Συμπόσια τοπικής
Ιστορίας και Πολιτισμού
Του Γ.Κ. Χατζόπουλου Τ. Λυκειάρχη
«Η Μακεδονία εν λίθοις και μνημείοις σωζομένοις φθέγγεται την ελληνικότητά της»
Πολύ εύστοχα ο αείμνηστος Μαργαρίτης Δήμιτσας στο περισπούδαστο πόνημά του «Η Μακεδονία εν λίθοις φθεγγομένοις και μνημείοις σωζομένοις» διατύπωσε την τεράστια σημασία της επίζηλης παρουσίας των μνημείων στην μακραίωνη πορεία της ιστορίας της Μακεδονίας, η οποία κατά την έκφραση του μεγάλου ποιητή μας Κωστή Παλαμά υπήρξε «νεροσυρμός λαών και εθνών καταποτήρας».
Υπήρξε όμως αναγκαία αυτή η εν λίθοις και μνημείοις φθεγγομένοις ελληνικότητά της να μην εκτεθεί στα ερμάρια της λήθης, έργο στο οποίο αρέσκεται να επιδίδεται ο πανδαμάτωρ χρόνος.
Ορθώς λοιπόν ανυστερόβουλοι Μακεδονολάτρες, και στην περίπτωσή μας Δραμινολάτρες, επιδίδονται, μη φειδόμενοι χρόνου και κόπων, στην οργάνωση συνεδρίων ή και συμποσίων μέσα από τα οποία αναστυλώνεται η ιστορία και εκμηδενίζεται η μανία του παντοκαταλύτη χρόνου, θωρακίζοντας ταυτόχρονα και την αδιαπραγμάτευτη ιστορική μας ταυτότητα.
Από αυτήν την αρχή ελαυνόμενη η ταπεινότητά μου –να με συγχωρήσουν οι φίλοι μου αναγνώστες για την ορολογία μου- πριν από χρόνια, είχα εισηγηθεί στον αείμνηστο Δήμαρχο Δράμας Σωκράτη Δημητριάδη, ύστερα από αίτημά μου, να τον βοηθήσω στη συγγραφή της τοπικής ιστορίας, ότι μπορεί να καταστεί δυνατή μια συγγραφή αξιόπιστης ιστορίας με δύο προϋποθέσεις: α. Οργάνωση συνεδρίων ή συμποσίων και β. Ανασκαφικές έρευνες για την αποκάλυψη «των λίθων και μνημείων» κατά Δήμιτσα.
Και είναι προς τιμή της μνήμης του Δραμινολάτρη Σωκράτη Δημητριάδη ότι αποδέχθηκε και τους δύο όρους. Έτσι εδώ και χρόνια από τον Δήμο Δράμας οργανώνονται συνέδρια για την τοπική ιστορία και τον πολιτισμό της Δράμας και της περιοχής της, στα οποία μετέχουν ερευνητές κύρους, των οποίων οι εισηγήσεις αποθησαυρίζονται σε καλαίσθητα πονήματα εξαιρετική επιμέλειας, αποτελούντα υπεύθυνη κιβωτό άντλησης ασφαλών ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων συγγραφής.
Τη σκυτάλη της οργάνωσης τοπικών συνεδρίων τα τρία τελευταία χρόνια ανέλαβαν η Προσοτσάνη και η Χωριστή. Στην Προσοτσάνη πρωταγωνίστησε ο εκεί δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος «Μέγας Αλέξανδρος» με τη συνδρομή του Δημάρχου, ενώ στη Χωριστή ο Μουσικοδραματικός Σύλλογος «Η Αναγεννηθείσα Μακεδονία» με την άοκνη συνδρομή του καλού φίλου και συνειδητού υπηρέτη της ιστορικής γραφίδος Δημήτρη Πασχαλίδη, πλαισιωμένου από εξαίρετη ομάδα νέων ιερουργών στο τέμενος της ατέγκτου ιστορίας και τη συμπαράσταση οικονομικών τοπικών φορέων.
Στο 1ο Επιστημονικό Συνέδριο της Προσοτσάνης «Η Προσοτσάνη και η Ιστορία της» παρουσιάσθηκαν 33 εισηγήσεις αναφερόμενες στις χρονικές περιόδους Αρχαία, Ρωμαϊκή, Βυζαντινή, Οθωμανική, στον Μακεδονικό Αγώνα, στην Απελευθέρωση, στην έλευση προσφύγων, στις Βουλγαρικές κατοχές και στην Εκπαίδευση.
Στο Α’ Επιστημονικό Συμπόσιο της Χωριστής, που οργανώθηκε πρόσφατα, παρουσιάσθηκαν 39 εισηγήσεις, που αναφέρθηκαν στο χρονικό διάστημα 15ος μ.Χ. αιώνας μέχρι τα νεώτατα χρόνια.
