Μιλάνε στον «Π.Τ.» ο δήμαρχος Παρανεστίου και ο διευθυντής της Έδρας Unesco στη Δράμα

Σε καλό δρόμο η ένταξη

του Παρθένου Δάσους στα μνημεία

φυσικής κληρονομιάς της Ελλάδας

Στόχος η ένταξη στα μνημεία φυσικής κληρονομιάς της UNESCO

«Υπάρχουν 3 Παρθένα Δάση ενταγμένα αυτή τη στιγμή παγκοσμίως,

και φιλοδοξούμε το δικό μας να είναι το τέταρτο και το πρώτο της χώρας μας»

Του Θανάση Πολυμένη

ΣΕ ΠΟΛΥ καλό δρόμο βρίσκεται το ζήτημα της προσπάθειας της ένταξης του Παρθένου Δάσους στην περιοχή του Δήμου Παρανεστίου, αρχικά στην εθνική λίστα των μνημείων φυσικής κληρονομιάς της Ελλάδας.

Η προσπάθεια ξεκίνησε το 2020 από το Δήμο Παρανεστίου σε συνεργασία με την Έδρα UNESCO Con-E-ECT  στη Δράμα, διευθυντής της οποίας είναι ο καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας του Διεθνούς Πανεπιστημίου (ΔΙΠΑΕ), κ. Εμμανουλούδης.

Όπως είχε αναφερθεί ο «Πρωινός Τύπος» στις 18 Αυγούστου 2020, μεταξύ του Δήμου και του ΔΙΠΑΕ έχει υπογραφεί σχετική προγραμματική σύμβαση ώστε να προχωρήσει το ζήτημα της σύνταξης του φακέλου.

Αρχικά, το Παρθένο Δάσος θα πρέπει να ενταχθεί στην εθνική λίστα των μνημείων φυσικής  κληρονομιάς και στη συνέχεια να προχωρήσει και να αγωνιστεί, ώστε να μπορέσει να ενταχθεί στην παγκόσμια λίστα μνημείων φυσικής κληρονομιάς της UNESCO.

Μέχρι στιγμής, το πρώτο σημαντικό βήμα που έχει επιτευχθεί, είναι η χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο προς το Δήμο Παρανεστίου για τη σύνταξη του φακέλου και αυτό δείχνει ότι η διαδικασία αυτή έχει ξεκινήσει. Όπως επισημαίνει μάλιστα ο κ. Εμμανουλούδης, ο διευθυντής της Έδρας UNESCO Con-E-ECT στη Δράμα, ο δρόμος είναι μακρύς και δύσβατος.

Το πρώτο βήμα

Ο «Πρωινός Τύπος», μίλησε χθες με το δήμαρχο Παρανεστίου κ. Καγιάογλου, καθώς και με το διευθυντή της Έδρας UNESCO Con-E-ECT στη Δράμα κ. Εμμανουλούδη, οι οποίοι ευγενώς δέχτηκαν να μας εξηγήσουν σε ποιο σημείο βρισκόμαστε σήμερα.

Ζητήσαμε να μας σχολιάσουν ακριβώς αυτή την πρώτη θετική ενέργεια και απάντησαν σχετικά:

Καγιάογλου: «Όπως μας ενημέρωσε αρχικά το Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δεν έχει τμήματα που να ασχολούνται με μνημεία φυσικής κληρονομιάς και γι’ αυτό μας έχει παραπέμψει στο Υπ. Πολιτισμού. Μπορούμε να πούμε πάντως ότι έχει εκφράσει τη θετική και σύμφωνη γνώμη του προς το παρόν.

Εμείς στη συνέχεια κάναμε το αίτημα στο Υπ. Πολιτισμού και εφόσον οι τμηματάρχες και συνεργάτες της υπουργού συναινούν,  θα περιμένουμε και την σύμφωνη γνώμη της ίδιας. Από εκεί και πέρα, θα πάμε σε μια Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) του Υπ. Πολιτισμού και του Υπ. Περιβάλλοντος, για να ανακοινωθεί ότι θα πάρουμε την ένταξη, ώστε να είμαστε  υποψήφιοι για να υποβάλουμε φάκελο προς ένταξη για την UINESCO».

