Στρατηγική ανάλυση:
Γάζα ενάντια στη Δυτική Όχθη
Γράφει ο Νίκος Λυγερός*
Όταν προσπαθούμε να αναλύσουμε τι γίνεται τώρα στη Μέση Ανατολή, γενικότερα με αυτήν την κρίση, επικεντρωνόμαστε συνεχόμενα στο θέμα της Γάζας και ξεχνάμε εντελώς τη Δυτική Όχθη, ενώ η Δυτική Όχθη είναι το κυρίαρχο μέρος της Παλαιστίνης ουσιαστικά, άμα το σκεφτούμε ορθολογικά. Άρα άμα πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά ξεκινά το 1948, όταν θα έχουμε το ψήφισμα 181, που θα δημιουργήσει δύο κρατικές οντότητες. Τα πράγματα όμως θα καταλήξουν σε έναν πόλεμο μετά από αυτήν την ψηφοφορία, που έγινε το ‘47 και ουσιαστικά το ‘48 θα αλλάξουν τα δεδομένα και θα μπούμε σε ένα άλλο πλαίσιο. Αυτά τα δεδομένα όμως θα αλλάξουν ακόμα περισσότερο, με το 1950, εφόσον θα είναι η Ιορδανία που θα πάρει τη Δυτική Όχθη. Θα την κρατήσει τόσο καλά, παρόλο που δεν το δέχεται η Διεθνής κοινότητα, που το 1954, θα δίνει ακόμα και την υπηκοότητα στους Παλαιστίνιους, εννοώ θα έχουν δικαίωμα να είναι Ιορδανοί.
Τα πράγματα θα αλλάξουν θεμελιακά το 1967, θα είναι μια επίθεση από την πλευρά της Αιγύπτου, η Ιορδανία θα νομίζει ότι θα το πετύχει η Αίγυπτος, άρα πηγαίνει συμμαχικά και τελικά χάνει και αυτή το έδαφος που είχε στη Δυτική Όχθη, πρώτα από όλα για τα Ιεροσόλυμα και γενικότερα για την περιοχή. Ουσιαστικά θα καταλήξει το 1988 να μην έχει καμία διεκδίκηση πάνω σε μία περιοχή, που εν μέρει την είχε προσαρτήσει. Αυτό είναι σημαντικό γιατί αλλάζει τα δεδομένα.
Όταν λοιπόν θα ‘ρθει η Παλαιστινιακή οργάνωση του Αραφάτ και θα πει ότι για μας αυτό είναι πλέον η Παλαιστίνη, τα πράγματα είναι διαφορετικά και δεν παίζουμε πια μόνο με την Ιορδανία και το Ισραήλ. Αυτό σημαίνει ότι στην περιοχή θα αλλάξουν τα δεδομένα, θα αλλάξουν πολλές φορές, ξέρουμε τώρα ότι υπάρχουν τρεις ζώνες, η πρώτη διαχειρίζεται αποκλειστικά από το Ισραήλ, η δεύτερη διαχειρίζεται από το Ισραήλ και από το Παλαιστινιακό κράτος και το τρίτο κομμάτι αποκλειστικά από το Παλαιστινιακό κράτος. Αυτά είναι τα δεδομένα, που έχουν μεγάλη σημασία και μετά ήρθαν βέβαια οι Συμφωνίες του Όσλο και η πρώτη και η δεύτερη, οι οποίες εξασφάλισαν μια μορφή ισορροπίας, που δεν έχει καμία σχέση με τα δεδομένα που γνωρίζουμε στη Γάζα. Τι σημαίνει τώρα αυτό; Σημαίνει ότι η Παλαιστινιακή Αρχή έχει καταφέρει να λειτουργήσει σε αυτό το πλαίσιο, δυστυχώς όμως, δημιουργείται μια αντιπαράθεση, όχι μόνο με την PLO αλλά και με την Φατάχ και με τη Χαμάς. Στην πραγματικότητα τι θέλει η Χαμάς;
Η Χαμάς θέλει να διεκδικήσει την εξουσία μέσω της Γάζας, την τροφοδοτεί το Κατάρ, όσο αφορά το χρηματικό, έχει βέβαια και την επιρροή του Ιράν και ενώ η Δυτική Όχθη προσπαθεί να βρει μία ισορροπία και να αποδείξει σε όλους ότι μπορεί να διαχειριστεί, μια τέτοια κρατική οντότητα σε αυτό το περιβάλλον, όπου υπενθυμίζω, ότι έχουμε και Εβραίους κατοίκους εντός της Δυτικής Όχθης, ακόμη και για αυτά που διαχειρίζονται. Αυτό σημαίνει τι πρακτικά; σημαίνει ότι έχουν βρει έναν τρόπο να συζούν ακόμα και αν υπάρχει αυτή η μεγάλη δυσκολία αλλά από την πλευρά της Γάζας, από τη στιγμή που ο Ισραηλινός στρατός, έχει φύγει εντελώς και αποχώρησαν εντελώς από την Γάζα, τα πράγματα άλλαξαν και ουσιαστικά η Χαμάς λειτουργεί σε ένα πλαίσιο εντελώς δικτατορικό, δεν υπάρχουν οι εκλογές μετά το 2006 και ουσιαστικά πολεμάει και την PLO και την Φάταχ, γιατί θεωρεί ότι αυτή κυριαρχεί και αυτή αντιπροσωπεύει αυτά που θέλουν οι Γκαζαουι. Το πρόβλημα είναι πολύ απλό. Δεν δίνουμε μεγάλη έμφαση σε αυτήν την εσωτερική διαμάχη και έχουμε την εντύπωση το πρόβλημα είναι εντελώς εξωτερικό. Στην πραγματικότητα, τώρα βλέπουμε ότι η Δυτική Όχθη δεν έχει πάρει μια συγκεκριμένη θέση, υπέρ της Χαμάς, για ένα πολύ απλό λόγο, γιατί αυτό που γίνεται μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, συμφέρει την Φατάχ, συμφέρει βέβαια και την όλη κρατική οντότητα, παρόλο που δεν μπορεί να το εκφράσει μ’ έναν ξεκάθαρο τρόπο, γιατί πολύ απλά ξέρει, ότι η Χαμάς είναι ένα ακραίο στοιχείο που δεν μπορεί να το διαχειριστεί. Κατά συνέπεια, βλέπουμε ότι αυτή η έλλειψη ξεκάθαρης τοποθέτησης, στην πραγματικότητα ερμηνεύεται ως μία θέληση, να ξεκαθαρίσει το πλαίσιο από τους άλλους, χωρίς να υπάρχει κόστος αλλά στην τελική, θα πρέπει να το διαχειριστούμε με αυτόν τον τρόπο. Είναι καλό να το έχουμε στο μυαλό μας, για να ερμηνεύουμε σωστά τα δεδομένα.
* Ο Νίκος Λυγερός είναι Έλληνας πολυπράγμωνας ερευνητής (μαθηματικά, ποίηση, ζωγραφική, στρατηγική και γεωπολιτική κ.α.). Γνωστός στο ευρύτερο κοινό για τον ιδιαίτερα υψηλό δείκτη νοημοσύνης του (IQ).
