Σπήλαιο πηγών Αγγίτη
Το μεγαλείο της φύσης στη Δράμα
Το σπήλαιο Αγγίτη, ή ακριβέστερα το σπήλαιο των πηγών του Αγγίτη ποταμού, είναι ένα μοναδικό φυσικό αξιοθέατο της περιοχής μας, καθώς είναι το μόνο επισκέψιμο σπήλαιο στην Ευρώπη που διαρρέεται από ποτάμι, αλλά και το μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο του κόσμου! Βρίσκεται στον δήμο Προσοτσάνης Δράμας, σε απόσταση 23 χιλιομέτρων από την πόλη της Δράμας.
Ιστορία
Στα ίχνη του ποταμού Αγγίτη
Ο ποταμός Αγγίτης έχει τις πηγές του στο μικρό χωριό Αγγίτης, βορειοδυτικά της Δράμας, στους πρόποδες του βουνού Μάρμαρο, το οποίο ανήκει στην οροσειρά της Ροδόπης. Το βουνό Μάρμαρο εξορύσσεται ολόγυρα. Ο ποταμός ρέει νότια, μέσα από μία μεγάλη κοιλάδα και εισέρχεται σε ένα φαράγγι κοντά στην Αλιστράτη. Έπειτα, ρέει πάλι μέσα από μία μεγάλη κοιλάδα όπου συναντά τον ποταμό Στρυμόνα, ο οποίος εκβάλει στη Μεσόγειο θάλασσα αμέσως μετά την Αμφίπολη.
Οι πηγές του ποταμού χρησιμοποιήθηκαν από κατοίκους για ύδρευση και παροχή ενέργειας. Οι κάτοικοι έχτισαν νερόμυλους κάτω από τις πηγές. Σύντομα ανακάλυψαν την πρώτη μεγάλη αίθουσα, η οποία έχει ένα μεγάλο άνοιγμα προς την επιφάνεια, μία δολίνη, στην οποία κατέρρευσε η οροφή. Η αίθουσα είναι επίσης προσβάσιμη από την είσοδο της σπηλιάς, αλλά η οροφή της είναι πολύ χαμηλή.
Η πρώτη καταγεγραμμένη επίσκεψη του σπηλαίου έγινε από τον Γάλλο πρόξενο στη Θεσσαλονίκη, Esprit-Marie Cousinéry, ο οποίος ταξίδεψε γύρω από τη Μακεδονία για 40 χρόνια. Μετά την αποχώρησή του, έγραψε ένα βιβλίο σχετικά με την περιοχή, στο οποίο περιγράφει την επίσκεψή του στο σπήλαιο. Η επίσκεψή του πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, και επισκέφθηκε μόνο την πρώτη αίθουσα. Ονόμασε αυτή την αίθουσα Νυμφαίο, καθώς νόμιζε ότι αυτός ήταν τόπος λατρείας για τους θεούς του νερού.
Η τεράστια πρώτη αίθουσα χρησιμοποιήθηκε τον 19ο αιώνα, για να εγκαταστήσουν έναν τροχό νερού, ο οποίος αντλούσε νερό μέσα σε έναν σωλήνα νερού. Την περίοδο αυτή χτίστηκε το πρώτο μικρού μήκους τούνελ, προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στην πρώτη αίθουσα. Τα νερό ήταν πόσιμο για την πόλη και νερό άρδευσης για τα κοντινά χωράφια καπνού. Υπήρχε ένα μεγάλο κανάλι έξι χιλιομέτρων το οποίο χτίστηκε επίσης εκείνη την περίοδο.
Αργότερα το 1952 η νέα Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρία έκανε τη πρώτη εξερεύνηση, αλλά ένα σιφόνι σταμάτησε κάθε έρευνα μετά από μόλις 70μ.
