Q&A Σκηνοθετών
στο 45ο Φεστιβάλ Δράμας
Κάθε μέρα οι σκηνοθέτες που διαγωνίζονται στο 45ο Φεστιβάλ Δράμας δίνουν ραντεβού με το κοινό (θεατές, επαγγελματίες της οπτικοακουστικής βιομηχανίας, δημοσιογράφους) για να μιλήσουν για την ταινία τους που έχει προβληθεί το προηγούμενο βράδυ και να απαντήσουν σε ερωτήσεις, στο πιο φρέσκο και πολυαναμενόμενο ραντεβού του φεστιβάλ που επιμελείται ο δημοσιογράφος Δημήτρης Πάντσος.
Να τι είπαν στο κοινό του Φεστιβάλ για την δουλειά τους, οι διαγωνιζόμενοι (Εθνικό Διαγωνιστικό, Εθνικό Σπουδαστικό, Διεθνές Σπουδαστικό, Animation) στην σημερινή παρουσίαση:
*Αναμνήσεις μιας εφηβικής καταιγίδας (Σοφία Γεωργοβασίλη)
“Ένα βράδυ, ένας φίλος μου εξιστόρησε ένα συμβάν που έζησε στα 15 του, όταν η συνομήλικη φίλη του έμεινε έγκυος και έκανε έκτρωση. Αν και είχε γονείς υποστηρικτικούς, το παιδί τους το απέκρυψε, κι αυτοί την πήγαν και την γύρισαν κανονικά στο σχολείο, χωρίς να αντιληφθούν τίποτε. Αυτή η κυκλική αφήγηση, ότι δηλαδή όπως αρχίζει, έτσι και τελειώνει αυτή η ιστορία, με εντυπωσίασε. Σε όλο αυτό προστέθηκαν και οι δικές μου προσωπικές εμπειρίες, και έτσι έγινε η ταινία. Η επικαιρότητα, ως προς τις εκτρώσεις, βοήθησε να γίνει πιο ισχυρή αυτή η πρόθεση. Μου έκανε εντύπωση πως και τα παιδιά με τα οποία δούλεψα, ανήλικα όταν ξεκινήσαμε, μου είπαν πως δεν θα έλεγαν κάτι τέτοιο στους γονείς τους –ή θα το έλεγαν μόνο στον έναν. Επέλεξα να δείξω σε μάκρος την σκηνή της έκτρωσης, έξω από το χειρουργείο, με ένα μονοπλάνο, γιατί είναι ένα γεγονός που στη ζωή μιας γυναίκας έχει βάρος. Δεν είναι καθόλου ευχάριστο. Αλλά είναι απαραίτητο αν υπάρχει ανεπιθύμητη κύηση. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, έξω από τη Μητρόπολη Αθηνών γίνεται μια διαμαρτυρία γυναικών με αφορμή ένα κήρυγμα κατά των αμβλώσεων. Η ταινία μιλά για τις «καταιγίδες» που μαίνονται στο γυναικείο σώμα αυτόν τον καιρό».
*Δάφνη (Τώνια Μισιαλή)
«Πώς είναι να είσαι μόνος σου κλεισμένος σε ένα διαμέρισμα επί κορωνοϊού; Με απασχολούσε αυτή η έλλειψη ανθρώπινης επαφής –ιδιαίτερα υπό το πρίσμα μιας single mother. Kι εγώ άλλωστε, έχοντας μόλις χωρίσει, βρισκόμουν σε ένα σπίτι μόνη με την κόρη μου. Πώς μια τέτοια γυναίκα θα μπορούσε να βρει σύντροφο στο λοκντάουν; Η ηρωίδα αρχίζει να ψάχνει μέσα από μια εφαρμογή. Τελικά όμως αυτό που είχε πραγματικά ανάγκη ήταν μια απλή, ειλικρινή αγκαλιά. Στην ταινία, το ενδιαφέρον, αστείο και τραγικό συγχρόνως, είναι πως ανταλλάσσει αρνητικά τεστ με τους περιστασιακούς ερωτικούς της συντρόφους. Κι εμείς τρέχαμε τότε να κάνουμε τεστ πριν το γύρισμα. Όσο για την ιδέα του σκύλου, τον οποίο διασώζει η ηρωίδα, βασίστηκε σε ένα ανάλογο περιστατικό που έζησα προσωπικά όταν βρήκα ένα χτυπημένο σκυλάκι».
