Από τη Μέριμνα Ποντίων Κυριών Δράμας
Πώς το προσφυγικό στοιχείο
από την ανταλλαγή πληθυσμών
το 1922 διαμόρφωσε τη νέα Δράμα
Παρουσιάστηκε το βιβλίο της Γ. Μπακάλη: «Η γένεση της νέας Δράμας. Προσφυγική εγκατάσταση και τοπική ανασυγκρότηση»
ΤΟ ΒΡΑΔΥ του περασμένου Σαββάτου 23 Νοεμβρίου, παρουσιάστηκε από τη Μέριμνα Ποντίων Κυριών Δράμας στην αίθουσα του Δημοτικού Ωδείο, το βιβλίο της Δραμινής δρ. Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Α.Π.Θ. Γεωργίας Μπακάλη με τίτλο: «Η γένεση της νέας Δράμας. Προσφυγική εγκατάσταση και τοπική ανασυγκρότηση», από τις εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ.
Αναφορές για το βιβλίο στην εκδήλωση έκανε η πρόεδρος της Μέριμνας Ποντίων Κυριών Δράμας κα. Λίζα Θεοδωρίδου, ο συγγραφέας και ιστορικός κ. Κυριάκος Λυκουρίνος από την Καβάλα καθώς και ο Δραμινός Φιλόλογος κ. Δημήτρης Ι. Σφακιανάκης, που είχε την φιλολογική επιμέλεια και εποπτεία της έκδοσης.
Από αρ. ο κος Σφακιανάκης, ο κος Λυκουρίνος, και η κα. Μπακάλη.
Θέμα του βιβλίου της κας Μπακάλη, αποτελεί η εγκατάσταση των προσφύγων του 1922 στο Νομό Δράμας, καθώς και στις αλλαγές που συντελέστηκαν σε τοπικό επίπεδο. Στόχος του βιβλίου είναι να αφηγηθεί την εποποιία της αποκατάστασης και της γόνιμης ένταξης των χιλιάδων ξεριζωμένων από τις πατρογονικές εστίας προγόνων μας.
Στην ιστορική συγκυρία που διαμορφώθηκε μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη μαζική εισροή προσφύγων, η περιοχή τέθηκε στο επίκεντρο εθνικών προτεραιοτήτων ως βορειοελλαδική, αγροτική και παραμεθόρια επαρχία. Συγκέντρωνε μια σειρά από πλεονεκτήματα που ευνοούσαν την απορρόφηση του υψηλότερου ποσοστού προσφύγων. Ο εποικισμός της Δράμας αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση μελέτης όσον αφορά στην οργάνωση της προσφυγικής αποκατάστασης, την ενσωμάτωση των νέων πληθυσμών στην τοπική κοινωνία και τις παρεμβάσεις για την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής και οικονομίας. Η Ανταλλαγή των πληθυσμών στην περιοχή σήμαινε την αποδόμηση ενός κόσμου και την ανάδυση ενός νέου. Η οθωμανική κληρονομιά, υλική (τεμένη, σχολεία, πτωχοκομεία, λουτρά, χάνια, κρήνες, υδρόμυλοι κ.ά) ή άυλη (ήθη, κοινωνικές και εθιμικές πρακτικές) απαλείφεται, στο πλαίσιο της εφαρμογής πολιτικών εξελληνισμού και παγίωσης της εθνικής ταυτότητας. Οι ανακατατάξεις που σημειώθηκαν, πληθυσμιακές, χωροταξικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές, δημιούργησαν νέες πραγματικότητες. Οι αλλαγές ήταν βαθιές και τεκτονικές. Αλλαγές που έχουν αφήσει ανεξίτηλα αποτυπώματα στον χώρο και τη μνήμη.
Σε δηλώσεις της στον «Π.Τ.» η πρόεδρος της Μέριμνας Ποντίων Κυριών Δράμας κα. Θεοδωρίδου, σημειώνει: «Πρόκειται για μια σημαντική εκδήλωση για κάθε Δραμινή και Δραμινό, που αφορά στη δημιουργία της νέας Δράμας, αυτής που δημιουργήθηκε μετά την έλευση των προσφύγων. Αφορμή για την εκδήλωση στάθηκε η έκδοση του βιβλίου της κας Γεωργίας Μπακάλη, ενός βιβλίου που αξίζει να διαβαστεί απ’ όλους μας».
Όπως τόνισε μάλιστα, «πρόκειται για μια σημαντική εκδήλωση, γιατί αποτελεί την ιστορία μας. Και γιατί καθένας από εμάς, είμαστε η ιστορία μας και δεν μπορούμε να αποσυνδεθούμε απ’ αυτή. Δεν μπορεί να μην πονάμε και ταυτόχρονα να περηφανευόμαστε που είμαστε από γενιά προσφυγική, για τον αγώνα των ανθρώπων αυτών να περισωθούν από τη θύελλα, για την εποποιία τους, πώς έφτασε εδώ ένας ελληνισμός γυμνός, πεινασμένος, καταπικραμένος, πώς επιβίωσε, ορθοπόδησε δουλεύοντας ξεχερσώνοντας και ξεβαλτώνοντας την πικρή γη και ξαναμπήκε στον κορμό της ζωής».
Με τη σειρά του ο κ. Λυκουρίνος σημείωσε: «Εκτός από την παρουσίαση του βιβλίου της κας Μπακάλη, αναφέρομαι και στην παρουσία του προσφυγικού ζητήματος στην ελληνική ιστοριογραφία. Το πώς δηλαδή, από την αφάνεια πέρασε στο προσκήνιο με αφορμή την συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή και σήμερα βλέπουμε ένα πλήθος μελετών να βρίσκονται στο προσκήνιο της δημοσιότητας με αφορμή αυτό το γεγονός την εγκατάστασης των προσφύγων. Έχει σημασία να πούμε ότι, ο φακός της έρευνας έχει μετατοπιστεί από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη, στην Ελλάδα των προσφύγων».
