Στις εκλογές των ΗΠΑ, θα κριθεί

το μέλλον της υπερδύναμης

Γράφει ο Γιάννης Μήτσιος*

Καθώς μας χωρίζουν ώρες από την έναρξη της ψηφοφορίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, όλο και περισσότερο αναδεικνύεται η κρισιμότητα των φετινών εκλογών. Για πολλούς αναλυτές θεωρούνται οι κρισιμότερες εκλογές από το 1865, στην επανεκλογή του Αβραάμ Λίνκολν. Οι εκλογές βρίσκουν τις ΗΠΑ βαθύτατα διχασμένες πολιτικά και πληγωμένες από την επέλαση της πανδημίας.

Δύο μέρες πριν την “σούπερ” Τρίτη, της 3ης Νοεμβρίου, σχεδόν όλες, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν να προηγείται ο υποψήφιος των δημοκρατικών Τζο Μπάιντεν ενώ ο πρόεδρος Τράμπ κάνει μαραθώνιο στην κυριολεξία να καλύψει το κενό και να σιγουρέψει μια ξεκάθαρη νίκη. Άθλο πολιτικής επικοινωνίας και επίδειξη δύναμης και ενέργειας αποτελούν οι πέντε συγκεντρώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, μόνο την Κυριακή, προπαραμονή εκλογών, στις κρίσιμες πολιτείες, του Μίτσιγκαν, της Αϊόβα, της Βόρειας Καρολίνας, της Τζώρτζια και της Φλόριντα!!! (Make America Great Again Victory Rallies).

Δύο κόσμοι συγκρούονται στις ΗΠΑ σήμερα και ανάλογα με το ποιος θα επικρατήσει, θα κρίνει και το  μέλλον της υπερδύναμης πρώτα στο εσωτερικό και μετά στο διεθνές περιβάλλον. Οι εκλογές αυτές δείχνουν όμως και τα όρια του πολιτικού συστήματος στις ΗΠΑ. Στους Δημοκρατικούς ο 77χρονος Μπάιντεν, πρώην αντιπρόεδρος στην προεδρία του Ομπάμα, προϊόν του πολιτικού κατεστημένου της Ουάσιγκτον (establishment) είναι πολιτικός εδώ και 47 χρόνια, είναι ένας πολιτικός δεινόσαυρος στην κυριολεξία. Στους Ρεπουμπλικάνους, ο νυν πρόεδρος και υποψήφιος ξανά Τραμπ, 74 ετών, επιχειρηματίας και όχι επαγγελματίας πολιτικός μιλάει απευθείας στον μέσο αμερικανό με το δικό του τρόπο.

Ο Μπάιντεν έχει ξεκάθαρα, και αυτό φάνηκε στην προεκλογική περίοδο, την υποστήριξη του Ομπάμα (κυρίως τις τελευταίες εβδομάδες), μέρους του “βαθέους κράτους” των ΗΠΑ, των μεγάλων επιχειρήσεων τεχνολογίας (Big Tech), των συστημικών MME (mainstream media), μεγάλου μέρους της ακαδημαϊκής ελίτ, επιχειρήσεων αλλά και μετανιωμένων ρεπουμπλικάνων

(Rino’s).

O Τράμπ από την άλλη, βρέθηκε αντιμέτωπος και ένιωσε τη δύναμη των υποστηρικτών του Μπάιντεν όταν λογοκρίθηκε από το Facebook και το twitter, ενώ οι καταγγελίες για τη διαφθορά του αντιπάλου του και της οικογένειάς (δωροδοκίες από Κίνα, Ρωσία,Ουκρανία κλπ.) του αποσιωπήθηκαν από τα μεγάλα ΜΜΕ, και δεν εξετάστηκαν από θεσμικά όργανα. Η διαχείριση του κορωνοϊού και των βίαιων διαδηλώσεων και αναταραχών σε πολλές πολιτείες με αφορμή δολοφονίες αφροαμερικανών δοκίμασαν και θα κρίνουν σε κάποιο βαθμό, όχι ουσιαστικά όμως, το αποτέλεσμα. Και τί έκανε ο Τραμπ γι αυτό; ίσως την παλιότερη συνταγή πετυχημένων πολιτικών, κατέβηκε στο λαό, με περιοδείες, χρήση απευθείας των κοινωνικών δικτύων, γλώσσα απλή και κατανοητή στον ψυχισμό του μέσου αμερικανού αλλά κυρίως προσπάθησε να ξυπνήσει τον κοιμισμένο γίγαντα της χώρας, την σιωπηλή πλειοψηφία, (silent majority)  που ένιωθε να απειλείται από την ανοχή των Δημοκρατικών στην αναρχία και τις βίαιες διαδηλώσεις. Την Τετάρτη θα ξέρουμε αν θα τα καταφέρει ή όχι.

Στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής της υπερδύναμης μία επανεκλογή Τραμπ θα δοκιμάσει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις με Κίνα και Γερμανία, ίσως λιγότερο με τη Ρωσία αλλά θα ακολουθήσει και μια μη παρεμβατική στρατιωτική παρουσία, προτάσσοντας διπλωματικές λύσεις χωρίς να διακινδυνεύσει αμερικανικές ζωές. Ενώ ο ο Μπάιντεν θα κινηθεί σε μια πιο διεθνιστική ατζέντα.

Σ’ αυτές τις εκλογές δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι βάσει του αμερικανικού συντάγματος έχουμε εκλογές και για το Κογκρέσο μιας και θα ανανεωθούν όλες οι 435 έδρες της Βουλής των Αντιπροσώπων και οι 35 από τι 100 έδρες της Γερουσία, αλλά και η εκλογή κυβερνητών σε 16 πολιτείες.

Σε κάθε περίπτωση όποιος και να νικήσει θα βρεθεί αντιμέτωπος με την αδυναμία αποδοχής της ήττας από τον χαμένο που θα σημάνει μεγαλύτερη ανασφάλεια, διαδηλώσεις και περισσότερο διχασμό. Αυτό  θα σημάνει μεγαλύτερη υποχώρηση των ΗΠΑ από τις διεθνείς της υποχρεώσεις αλλά και μια εσωτερική πόλωση που μπορεί να παραλύσει την ίδια την Αμερική και να την οδηγήσει γρηγορότερα στην παρακμή.

Σε τούτες οι αμερικανικές εκλογές θα κριθούν και ευρύτερες παγκόσμιες ισορροπίες και το αποτέλεσμά τους θα μας επηρεάσει εδώ στην Ελλάδα και άμεσα και μακροπρόθεσμα μιας και Τουρκία, ΝΑΤΟ, Γερμανία, ΕΕ, Βρετανία, Ρωσία και Κίνα έχουν ρόλο τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Μεσόγειο.

Τον τελευταίο λόγο πάντως και την ευθύνη θα την έχουν οι Αμερικανοί ψηφοφόροι.

*πολιτικός επιστήμων-διεθνολόγος, Μ.Α Παν/μιου Northeastern Βοστώνης