Ενδιαφέρουσα έρευνα
Σημαντικά ευρήματα μόλυνσης
από μόλυβδο εδώ και 5.200 χρόνια
στην περιοχή των Τεναγών Φιλίππων!
ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ έρευνα στα Τενάγη Φιλίππων το τελευταίο διάστημα, έφερε στο φως ιδιαίτερα αποκαλυπτικά στοιχεία, αναφορικά με το ζήτημα της μόλυνσης στην περιοχή, αλλά και γενικότερα στο Αιγαίο.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα με την συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων, στην περιοχή των Τεναγών Φιλίππων εντοπίστηκε η παλαιότερη καταγεγραμμένη ανθρωπογενής ρύπανση από μόλυβδο πριν από περίπου 5.200 χρόνια, αλλά και η πρώτη μεγάλης κλίμακας θαλάσσια ρύπανση από μόλυβδο κατά την αρχαιότητα στο Αιγαίο.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, που δημοσιεύονται στο περιοδικό «Communications Earth & Environment», οι αρχαίοι ελληνικοί και ρωμαϊκοί πολιτισμοί άφησαν έντονα το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που φέρνει στη δημοσιότητα το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Έλληνα ερευνητή του Ινστιτούτου Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, δρ. Ανδρέα Κουτσοδενδρή και τη συμμετοχή του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών, εστίασε το ενδιαφέρον της στην περιοχή του Αιγαίου, όπου δημιουργήθηκαν μερικοί από τους πρώτους αρχαίους ευρωπαϊκούς πολιτισμούς.
Οι επιστήμονες μελέτησαν 14 πυρήνες θαλάσσιων ιζημάτων που είχαν συλλεγεί μεταξύ του 2001 και του 2021 από τον πυθμένα και τις ακτογραμμές του Αιγαίου Πελάγους και έναν πυρήνα ιζήματος από τα Τενάγη Φιλίππων. Στη συνέχεια διερεύνησαν τη χημική σύσταση και τη γύρη φυτών στα ιζήματα με στόχο να διαπιστώσουν πώς τα οικοσυστήματα του αιγαιακού χώρου επηρεάστηκαν από τις κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους.
Μεταλλουργική δραστηριότητα
Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, στον πυρήνα του ιζήματος από τα Τενάγη Φιλίππων οι ερευνητές εντόπισαν το παλαιότερο καταγεγραμμένο σήμα συνεχούς ανθρωπογενούς ρύπανσης από μόλυβδο, που χρονολογείται πριν από περίπου 5.200 χρόνια, στην εποχή του Χαλκού.
Μπορεί να ήταν γνωστό στους αρχαιολόγους ότι η μεταλλουργική δραστηριότητα στα νότια Βαλκάνια ξεκινάει περίπου 7.000 χρόνια πριν από σήμερα, ωστόσο το συγκεκριμένο εύρημα είναι το παλαιότερο καταγεγραμμένο και μάλιστα χρονολογείται περίπου 1.200 χρόνια νωρίτερα από την προηγούμενη εντοπισμένη ρύπανση από μόλυβδο στη βαλκανική χερσόνησο.
«Δεν επιλέξαμε τυχαία τα Τενάγη Φιλίππων. Ξέρουμε από τους αρχαιολόγους ότι στην ευρύτερη περιοχή του βόρειου Αιγαίου εντοπίζεται πρώιμη μεταλλουργική δραστηριότητα. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στα Τενάγη Φιλίππων έχουμε έναν από τους πιο σημαντικούς νεολιθικούς οικισμούς στην Ελλάδα, το Ντικιλί-Τας, ενώ στο Παγγαίο ξέρουμε ότι υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα ασημιού και χρυσού και γίνονταν εξορύξεις κατά την αρχαιότητα», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ανδρέας Κουτσοδενδρής.
Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά και κατά τη μελέτη των πυρήνων θαλάσσιων ιζημάτων: εντοπίστηκε αυξημένη ρύπανση από μόλυβδο πριν από περίπου 2.150 χρόνια, η οποία, όπως επισημαίνει ο κ. Κουτσοδενδρής, αποτελεί «την πρώτη καταγεγραμμένη μεγάλης κλίμακας θαλάσσια ρύπανση από μόλυβδο κατά την αρχαιότητα».
Την ίδια εποχή μεγάλη ρύπανση διαπιστώνεται και πάλι στα Τενάγη Φιλίππων. Η χρονική αυτή περίοδος συμπίπτει με την επέκταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και την επακόλουθη αύξηση της εξόρυξης χρυσού, αργύρου και άλλων μετάλλων. Ο καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, Γιόζεφ Μαράν, ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα, επισημαίνει ότι «οι αλλαγές συμπίπτουν με την κατάκτηση της ελληνιστικής Ελλάδας από τους Ρωμαίους, οι οποίοι στη συνέχεια διεκδίκησαν για τους εαυτούς τους τον πλούτο των πόρων της περιοχής».
