θα δούμε, πόσο ασφαλής είναι; Μήπως συναντά πολλούς ανθρώπους και είναι επικίνδυνος; Θα πρέπει να προσέχεις; Γιατί να ξεσηκώνεσαι αν είναι να είσαι αγχωμένος;
Άντε και να βρεθείς με κάποιον. Και τι να πεις δηλαδή; Βαρεθήκαμε να μιλάμε για τον κορονοϊό και πόσο δύσκολα είναι όλα. Πόσοι οι διασωληνωμένοι. Και πότε θα τελειώσει. Και να μην τελειώνει.
Μη σκέφτεσαι θετικά
Θέλουμε να σκεφτόμαστε θετικά. Η μάστιγα της θετικής σκέψης έχει διεισδύσει στην ποπ κουλτούρα, το οποίο σημαίνει πως χρησιμοποιείται άκριτα πλέον από τον καθένα, σαν καραμέλα, έχοντας ως αναγκαστική συνέπεια, αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά.
Είναι εξαντλητικό να προσπαθούμε να φαινόμαστε θετικοί και αισιόδοξοι όταν δεν νιώθουμε έτσι μέσα μας.
Κανείς δεν έχει κάτι θετικό να πει, οπότε όλοι σωπαίνουμε. Γιατί η κουλτούρα μας δυσκολεύεται να δεχτεί τα αρνητικά συναισθήματα. Όμως δεν υπάρχουν αρνητικά συναισθήματα. Υπάρχουν δυσάρεστα συναισθήματα. Αποφεύγοντας να τα μοιραστούμε, αποφεύγουμε να τα εξετάσουμε και εμείς.
Η ανησυχία και η αβεβαιότητα, η αίσθηση μιας επικείμενης απώλειας δε συζητιέται. Η εξάντληση από την τηλεργασία, χωρίς το διάλειμμα της κοινωνικής επαφής δεν είναι ευχάριστο θέμα συζήτησης. Το μαρτύριο του να δουλεύεις από το σπίτι και να έχεις παιδιά, τα οποία έχουν τα δικά τους βάσανα και τις δικές τους απαιτήσεις από σένα, δεν μπορείς να το δεις θετικά και να το μοιραστείς με έναν ελαφρύ τρόπο.
Και έτσι δε μιλάμε.
Είναι φυσιολογικό
Άτομα που μένουμε μαζί με άλλους στο σπίτι, χρειαζόμαστε στιγμές ηρεμίας, όπως όλοι. Όποτε όταν ξεκλέβουμε λίγο χρόνο μόνοι μας, δε θα ψάξουμε να επικοινωνήσουμε με τους φίλους μας. Θέλουμε λίγο να ησυχάσουμε και να συγκεντρώσουμε τις σκέψεις μας. Όσοι δεν καταφέρνουμε να έχουμε κάποιες στιγμές ιδιωτικότητας, γινόμαστε ευερέθιστοι, απομυζείται η ενέργειά μας και μας καταβάλουν οι συνθήκες.
Είναι λοιπόν, πολύ φυσιολογικό σε αυτή τη φάση να μειώνονται οι επαφές μας και να περιορίζονται σε όσους ζουν στο σπιτικό μας ή στους πολύ κοντινούς μας φίλους και στην οικογένεια.
Υπομονή και κατανόηση
Έρχεται όμως η άνοιξη και τα μαγαζιά ανοίγουν ξανά. Εμβολιάζεται όλο και μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού. Το φως στο τέλος του τούνελ γίνεται πιο διακριτό. Όταν όλα τελειώσουν, οι σχέσεις μας δε θα επανέλθουν στα φυσιολογικά τους αμέσως.
Ίσως να νιώθουμε ακόμα λίγο αγχωμένοι όταν θα είμαστε γύρω από άλλους ανθρώπους. Οι κοινωνικές μας δεξιότητες ίσως να χρειαστούν λίγο εξάσκηση αρχικά. Στο τέλος τέλος, είναι…δεξιότητες. Τα ψυχολογικά κατάλοιπα της πανδημίας δε θα εξαφανιστούν μόλις πάρουμε τη δόση του φαρμάκου.
Η γνώση είναι δύναμη όπως λέω στο βιβλίο μου.
Θα μας βοηθήσει να θυμόμαστε πως είμαστε φτιαγμένοι για να επικοινωνούμε με άλλους ανθρώπους. Όλοι απολαμβάνουμε μια ωραία συζήτηση. Ακόμα και οι πιο εσωστρεφείς από εμάς. Ας υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας πως θα μας αρέσει να συνδεθούμε ξανά.
Οι σχέσεις μας με τους άλλους θα επανέλθουν γρηγορότερα και υγιέστερα, αν δεν πάρουμε προσωπικά το ότι χάθηκε ο άλλος. Το ότι δεν επέστρεψε τα μηνύματά μας και απέρριψε τα τηλεφωνήματά μας.
Ας δείξουμε υπομονή και κατανόηση και στους άλλους, αλλά και στον εαυτό μας, καθώς θα προσπαθούμε να βγούμε ξανά από τα καβούκια μας. Σιγά σιγά. Ίσως και πιο αγχωμένα από πριν.
Η κούραση από την απομόνωση που βιώνουμε, ας είναι μια υπενθύμιση για το πόσο μας στοίχισε που χάσαμε ο ένας τον άλλον.
Και πόσο θα χαρούμε όταν θα ξαναβρεθούμε!
Η γνώση είναι δύναμη όπως λέω στο βιβλίο μου.