*Τελευταία πνοή (Χάρης Ραφτογιάννης)
«Ένα θέμα που ανέκαθεν με ενδιέφερε είναι η σχέση των δύο φύλων. Στην ταινία το συνδέω με την πανδημία. Ήταν μια ζοφερή για μένα περίοδος τότε, είχαμε να αντιμετωπίσουμε έναν επικείμενο θάνατο στην οικογένεια, και το κλίμα ήταν ασφυκτικό. Στην ταινία, εκτός από την Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, πρωταγωνιστεί ο Αλέξης Καλοφωλιάς, ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος των τεχνών και της underground κουλτούρας στην Ελλάδα –ήταν σαν ακαριαίος έρωτας όταν πρωτοσυναντηθήκαμε, κολλήσαμε αμέσως. Η ταινία είναι μια ωδή στη δεκαετία του ’90 (Last Drive, Dead Moon), μία ωδή στη νεότητα που χάνεται. Ένα πέρασμα κάνει και ο Ίκαρος Μπαμπασάκης».
*Χυμός πορτοκάλι (Δημήτρης Ζάχος)
Στην παρουσίασα ήταν επίσης παρόντες ο ηθοποιός Θανάσης Κρομλίδης και ο φωτογράφος Μιχάλης Γκατζόγιας
«Ένας χυμός πορτοκάλι, σερβιρισμένος στο τραπέζι του σπιτιού, και δεν περιμένει κανέναν. Ή μόνο κάποιον ντελιβερά, στην πανδημία. Υπάρχει αυτή η ευπαθής ομάδα, που δεν βγαίνει από το σπίτι της, περιμένοντας κάποιον να τους προσεγγίσει, ανανεώνοντας αυτόν τον χυμό και τα κουλουράκια, και περιμένοντας… Το σενάριο της ταινίας το έγραψε ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος –ομολογώ πως εγώ απέχω από την διαδικασία του γραψίματος, αντίθετα απολαμβάνω τη συνεργασία με ανθρώπους που γράφουν. Είναι η τέταρτη ταινία που κάνω σε σενάριο συναδέλφου».
Ο Μιχάλης Γκατζόγιας εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο απέδωσε ως φωτογράφος τον ρεαλισμό της ταινίας, χρησιμοποιώντας κάμερα στο χέρι, ενώ ο Θανάσης Κρομλίδης είπε πως ο ήρωας που ενσαρκώνει «βιώνει την ενηλικίωση, μια μεγάλη αλλαγή έτσι κι αλλιώς, μέσα από μία απαιτητική καθημερινότητα. Βλέπει γύρω του τη σύγχρονη Αθήνα, μια μεγαλούπολη την οποία πρέπει να μάθει, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να μάθει και τον εαυτό του».
*Κάκτος (Δημήτρης Ζούρας)
Παρών στην παρουσίαση ήταν και ο πρωταγωνιστής της ταινίας Σταύρος Τσουμάνης
«Όλα ξεκίνησαν στην καραντίνα Β, όταν η αδερφή μου μου έστειλε να ακούσω ένα τραγούδι μιας Αιθιοπιανής καλόγριας. Το τραγούδι άρχισε να μου γεννά και εικόνες. Εικόνες ενός νέου ανθρώπου που ψάχνει να βρει πού ανήκει, τη σύνδεσή του με τους ανθρώπους, την πόλη που ζει, τον εαυτό του. Τελικά χρησιμοποίησα την εξαιρετική μουσική του Άκη Καπράνου. Δεν έβαλα μάσκες στην ταινία –το ζούσα κάθε μέρα αυτό, δεν ήθελα να τις χρησιμοποιήσω και εκεί. Ο κάκτος είναι ένα φυτό που με γοητεύει, έχει διάφορες μορφές, με άνθη ή χωρίς, και αντέχει για μεγάλο διάστημα χωρίς νερό. Είχαμε φοβερούς συνεργάτες στην ταινία». Κι όπως προσέθεσε ο Σταύρος Τσουμάνης, «μπήκαν όλοι με τέτοια αγάπη στην ταινία που ήταν σαν συνδημιουργοί».
EΘΝΙΚΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΟ
*Looking for joy (Άννα Οικονόμου)
«Η ταινία είναι ένα animation που έχει να κάνει με την ρουτίνα και τις επιπτώσεις της στη διάθεσή μας και την ψυχολογία μας καθώς και το άγχος που μπορεί να προκαλέσει χωρίς να συμβαίνει τίποτα σοβαρό. Την ρουτίνα που ζει η πρωταγωνίστρια τη ζούσα κι εγώ, δεν μου ερχόταν κάποια έμπνευση και είπα θα κάνω ταινία αυτό που βιώνω τώρα. Κι αυτό που με φόβιζε όταν το ζούσα αυτό, είναι ότι νοιώθεις ότι δεν έχεις κάποια διέξοδο, πρέπει να βρεις εσύ την απάντηση».