Στο ίδιο θέμα αλλά και στην ερώτηση για το πόσο σημαντικό είναι αυτό το πρώτο βήμα, απάντησε ο κ. Εμμανουλούδης: «Αρχικά, σε σχέση μ’ αυτό που είπε και πριν ο δήμαρχος, να πω ότι ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος και δύσβατος. Είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό, είναι κάτι το οποίο θα βάλει το Παρθένο Δάσος και το Δήμο Παρανεστίου στον παγκόσμιο χάρτη εάν και εφόσον με το καλό επιτευχθεί. Σίγουρα, είναι κάτι το οποίο θα ωφελήσει πάρα πολύ το Δήμο και τουριστικά και φυσιογνωμικά και πολιτιστικά. Από εκεί και μετά έχει μια μακρά διαδικασία, η οποία είναι η ίδια για όλες τις υποψηφιότητες σε παγκόσμιο επίπεδο».

Όπως τόνισε ο κ. Εμμανουλούδης, «είναι η πρώτη ουσιαστικά προσπάθεια για να ενταχθεί κάποιο μνημείο της χώρας, κάποιο χρηστικό αγαθό της χώρας στα μνημεία φυσικής κληρονομιάς, ενώ μέχρι τώρα έχουμε ενταγμένα στη χώρα μας πολλά μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως είναι η Ακρόπολη, η Ολυμπία, οι Μυκήνες και οι Φίλιπποι πρόσφατα, αντίθετα δεν υπάρχει κανένα φυσικού κάλους».

Ανανέωση της λίστας κάθε 10 χρόνια

Ο κ. Εμμανουλούδης, σημειώνει ακόμα ότι πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια που γίνεται να ενταχθεί μνημείο στην παγκόσμια κληρονομιά φυσικού κάλους στην Ελλάδα και τονίζει: «Από εκεί και μετά το πρώτο βήμα γίνεται με το να συμφωνήσουν τα Υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος ώστε να ενταχθεί στη λίστα των υποψηφιοτήτων της Ελλάδας. Ξεκινάμε πρώτα από τη χώρα μας.  Αυτή την στιγμή έχει δημιουργηθεί ένας προφάκελος, για να ενταχθεί στη λίστα των μνημείων της Ελλάδας που είναι υποψηφία. Υπάρχουν και άλλα τέτοια ενταγμένα από παλαιότερα. Αυτή η λίστα ανανεώνεται κάθε 10 χρόνια. Τελευταία φορά είχαν ενταχθεί κάποια μνημεία το 2014 και παραμείναμε εκεί.

Από εκεί και μετά, επιλέγει η εκάστοτε χώρα, με απόφαση των αντίστοιχων υπουργών και βεβαίως ενημέρωση και της κυβέρνησης, την επίσημη υποψηφιότητα της χώρας και μ’ αυτήν κατεβαίνει στο στίβο, την παλαίστρα της παγκόσμιας κληρονομιάς που γίνεται σε διάφορες χώρες του κόσμου. Κάπως έτσι είναι η διαδικασία.

Μνημείο φυσικής κληρονομιάς και όχι άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς

Διευκρινίσεις δίνει επίσης ο καθηγητής του ΔΙΠΑΕ και διευθυντής της Έδρας UNESCO Con-E-ECT στη Δράμα κ. Εμμανουλούδης, σχετικά με τα μνημεία φυσικής κληρονομιάς, σε σχέση με τα μνημεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Του ζητήσαμε να σχολιάσει την απάντηση της υπουργού Πολιτισμού κας Μενδώνη, σε ερώτηση του βουλευτή του κόμματος «Ελληνική Λύση» κ. Χήτου, όπου αναφέρεται ότι το Παρθένο Δάσος δεν μπορεί να ανήκει στα μνημεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. (Βλέπε και «Πρωινός Τύπος» 4 Φεβρουαρίου 2021, όπου δημοσιεύεται ολόκληρη η απάντηση της κας Μενδώνη).

