Στο εθνικό ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής
Κληρονομιάς τα Κάλαντα Κρυόνερου
Ανατολικής Θράκης στο Καλαμπάκι Δράμας
ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ οι επιτυχίες των πολιτιστικών φορέων του Νομού Δράμας, όσον αφορά το ζήτημα της ένταξης δρώμενων στο εθνικό ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Η Ελλάδα ως κράτος-μέλος εμπλουτίζει συστηματικά το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εφαρμόζοντας τη διαδικασία εμπλουτισμού του Ευρετηρίου, το οποίο και αποτελεί σημαντική προτεραιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ο λόγος δίνεται στις ίδιες τις κοινότητες, φορέων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, προκειμένου να τεκμηριώσουν και να αναδείξουν τα στοιχεία που οι ίδιες θεωρούν μέρος της συλλογικής τους ταυτότητας. Επιπλέον, η διαδικασία εγγραφής στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς παρέχει ένα πλαίσιο συνεργασίας των κοινοτήτων με την διοίκηση και την επιστημονική κοινότητα, για την εκπόνηση σχεδίων και την εφαρμογή πολιτικών που στοχεύουν στη διαφύλαξη των στοιχείων και τη μετάδοσή τους στις νεότερες γενιές.
Ένα ακόμα δρώμενο που έχει ενταχθεί την περασμένη εβδομάδα στον εθνικό ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, είναι και τα Κάλαντα από το Κρυόνερο της Ανατολικής Θράκης.
Τα Κάλαντα Κρυόνερου Ανατολικής Θράκης του Καλαμπακίου, είναι ένα δρώμενο θρησκευτικού περιεχομένου, είναι κάλαντα που τραγουδιούνται, στο Καλαμπάκι Δράμας, τη νύχτα της παραμονής έως το ξημέρωμα των Χριστουγέννων, από ομάδες ανύπαντρων νεαρών ανδρών, με τα οποία ανακοινώνεται από τους καλαντιστές η χαρμόσυνη είδηση της γέννησης του Χριστού. Τα κάλαντα συνοδεύονται από παινέματα για τον οικοδεσπότη και την οικογένειά του. Τα κάλαντα συνιστούν σημαντική έκφανση της συλλογικής μνήμης της κοινότητας Καλαμπακίου Δράμας, ιδιαίτερα των απογόνων προσφύγων, από το Κρυόνερο Ανατολικής Θράκης.
Όπως αναφέρει ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Καλαμπακίου, για πολλά χρόνια τα κάλαντα διδάσκονταν προφορικά, από τους παλαιότερους στους νεότερους. Η πρώτη καταγραφή των στίχων και της σειράς με την οποία ψάλλονται γίνεται από τον Γ. Κ .Χατζόπουλο το 1977. Με την ίδρυση του Μ.Π.Σ.Κ. το 1979 τα μέλη του προχωρούν στην πλήρη καταγραφή των στίχων όλων των τραγουδιών και ξεκινούν τη συγκρότηση ομάδας από τους παλιότερους που την παραμονή το βράδυ επισκεπτόταν συγκεκριμένα σπίτια, ώστε να διαφυλαχτεί το έθιμο, χωρίς να αλλοιωθεί. Παράλληλα, διδάσκουν τα κάλαντα στους νεότερους˙ κυρίως στα αγόρια των χορευτικών τμημάτων. Το 2004 με πρωτοβουλία του Μ.Π.Σ.Κ. γίνεται ηχητική καταγραφή σε CD. Έως το 2012 ο Σύλλογος διατηρεί ομάδα είκοσι και πλέον ατόμων με παλιότερα και νεότερα μέλη και συνεχίζει την επίσκεψη σε σπίτια. Σήμερα, που οι ομάδες είναι πολλές, απευθύνει πρόσκληση σε όλες τις ομάδες και στους παλιότερους και όλοι μαζί τα τραγουδούν σε ανοιχτή εκδήλωση τις παραμονές των Χριστουγέννων, ώστε όλοι οι κάτοικοι να έχουν την ευκαιρία να τα ακούσουν.
Στο Κρυόνερο της επαρχίας Βιζύης της Ανατολικής Θράκης στο έθιμο των χριστουγεννιάτικων καλάντων συναντάμε μία μοναδική ιδιομορφία. Η μελωδία των καλάντων εδώ αλλάζει αναλόγως με το θέμα του καλάντου. Άλλη μελωδία έχουν τα κάλαντα που αναφέρονται στον Χριστό, άλλη στον αφέντη, άλλη στον «παλλήκαρο», άλλη στην αρραβωνιασμένη κόρη. Δέκα διαφορετικές μελωδίες περιλαμβάνουν τα κάλαντα του Κρυόνερου! Δύο ομάδες ανδρών τραγουδούν αντιφωνικά, μπαίνοντας η μία στην κατάληξη της άλλης, δημιουργώντας έτσι ένα άκουσμα ιδιαίτερο και αυθεντικό.
Οι Κρυονερίτες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στο Καλαμπάκι της Δράμας, όπου και μετέφεραν και το έθιμο των χριστουγεννιάτικων καλάντων, το οποίο το διατηρούν μέχρι σήμερα.