*Σ’ αγαπώ πιο πολύ κι απ΄ το φυστικοβούτυρο (Αριάδνη Αγγελική Θυφρονίτου Λήτου)
Στην παρουσίαση ήταν επίσης οι σκηνογράφοι-ενδυματολόγοι Βάσω Βογιατζή και Αγγελική Πολίτη και ο συνθέτης Ερμής.
«Το σενάριο, του Δημήτρη Τσακαλέα και της Λήδας Βαρτζιώτη, ήρθε στα χέρια μου πέρυσι, μετά το Φεστιβάλ της Δράμας και με ιντρίγκαρε, αν και δεν ήμουν καθόλου εξοικειωμένη με τον κόσμο των skaters και των skate parks», ανέφερε η σκηνοθέτρια, ενώ οι δύο σκηνογράφοι τόνισαν πόση έρευνα χρειάστηκε για να σχεδιάσουν όλον αυτόν τον κόσμο -που επίσης δεν γνώριζαν. «Θέλαμε να βγάλει η ταινία αυτήν την ελευθερία, την ανεμελιά, να στήσουμε ένα φιλόξενο περιβάλλον που να αποπνέει αυτήν την χαρά και την αυθεντικότητα». Και για τον Ερμή ήταν όμως «μία πρόκληση όλο αυτό το σκεϊτάδικο περιβάλλον που με πήγε από το χιπ χοπ στην ντίσκο και από εκεί στο TikTok του σήμερα».
*Σαν βασιλιάς (Ευαγγελία Κουμαντσιώτη)
«Έκανα ένα ντοκιμαντέρ παρατήρησης το οποίο παρακολουθεί τους ανθρώπους του δρόμου στην Αθήνα. Είχα περάσει ένα διάστημα στην κοινωνική κουζίνα «Ο άλλος άνθρωπος», και συζητούσα πολύ με τον κόσμο εκεί, χωρίς να γνωρίζουν πως είμαι κινηματογραφίστρια. Ένοιωσα πως θα ήθελα να δείξω και στους άλλους αυτό που εγώ έβλεπα σε αυτούς τους ανθρώπους. Κι όταν τους το πρότεινα, δέχτηκαν με πολλή χαρά να συμμετάσχουν. Έπεσαν τα φώτα πάνω τους, όταν συνήθως κανείς δεν τους δίνει σημασία. Με εμπιστεύτηκαν και μου ανοίχτηκαν –και αυτό έδωσε μια αυθεντικότητα στην ταινία».
*Νύχτες Αυγούστου (Άλκηστη Μιχαλοπούλου)
«Έπρεπε να κάνω την πτυχιακή μου και θέλαμε να πούμε μια ιστορία διασκεδαστική –ότι δηλαδή μέσα σε αυτό το αρρενωπό κλασικό παρεάκι, υπάρχει μια πιο τρυφερή υποδόρια ιστορία. Δηλαδή τα καταπιεσμένα αισθήματα δύο έφηβων αγοριών έρχονται στην επιφάνεια. Το μόνο που με δυσκόλεψε ήταν ότι είχα να διαχειριστώ τέσσερα άτομα σε μία πλατεία που ως χώρος σου δίνει άπειρες δυνατότητες –δηλαδή με προβλημάτισε το πού θα στήσω την κάμερα, πώς θα τους σκηνοθετήσω».
*Το συμβόλαιο (Στέλιος Λέρης)
«Έγινε στο πλαίσιο του 8ου εξαμήνου των σπουδών μου, και μας πήρε 2 χρόνια –καθυστερήσαμε κι εμείς λόγω πανδημίας. Είναι μια αλληγορική ταινία. Ο ήρωας αμφιταλαντεύεται αν θα πρέπει να ακολουθήσει την θρησκεία της οικογένειάς του ή να αναγκαστεί να τους εγκαταλείψει –και κάπως έτσι θα ξεκινήσει το ταξίδι της ενηλικίωσής του. Η ταινία αυτή είναι ένα γράμμα αγάπης προς το ελληνικό weirdwave…”.
*Ποδήλατο (Στάθης Καλούδης)
“H ταινία ήταν η εργασία του δεύτερου έτους μου στη σχολή. Ήρωες είναι δύο αγόρια που συγκατοικούν σε ένα διαμέρισα στον Πειραιά, σε μια καθημερινότητα που φαίνεται να µην τους αρέσει. Σιγά σιγά απομακρύνονται ο ένας από τον άλλο, αρχίζουν να χάνουν την επικοινωνία τους. Μια ταινία πυροδοτεί έναν καυγά μεταξύ τους, οδηγώντας τον έναν από τους δύο να φύγει από την Αθήνα χωρίς τελικό προορισμό. Τελικά καταφέρνει να μην χαθεί μέσα στη ρουτίνα».