Όπως επισημαίνει γι’ αυτό το θέμα ο κ. Εμμανουλούδης, «ο βουλευτής του κόμματος της «Ελληνικής λύσης», ο κ. Χήτος, έκανε μια ερώτηση προς την υπουργό, στην οποία ρωτούσε εάν το Παρθένο Δάσος έχει στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, ώστε να μπορεί να εγγραφεί στη λίστα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτό είναι κάτι άλλο. Έχει πάρα πολλές λίστες η UNESCO. Υπάρχει η παγκόσμια κληρονομιά, υπάρχει η άυλη, υπάρχουν τα μνημεία της φύσης, υπάρχουν τα γεωπάρκα, υπάρχουν τα μνημεία που εντάσσονται στο άνθρωπος και βιόσφαιρα.

Ο συγκεκριμένος βουλευτής, απηύθυνε το ερώτημα προς την υπουργό, νομίζοντας ότι μέσα στο Παρθένο Δάσος υπάρχει οικισμός όπως στην περίπτωση των Ζαγοροχωριών και αν θα μπορούσαμε να γραφτούμε και εμείς εκεί. Το ρωτούσε αυτό, γιατί προφανώς τα Ζαγοροχώρια είναι ένας ανταγωνιστικός χώρος. Με την έννοια ότι έχουν και χωριά, και γεφύρια και σπίτια και άυλη παράδοση όπως τα τραγούδια, τα ήθη τα έθιμα κτλ.

Και η απάντηση της υπουργού ήταν η ορθή, ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα για το Παρθένο Δάσος, διότι δεν έχει οικισμό μέσα. Είναι ένα δάσος το οποίο όχι μόνο δεν έχει οικισμό μέσα, αλλά ούτε ένα κτίσμα. Γι’ αυτό λέγεται και Παρθένο Δάσος.

Άρα δεν υφίσταται περίπτωση να μπορεί να ενταχθεί το Παρθένο Δάσος στα μνημεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, διότι δεν έχει πολιτιστική κληρονομιά. Αυτή ήταν η απάντηση της υπουργού.

Και σε δεύτερο ερώτημά του ο βουλευτής κ. Χήτος, ρώτησε τι γίνεται με τη διαδικασία της παγκόσμιας κληρονομιάς που μιλάμε τώρα και είπε η υπουργός ότι δεν γνωρίζει κάτι, γιατί μέχρι τότε δεν είχε υπάρξει τέτοιο αίτημα. Και πράγματι την στιγμή που έγινε η επερώτηση, δεν υπήρχε το αίτημα και ο φάκελος στο Υπουργείο. Εφόσον λοιπόν έχουμε τη θετική αξιολόγηση στη συνέχεια, από εκεί και μετά ανοίγει ο δρόμος για μια Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), η οποία θα λέει ότι, το Παρθένο Δάσος πλέον ανήκει στη λίστα των φυσικών αγαθών, που μπορούν να εκπροσωπήσουν τη χώρα μας σε έναν παγκόσμιο διαγωνισμό, σαν αυτόν που γίνεται για την ένταξη στα παγκόσμια μνημεία της UNESCO.

Μετά είναι επιλογή της κυβέρνησης και των Υπουργείων, ώστε το Παρθένο Δάσος να πάει να ανταγωνιστεί τα εκατό και παραπάνω δάση από τις εκατό και παραπάνω χώρες του κόσμου, για να ενταχθεί σ’ αυτή τη λίστα. Αυτή είναι η διαδικασία, κάτι σαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, να πιάσουμε το όριο που θέτει η Ολυμπιακή Επιτροπή στη χώρα και στη συνέχεια να σταλεί ο αθλητής στους Αγώνες».

