Πώς να καταφέρεις να συγχωρέσεις
κάποιον που σε πλήγωσε;
Γράφει ο Δημήτρης Φλαμούρης
Ακούμε διαρκώς για τα οφέλη της συγχώρεσης. Πώς όμως μπορούμε να την εφαρμόσουμε στην πράξη; Φαίνεται να είναι τόσο δύσκολο να το κάνουμε…
Ακούμε πόσο δηλητηριάζουμε τον εαυτό μας όταν συνεχίζουμε να κρατάμε κακία σε κάποιον που μας πλήγωσε. Συνεχίζουμε να μένουμε παγιωμένοι σε μια κατάσταση μίσους απέναντί του και ενώ εκείνος μπορεί να συνεχίζει τη ζωή του ανενόχλητος, εμείς έχουμε σταματήσει τη δική μας. Το βαρίδιο συνήθως είναι μόνο στα δικά μας πόδια.
Ο Βούδας είπε πως το να παραμένεις θυμωμένος με κάποιον είναι σαν να πίνεις εσύ ένα δηλητήριο και να περιμένεις ο άλλος να πεθάνει.
Γι αυτό το λόγο πολλά άρθρα και βιβλία προτείνουν τη συγχώρεση. Συγχωρώντας μπορείς να απελευθερωθείς από τα δεσμά μιας τοξικής αλλά και φανταστικής, πολλές φορές, σχέσης. Λέω φανταστικής, καθώς ο άλλος μπορεί να μην είναι πια στη ζωή μας, (ή στη ζωή) οπότε η σχέση συνεχίζεται μόνο στο δικό μας μυαλό.
Ακόμα και κοινωνίες ολόκληρες έχουν εφαρμόσει τη συγχώρεση, όπως τα παραδείγματα της Νοτίου Αφρικής μετά το Apartheid και της Ρουάντα μετά τον εμφύλιο πόλεμο και τη γεννοκτονία των Τούτσι από τους Χούτου. Χωρίς τη συγχώρεση οι κοινωνίες αυτών των κρατών δε θα είχαν καμία τύχη να καταφέρουν να λειτουργήσουν.
Στην πράξη όμως;
Και ενώ όλα αυτά ακούγονται πολύ όμορφα στη θεωρία, στην πράξη είναι συνήθως απίστευτα δύσκολο να συγχωρέσεις τον άλλον. Νιώθεις ότι του κάνεις και χάρη αν τελειώσει το μίσος σου για εκείνον.
Πώς μπορεί κάποιος να το ξεπεράσει αυτό και να αφεθεί να νιώσει τα οφέλη της συγχώρεσης; Υπάρχει κάποια τεχνική που μπορεί να βοηθήσει;
Ευτυχώς, η απάντηση που δίνει η επιστήμη της ψυχολογίας είναι: ΝΑΙ.
Η τεχνική βασίζεται στην παρατήρηση ότι συχνά οι πολύ δύσκολες καταστάσεις της ζωής μας γίνονται αφορμή και για μεγάλες προσωπικές αλλαγές. Μπορούν να αποτελέσουν εφαλτήρια για ισχυρές συνειδητοποιήσεις και συχνά αποτελούν καταλύτες για την προσωπική μας εξέλιξη.
Οι στιγμές στις οποίες ο κόσμος μας καταρρέει πολλές φορές χρησιμεύουν ως μια ευκαιρία για να τον ξαναχτίσουμε, αλλά αυτή τη φορά με τα δικά μας κριτήρια. Με το δικό μας τρόπο.
Οι στιγμές στις οποίες βιώνουμε μεγάλες προσωπικές απώλειες συχνά μας οδηγούν σε μια αναθεώρηση της ζωής μας και σε μια επανεξέτασή της. Και ισχύει πάντα ότι , η εξέταση όσων μας συμβαίνουν μας εξελίσσει και όχι τα περιστατικά τα ίδια.
Τα θετικά των αρνητικών συμβάντων
Άνθρωποι που έχουν βιώσει δυσκολίες, απώλειες, ή τραύματα συχνά έχουν δηλώσει ότι οι εμπειρίες αυτές και η προσπάθειά τους να ανταπεξέλθουν, στάθηκαν αφορμή για τις ακόλουθες αλλαγές.
Μια αίσθηση προσωπικής δύναμης
Προσπαθώντας να αντιμετωπίσουμε τα αρνητικά της κατάστασης (πχ, ενός χωρισμού) ανακαλύπτουμε ότι έχουμε δυνάμεις που ούτε φανταζόμασταν ότι είχαμε. Δεν είμαστε τόσο αβοήθητοι όσο νομίζαμε. Συχνά, γυναίκες στη σκιά ενός συζύγου αναφέρουν ότι συνειδητοποίησαν ότι ήταν ικανές και μόνες τους να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της ζωής.