*Do nothing (Mαρία Φουράκη)
«Eίναι ένα ντοκιμαντέρ παρατήρησης. Με ενδιέφερε πολύ η προσπάθεια αυτής της μεγάλης σε ηλικία γυναίκας να αποτινάξει το παρελθόν της στις επιχειρήσεις και να οδηγηθεί σε έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής και σε έναν πιο ειλικρινή εαυτό, βοηθώντας μία κοινότητα με ανθρώπους από κάθε μπαγκράουντ που ασχολούνται με την γη. Στην πραγματικότητα είναι μια ιστορία κοινωνικής αλληλεγγύης και συµπερίληψης, αντίδοτο στην απειλή της µοναξιάς. Τους έδωσα τον χρόνο να εξοικειωθούν με την κάμερα, ώστε να νοιώσουν ασφαλείς και να με εμπιστευτούν».
ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ
*Πρέπει να ταΐσω την γάτα μου (Abram Cedra)
«Έκανα μια ταινία για τη στενή σχέση μεταξύ δύο νέων ανθρώπων. Ο ήρωας, μετανάστης από τη Λατινική Αμερική, ζει στις Βρυξέλλες, αποξενωμένος από τους ανθρώπους. Όταν γνώρισα τον ηθοποιό μου, με εντυπωσίασε η θλίψη που βγάζει προς τα έξω, κάτι που αντιλήφθηκα πως δεν είναι fake. Είναι θεατρικός ηθοποιός που ζει στις Βρυξέλλες. Ο καιρός δεν βοηθά στο Βέλγιο: 8 μήνες συννεφιάς που αποτυπώθηκαν και στην ταινία…».
*Mία μέρα παραπάνω στην Πράγα (Jacob Ramsay)
«Πριν μετακομίσει στην άλλη πλευρά του ωκεανού, ένας δεκατριάχρονος παίκτης του χόκεϊ περνάει µία μέρα παραπάνω στην πατρίδα του και συναντιέται µε τον αποξενωμένο πατέρα του. Δούλεψα με ερασιτέχνες ηθοποιούς που παίζουν μια «πειραγμένη» εκδοχή του εαυτού τους. Με εντυπωσίασε η ιστορία αυτού του παιδιού που χρειάζεται να διασχίσει την υφήλιο για να συναντήσει τους δικούς του. Γίναμε φίλοι με τον πατέρα του και με συνεπήρε η ιστορία τους, όπως και η κοπέλα που μας έλεγε πως η μαμά της πέθανε αλλά της έστελνε γράμματα για να επικοινωνούν και ύστερα τα έκαιγε…».
*Πριν την πανδημία και τον πόλεμο, υπήρχαν κοριοί και αγάπη! (Nuruzzaman Khan)
«Κάποια στιγμή άρχισα να κινηματογραφώ το κορίτσι μου. Αρχικά δεν είχα σκοπό να κάνω κάποια ταινία, απλά κατέγραφα τις αντιδράσεις της όταν ήρθε να με βρει, μετά από 30 ώρες ταξίδι, και το σώμα της γέμισε τσιμπήματα από κοριούς που είχε το κρεβάτι μου. Ήθελα να καταγράψω τη στιγμή. Όμως μετά χωρίσαμε, και έφτιαξα την ταινία. Ήθελα να δείξω τις διαφορές στον χρόνο, το τότε και το τώρα. Την αλλαγή στην κοινωνία, και στη δική μου ζωή, καθώς μεσολάβησαν πολλά από τότε».
ΑΝΙΜΑΤΙΟΝ
*Η αξιότιμη κυρία Λιαν Μουρλέν (Ελένη Ξούπα)
«H ταινία γυρίστηκε στο πλαίσιο του προγράμματος COVID του ΥΠΠΟΑ και του ΕΚΚ, ένα πρόγραμμα «ανάσα» για τους animators –κι έχουμε πολύ καλούς animators στην Ελλάδα. Ηρωίδα μου είναι μια φιλήσυχη, υπομονετική γυναίκα, που δεν κάνει κάτι το σπουδαίο, δεν είναι πομπώδης, δεν είναι η τυπική ηρωίδα, αλλά είναι μία πρόταση ηρωίδας, όπως και η οπτική γλώσσα της ταινίας είναι μία πρόταση για μια νέα οπτική γλώσσα. Η ταινία αφηγείται μια ιστορία καθημερινής τρέλας. Είμαι εκπαιδευτικός και διδάσκω σε κολέγιο το κομμάτι του software. Μέσα σε άπειρες ώρες τηλεεκπαίδευσης, το να δουλεύω για την ταινία αυτή ήταν το οξυγόνο μου».