Ενίσχυση επισκεψιμότητας και προστασίας

Ρωτήθηκαν επίσης, τόσο ο κ. Καγιάογλου όσο και ο κ. Εμμανουλούδης, για ζητήματα προστασίας του Παρθένου Δάσους, τα οποία πιθανόν θα προκύψουν στη συνέχεια αυτής της υπόθεσης και κυρίως λόγω της επισκεψιμότητας.

Απαντώντας αρχικά ο κ. Εμμανουλούδης, σημειώνει ότι, «η ένταξη στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, είτε πολιτιστικά είτε φυσικά, δεν αποκλείει  την επισκεψιμότητα, ίσα-ίσα την ενισχύει και ειδικά για τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι το ζητούμενο. Το ίδιο γίνεται και στα μνημεία φυσικού κάλλους.

Ακολουθώντας τους διεθνείς κανόνες και τις πρακτικές της ορθολογικής ανάπτυξης του τουρισμού, καθώς και τον ορθό σχεδιασμό της υποδοχής επισκεπτών, υπάρχουν σήμερα και οι μέθοδοι και οι τεχνολογίες αυτές, οι οποίες θα μπορούν να επιτρέπουν την συνύπαρξη μεγάλου αριθμού επισκεπτών, και ταυτόχρονα να μην υπάρχει καμιά απολύτως επιβάρυνση στα μνημεία του φυσικού κάλους. Αυτό είναι το επόμενο βήμα.

Πρέπει πρώτα να γίνει η ένταξη και από την στιγμή που θα ενταχθεί, εννοείται ότι θα οργανωθούν όλα όπως πρέπει, ώστε να μπορούν  να υποδεχθούν τους επισκέπτες, οι οποίοι βέβαια αναμένεται να είναι πολυάριθμοι. Είναι κάτι που γίνεται στα μνημεία σε όλη τη γη.  Θα σας πω μόνο ότι υπάρχουν 3 Παρθένα Δάση ενταγμένα αυτή τη στιγμή παγκοσμίως, και φιλοδοξούμε το δικό μας να είναι το τέταρτο και το πρώτο της χώρας μας».

Στο ίδιο ερώτημα ο δήμαρχος Παρανεστίου κ. Καγιάογλου, διευκρινίζει σχετικά: «Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά για το Δήμο μας και φυσικά για όλο το Νομό Δράμας και όλη τη χώρα. Θα μπούμε στον παγκόσμιο χάρτη και θα ξέρουν ότι εκεί υπάρχει αυτό το μνημείο φυσικής ομορφιάς.

Όσον αφορά τώρα την προσβασιμότητα και αν υπάρχει κάτι το οποίο θα πλήξει το Παρθένο Δάσος, δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα. Γιατί σήμερα, αν θέλει κάποιος να το επισκεφθεί, αυτό γίνεται με ελεγχόμενη διαδικασία και κυρίως μόνο για επιστημονικούς σκοπούς. Δεν μπαίνει ανεξέλεγκτα ο καθένας εκεί. Γίνεται για σημαντικούς σκοπούς.

Όταν θα ανοίξει όλο αυτό, σίγουρα θα υποδεχτούμε χιλιάδες κόσμου. Και πάλι βέβαια, όλα αυτά θα γίνονται ελεγχόμενα. Αυτό συνεπάγεται ότι με τη διαδικασία αυτή παράλληλα, θα βελτιωθούν οι υποδομές, τα κτιριακά, πολλά πράγματα και γενικότερα θα πέσουν χρήματα στην περιοχή και όλο αυτό θα μας φέρει κέρδος.  Για μας είναι κάτι πολύ σημαντικό, είμαστε χαρούμενοι και αισιόδοξοι γιατί πρόκειται για κάτι πολύ σημαντικό. Δεν  υπάρχουν πολλά παρθένα δάση στον κόσμο. Μόνο δύο στην Ευρώπη και ένα στις Σεϋχέλες και φιλοδοξούμε να είναι το τέταρτο που θα ενταχθεί στα μνημεία φυσικής κληρονομιάς της UNESCO».