Αυξημένη εκτίμηση της ζωής
Συχνά, μετά από μια απώλεια για παράδειγμα, κατανοούμε ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο και μαθαίνουμε να εκτιμούμε την κάθε στιγμή περισσότερο. Αρχίζουμε και αντλούμε μεγαλύτερη ικανοποίηση από απλά καθημερινά πράγματα. Ίσως να είμαστε πιο πρόθυμοι να πάρουμε ρίσκα από ό,τι παλαιότερα. Τίποτα δεν είναι για πάντα. Ας απολαύσουμε το τώρα.
Πνευματική εξέλιξη
Για πολλούς ανθρώπους ο τρόπος να αντιμετωπίσουν μια δύσκολη κατάσταση είναι να στραφούν σε ένα πνευματικό μονοπάτι, κάτι το οποίο διαφορετικά δε θα είχαν κάνει. Αυτό μπορεί να σημαίνει να δυναμώσουν την πίστη τους, ή να ψάξουν και να διαβάσουν, να ενημερωθούν και να αυξήσουν τη σοφία τους και την κατανόησή τους για τον κόσμο, είτε οποιουδήποτε άλλου είδους πνευματική αναζήτηση μπορεί να επιλέξουν να ακολουθήσουν.
Αύξηση κοινωνικών δεσμών
Μετά από τραυματικά γεγονότα οικογένειες μπορεί να έρθουν πιο κοντά, νέες φιλίες να δημιουργηθούν ή υπάρχοντες δεσμοί είναι πιθανό να ισχυροποιηθούν. Συνδράμουμε στους ανθρώπους που πονάνε και συχνά νέες σχέσεις δημιουργούνται. Μαθαίνουμε από την εμπειρία και διαχειριζόμαστε διαφορετικά τις υπάρχουσες σχέσεις μας ώστε να κρατήσουν πολύ παραπάνω.
Δημιουργία νέων δυνατοτήτων
Νέες κατευθύνσεις ζωής, αλλαγή πορείας (εγώ ασχολήθηκα με την ψυχολογία από χρηματιστής ας πούμε, μετά από δική μου δυσκολία) μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας επίπονης κατάστασης που βιώσαμε. Ίσως θέσουμε νέους στόχους ή ίσως βρούμε το χρόνο να κάνουμε τα πράγματα που πάντα αναβάλαμε. Μια καινούρια αίσθηση νοήματος είναι πιθανό να βρει το δρόμο της στη ζωή μας.
Πώς λοιπόν μπορούμε να επιτύχουμε τη συγχώρεση, στην πράξη;
Οι έρευνες
Σε μια έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να σκεφτούν κάποια στιγμή που πληγώηθκαν με κάποιο τρόπο. Μια ποικιλία περιστατικών προδοσία, μοιχεία, κριτική, απογοήτευση, απόρριψη, ψέμματα προέκυψαν από τις απαντήσεις τους.
Οι ερευνητές ζήτησαν μετά από τους συμμετέχοντες να γράψουν για είκοσι λεπτά πώς η επίπονη εμπειρία που έζησαν τους βοήθησε να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι. Όταν έγραψαν για την εμπειρία τους από αυτή τη σκοπιά δήλωσαν λιγότερο θυμωμένοι από την εμπειρία, πιο συγχωρητικοί και με μικρότερη διάθεση για εκδίκηση προς το άτομο που προξένησε τον πόνο τους.
Στην πράξη
Αν υπάρχει ένα άτομο στη ζωή σου, το οποίο αν κατάφερνες να το συγχωρήσεις η ζωή σου θα ήταν πιο όμορφη για σένα, πάρε λίγα λεπτά (η παρέμβαση βρέθηκε να είναι αποτελεσματική και για διάρκεια γραψίματος μόνο δυο λεπτών) και γράψε με ποιους τρόπους πιστεύεις ότι ωφελήθηκες από την εμπειρία σου αυτή; Μήπως έμαθες δυνάμεις που δεν ήξερες ότι είχες; Μήπως εκτιμάς τη ζωή περισσότερο τώρα; Μήπως αναπτύχθηκες πνευματικά; Μήπως οι σχέσεις σου με τους γύρω σου βελτιώθηκαν; Μήπως γνώρισες νέους ενδιαφέροντες ανθρώπους; Μήπως νέοι δρόμοι ανοίχθηκαν μπροστά σου; Εστίασε στις σκέψεις και στα συναισθήματα που έχεις καθώς γράφεις για τα οφέλη που πιθανώς αποκόμισες.
Αν θέλεις να κάνεις στον εαυτό σου το δώρο της συγχώρεσης και δεν ξέρεις πώς, ίσως τα 3-4 λεπτά που θα ξοδέψεις κάνοντας αυτή την άσκηση να είναι τα πιο σημαντικά της μετέπειτα ζωής σου.
Κάν’το και δε θα το μετανιώσεις!
