Ένα από τα σημαντικότερα Ελληνιστικά μνημεία της Δράμας
Σε καλό ρυθμό οι εργασίες αναβάθμισης
και ανάδειξης του Ελληνιστικού
τάφου της οδού Τροίας στη Δράμα
► Μιλάει στον «Π.Τ.» η Αρχαιολόγος της ΕΦΑ Δράμας κα. Σωφρονίδου
► Από τον Σεπτέμβριο θα μπορούν να τον επισκέπτονται σχολικές μονάδες
Του Θανάση Πολυμένη
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ διάστημα και με την ευκαιρία των έργων της κατασκευής του δικτύου φυσικού αερίου στην πόλη της Δράμας, ήρθαν στο φως σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, τα οποία τοποθετούν την περιοχή της πόλης της Δράμας σε μια πολύ συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Τα ευρήματα αυτά ανήκουν κυρίως στην Ελληνιστική εποχή και η πόλη της Δράμας έχει ήδη δώσει σημαντικά ευρήματα, τα οποία η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας τα έχει ήδη παρουσιάσει σε μεγάλο βαθμό, τόσο με εκδηλώσεις, ημερίδες ακόμα και με έκθεση αντικειμένων στο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας. Όλα αυτά τα στοιχεία, αναδεικνύουν ότι εκείνη την περίοδο των Ελληνιστικών χρόνων, η Δράμα ήταν μια περιοχή, κατά την οποία υπήρχε μια σημαντική κώμη και παρουσίαζε ζωή και κοινωνική δραστηριότητα από κάθε άποψη.
Για να γίνει περισσότερο κατανοητό, οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι, η Ελληνιστική περίοδος καλύπτει το χρονικό διάστημα από το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. και του θανάτου της Κλεοπάτρας Ζ΄ στο 30 π.Χ., ακολουθούμενο από την εμφάνιση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία πάντα, η αρχαία ελληνική λέξη «Ελλάς» αναγνωρίστηκε σταδιακά ως η ονομασία της Ελλάδας, από την οποία προήλθε η λέξη «ελληνιστική». Ο όρος «ελληνιστικός» διακρίνεται από τον όρο «ελληνικός» στο ότι ο δεύτερος αναφέρεται στην ίδια την Ελλάδα, ενώ ο πρώτος περιλαμβάνει όλα τα αρχαία εδάφη υπό την ελληνική επιρροή, ιδίως την Ανατολή μετά τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η ανάδειξη του μνημείου
Κατά καιρούς το μνημείο υπήρξε επισκέψιμο κυρίως από σχολικές μονάδες, ενώ ο περιβάλλοντας χώρος βρίσκεται σε ένα πολύ δύσκολο σημείο, καθώς διάφορα οχήματα σταθμεύουν στην κεντρική είσοδο. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται επί της ουσίας κάτω από μια πολυκατοικία.
Κατά καιρούς, η Αρχαιολογική Υπηρεσία και σήμερα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας, έχει προβεί σε διάφορες αναβαθμίσεις ανάδειξης του χώρου και του μνημείου. Το τελευταίο διάστημα όμως, πραγματοποιήθηκε μια μελέτη, της οποίας το έργο ολοκληρώνεται στο επόμενο διάστημα, ώστε να αναδειχθεί ακόμα περισσότερο.
Για την έγκριση της μελέτης, ο «Π.Τ.» είχε δημοσιεύσει σχετικό θέμα από τα μέσα Δεκεμβρίου του 2022 ακόμα. Όπως μάλιστα σημείωνε με δηλώσεις της στον «Π.Τ.» τότε η αν. διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας κα. Πουλιούδη, «θα πρέπει από εδώ και πέρα, να αντιμετωπίσουμε και το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής που όλα τα μνημεία επηρεάζονται άμεσα. Θεωρώ ότι έχουμε καταλάβει ότι ο κώδωνας του κινδύνου κρούεται για όλα τα μνημεία μας και γι’ αυτό πρέπει να λάβουμε υπόψη μας όλες τις παραμέτρους, ώστε αυτά τα μνημεία να τα έχουμε για τα επόμενα πολλά χρόνια ως πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας».
Εργασίες αναβάθμισης και συντήρησης
Το έργο της μελέτης αυτής για την συντήρηση και ανάδειξη του Ελληνιστικού τάφου ολοκληρώνεται το διάστημα του καλοκαιριού και από τον Σεπτέμβριο θα είναι έτοιμο, ώστε να μπορεί να δέχεται τις επισκέψεις κυρίως σχολικών μονάδων.
Όπως εξηγεί μιλώντας στον «Π.Τ.» η κα. Μαρίνα Σωφρονίδου, Δρ. Αρχαιολόγος του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας, «πρόκειται για ένα μνημείο μέσα στον αστικό ιστό της πόλης της Δράμας και αξίζει ο κόπος ώστε να αναδειχθεί ακόμα περισσότερο ένα από τα σημαντικότερα μνημεία».