Το 1978, με πολύ καλύτερο εξοπλισμό, μία ομάδα Γάλλων και Ελλήνων σπηλαιολόγων έκανε μία νέα προσπάθεια για να εξερευνήσει τη σπηλιά πίσω από το σιφόνι. Εκείνοι ανακάλυψαν ένα πέρασμα 500 μέτρων το οποίο πάλι κατέληγε σε ένα σιφόνι. Αυτό το τμήμα της σπηλιάς είναι το τμήμα της σημερινή σπηλιάς παρουσίασης. Σύντομα ένα δεύτερο σύντομο τούνελ χτίστηκε για να επιτρέψει στους ανθρώπους να περάσουν το πρώτο σιφόνι.
Η Άννα Πετροχείλου, η οποία ήταν πρόεδρος της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρίας εκείνη την περίοδο, πρότεινε η σπηλιά να αναπτυχθεί ως μια σπηλιά παρουσίασης. Ωστόσο φαίνεται ότι η σπηλιά περιήλθε σε ένα είδος ύπνου, καθώς η διαδικασία διήρκησε μέχρι το έτος 2000, όταν τελικά άνοιξαν τη σπηλιά στο κοινό.
Σήμερα, μία νέα είσοδος του τούνελ επιτρέπει την άνετη πρόσβαση στο βασικό πέρασμα και εισέρχεται στο σπήλαιο το λεγόμενο θάλαμο παραλίας. Το μονοπάτι, χτισμένο σε μια γέφυρα πάνω από τον ποταμό, δείχνει το τμήμα στο επόμενο σιφόνι και οι επισκέπτες πρέπει να περπατήσουν πίσω την ίδια διαδρομή προς το θάλαμο παραλίας. Εδώ μια γέφυρα διασχίζει τον ποταμό και ένα μικρό τούνελ οδηγεί σε ένα στενό τμήμα του σπηλαίου, και ένα άλλο τούνελ οδηγεί στην είσοδο. Ο τροχός του νερού, η τεράστια δολίνη και ένα μικρό εκκλησάκι είναι οι κορυφαίες στιγμές στο τέλος της περιοδείας. Η πορεία μέσα στο σπήλαιο είναι εντυπωσιακή, καθώς γίνεται πάνω σ’ ένα τεχνικό γεφυράκι «πεζόδρομο» που διασχίζει κατά μήκος το σπήλαιο με τους πανέμορφους σταλακτίτες, άλλοτε πάνω από τα ήρεμα νερά του ποταμού και άλλοτε πάνω από τα θορυβώδη όταν ακολουθούν πορεία σε επικλινή κοίτη. Εντυπωσιακή είναι και η έξοδος του ποταμού μέσα από το βουνό, από ένα μικρό τοξοειδές άνοιγμα στη βάση ενός μικρού θολωτού σπηλαίου (αίθουσα του τροχού). Η αίθουσα αυτή έχει διάμετρο 40 μέτρα και μέγιστο ύψος 15 μέτρα, ενώ ήταν γνωστή λόγω του φυσικού ανοίγματος και αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης για τους σπηλαιολόγους. Κατά μήκος του σπηλαίου υπάρχουν ευρύχωρες αίθουσες και μικρότερα ανοίγματα με λευκούς και κόκκινους σταλακτίτες διαφόρων μορφών, καθώς και ελάχιστους σταλαγμίτες.
Οι ανασκαφικές έρευνες στο εσωτερικό του σπηλαίου έχουν φέρει στο φως λίθινα εργαλεία Παλαιολιθικών Χρόνων, ευρήματα της Τελικής Νεολιθικής Περιόδου (λίθινες εστίες, όστρακα χρηστικών αγγείων) και απολιθωμένα οστά μεγάλων θηλαστικών.
Κοντά στην είσοδο του σπηλαίου σώζεται μεγάλος υδραυλικός τροχός, που χρησίμευσε στην ύδρευση και την άρδευση της περιοχής από την Τουρκοκρατία έως τους πρώτους μεταπολεμικούς χρόνους.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε το site http://www.caveaggitis.gr