Θα μπορούσε βέβαια το Συμπόσιο της Χωριστής να καλύψει και προγενέστερες περιόδους με αρχή την προϊστορική περίοδο. Πενιχρές, προς το παρόν, μαρτυρίες γι’ αυτήν την περίοδο παραθέτει ο αείμνηστος δάσκαλος Θεόδωρος Μεσσήνης στο βιβλίο του «Μαρτυρίες γύρω από την παράδοση και τον πολιτισμό της Χωριστής Δράμας» (σ. 18 αναφέρεται στον Θράκα Ιππέα – πολύ ενδιαφέρον θέμα για εισήγηση-, σε ενεπίγραφη σαρκοφάγο, απομεινάρια κατεστραμμένων οικημάτων στη θέση Ξηρό Μοναστήρι, σ. 21: «σπασμένα πήλινα αγγεία και μικρές πλάκες, βυζαντινά νομίσματα, τεράστιο αγγείο, που βρέθηκε τον Νοέμβριο του 1985 από τον Θρασύβουλο Τόλιο στο χωράφι Λαζόγλου»). Το βιβλίο του Θ. Μεσσήνη εκδόθηκε πρόσφατα σε δεύτερη έκδοση από τον Μουσικοδραματικό Σύλλογο Χωριστής «Η Αναγεννηθείσα Μακεδονία» βελτιωμένη, με διορθώσεις, υποσημειώσεις και εισαγωγικό σημείωμα του άοκνου Δημήτρη Πασχαλίδη.
Μου γεννά την απορία γιατί δεν εντάχθηκαν στη θεματολογία του Συμποσίου η προϊστορική, αρχαία, ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδος. Και δεν νομίζω ότι η περιοχή, που γειτνιάζει με το Δοξάτο, το Καλαμπάκι, την Αδριανή, να μην προσφέρει υλικό για εκπόνηση εισηγήσεων, που να αναφέρονται στις πιο πάνω περιόδους. Έχουμε απτές μαρτυρίες για τη δυνατότητα εκπόνησης εισηγήσεων.
Η Αρχαιολογική Υπηρεσία της περιοχής μας διαθέτει έμπειρους, συγκροτημένους και με απτά και εμπεριστατωμένα δείγματα ερευνών, μελετών και δημοσιευμάτων ιστορικούς και αρχαιολόγους, οι οποίοι θα έριχναν φως σ’ αυτές τις περιόδους. Αυτό μπορεί να γίνει σε επόμενο Συμπόσιο.
Τέλος, νομίζουμε ότι Συμπόσια, τα οποία κάνουν το πρώτο βήμα στην παρουσίαση της τοπικής ιστορίας και του πολιτισμού, είναι καλό να ξεκινούν abovo.
Ευελπιστούμε, τώρα που έγινε η αρχή της οργάνωσης περιφερειακών Συνεδρίων – Συμποσίων, να ακολουθήσουν και άλλα, που θα αναφερθούν και στις άλλες περιόδους, ώστε να καλυφθεί, στο πλαίσιο του δυνατού, η ιστορική πορεία αυτών των χώρων.
Υπάρχουν πανάξιοι ιερουργοί του τεμένους της Ιστορίας, οι οποίοι περιχαρείς προσέρχονται στο προσκλητήριο των οργανωτών Φορέων και με φειδόμενοι κόπου και δαπάνης επιδίδονται στη σύνθεση πολύ σημαντικών εισηγήσεων.
Με την ευκαιρία θα ήθελα από τη θέση αυτή να απευθυνθώ προς τον φυλάγοντα τις Βόρειες Θερμοπύλες του Νομού μας Δήμαρχο Νευροκοπίου να προβεί στην οργάνωση Συνεδρίου με τίτλο «Το Νευροκόπι: Ιστορία και Πολιτισμός». Ο δρόμος για τη στελέχωση από πρόθυμους, αξιόλογους εισηγητές είναι ανοιχτός. Χρειάζεται η βούληση της Δημοτικής Αρχής.
Την ίδια πρόταση απευθύνω και στον Δήμαρχο του μαρτυρικού Δοξάτου. Ο Δήμος του υπήρξε από τα προϊστορικά ακόμη χρόνια πολυάνθρωπος, τόπος ζηλευτής οικονομίας, κοιτίδα υψηλού πολιτισμού, θέατρο καθοριστικών αιματηρών συγκρούσεων, λίκνο άνδρωσης της νέας θρησκείας, της θρησκείας της ανεξικακίας και της ανυστερόβουλης αγάπης, αλλά και φιλόξενος χώρος του αδικοξεριζωμένου, τη συνεργεία της Δύσης, Ελληνισμού της Ανατολής.
Έχουν χρέος οι δημοτικοί ταγοί, πέρα από τις άλλες έγνοιες, που καταπονούν τον νου τους, να προβούν στην ιστορική θωράκιση του τόπου τους, μιας θωράκισης, που επιβάλλεται από την έναυλη αξίωση της άτεγκτης ιστορίας.
Ευελπιστούμε ότι η πρόταση θα φτάσει σύντομα σε ευήκοα ώτα, παίρνοντας το δρόμο της υλοποίησης.
Ας το αντιληφθούν οι τοπικοί ταγοί ότι η ανάδειξη και προβολή της ιστορίας μας και του πολιτισμού είναι η στέρεη ασπίδα για την αποστόμωση κάθε διαστρεβλωτή και παραχαράκτη της λαγαρής και άτεγκτης ιστορικής αλήθειας. Καλά τα όπλα, όμως πιότερο καλή η ιστορική θωράκιση. Ο ορθός λόγος μακριά από το φκιασίδωμα δεν παύει να είναι ισχυρότερος του «σιδήρου».