Αναφερόμενη στις εργασίες που έγιναν και θα ολοκληρωθούν το επόμενο διάστημα, μας εξηγεί ότι πρόκειται για τη συνολική αναβάθμιση του χώρου, βάφτηκαν κάποια απαραίτητα σημεία, μπήκαν καινούρια πατώματα από τσιμεντοκονία καθώς τα προηγούμενα παρουσίαζαν φθορές, ενώ διορθώθηκε και το σύστημα των αεραγωγών. «Γενικά έγινε μια μεγάλη επέμβαση στο χώρο για την ανάδειξή του, ενώ θα τοποθετηθούν και κάποια καθιστικά».
Με το τέλος των εργασιών θα τοποθετηθούν και νέες πινακίδες στο εξωτερικό της εισόδου, ενώ θα γίνει και κάποια μικρή μελέτη για την τοποθέτηση νέου φωτισμού, ο οποίος θα αναδείξει ακόμα περισσότερο τον χώρο στο εσωτερικό του.
Όπως αναφέρουμε και παραπάνω και εξηγεί η κα. Σωφρονίδου, οι εργασίες αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του καλοκαιριού, ώστε να ανοίξει από τον Σεπτέμβριο, τουλάχιστον για τις επισκέψεις σχολείων.
Σύμφωνα με την ίδια, υπάρχει σκέψη ώστε να οριστούν και κάποιες ημέρες και ώρες για επίσκεψη του κοινού και ξενάγησή του στον χώρο, ενώ σε συνεννόηση με την Τροχαία Δράμας, θα υπάρξει η δυνατότητα ώστε να μην σταθμεύουν οχήματα μπροστά από την είσοδο και σε μια απόσταση, όπως γίνεται σήμερα.
Ο Ελληνιστικός τάφος της οδού Τροίας
Σ’ αυτή την περίοδο λοιπόν, περιλαμβάνεται και ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μνημεία. Πρόκειται για τον Ελληνιστικό τάφο της οδού Τροίας, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στο κέντρο του αστικού ιστού της πόλης της Δράμας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο τάφος της οδού Τροίας, αποκαλύφθηκε το 1976 και είναι το πρώτο μνημείο της Ελληνιστικής εποχής που εντοπίζεται στην πόλη της Δράμας.
Έχει είσοδο ΝΑ και αποτελείται από δρόμο με κτιστές παρειές, προθάλαμο κτισμένο με πώρινες πλίνθους και θάλαμο λαξευτό από αργιλώδες χώμα.
Ο εντοπισμός ενός ελληνιστικού μνημειακού τάφου στην πόλη της Δράμας αποκτά ιδιαίτερη σημασία, γιατί μέχρι και σήμερα τα ευρήματα, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, από την αρχαία πόλη δεν έχουν σαφείς τοπογραφικές ενδείξεις. Ο τάφος εντάσσεται στην περιοχή λίγο έξω από τον κατοικημένο χώρο της πόλης εκείνη την εποχή, την οποία πρέπει να αναζητήσουμε μέσα ή γύρω από τη βυζαντινή οχύρωση.
Τέσσερα σκαλοπάτια οδηγούν από τον δρόμο στην είσοδο του τάφου, η οποία είχε μαρμάρινο κατώφλι και ήταν κλεισμένη με τοίχο πρόχειρης κατασκευής. Η πρόσοψη ήταν επιχρισμένη, ενώ πάνω από το υπέρυθρο διασώζονται διακοσμητικά θέματα σε ελεύθερο έδαφος: 3 ανθέμια και 2 κύκλοι χωρισμένοι σε τεταρτημόρια. Τα διακοσμητικά θέματα δίνονται με υδρόχρωμα πάνω στο ασβεστοκονίαμα και έχουν χαρακτό περίγραμμα.
Ο θάλαμος είχε τρεις τάφους σαρκοφάγους διευθετημένους σε σχήμα Π. Οι σαρκοφάγοι καλύπτονταν από σχιστόπλακες που βρέθηκαν σπασμένες και μετακινημένες, έπειτα από προσπάθειες σύλησης του μνημείου. Στις σαρκοφάγους βρέθηκαν ίχνη καύσης και θραύσματα αποσαθρωμένων οστών μαζί με αγγεία, νομίσματα, κοσμήματα και πήλινα αντικείμενα, γεγονός που υποδεικνύει συνεχή χρήση του τάφου.
Τα αρχαιότερα ευρήματα χρονολογούνται στον 3ο αι. π.Χ., αλλά οι ενταφιασμοί στις σαρκοφάγους συνεχίζονται κατά το 2ο αι. π.Χ., πιθανόν και αργότερα. Τα περισσότερα νομίσματα ανήκουν στην περίοδο μεταξύ 187 και 31 π.Χ.
(σ.σ. Τα στοιχεία προέρχονται από τα στοιχεία του Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας).
