Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Μαρμάρων Μακεδονίας – Θράκης
Το καθεστώς προστασίας
του Βώλακα και η σωστή
διαχείριση των λατομείων μαρμάρου
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ διάστημα, έχει υπάρξει ένα ζήτημα, σχετικά με τις λατομικές δραστηριότητες στην περιοχή του Βώλακα. Όπως είναι γνωστό, στα τέλη του Αυγούστου, το Δημοτικό Συμβούλιο του Κ. Νευροκοπίου, πήρε ομόφωνη απόφαση, για την προστασία μιας συγκεκριμένης περιοχής της Κοινότητας Βώλακα, από τις λατομικές δραστηριότητες και τις εξορύξεις μαρμάρων. Σχετικό δημοσίευμα έγινε από τον «Πρωινό Τύπο» στις 4 Σεπτεμβρίου 2020.
Έκτοτε, υπήρξαν διάφορες ανακοινώσεις για το θέμα αυτό, μέσω των οποίων ζητείται η προστασία της περιοχής από τις λατομικές δραστηριότητες.
Δελτίο Τύπου για το θέμα αυτό εξέδωσε χθες και ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Μαρμάρων Μακεδονίας – Θράκης, με το οποίο αναφέρεται στην κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή. Όπως επισημαίνει ο Σ.Ε.Μ.Μ.-Θ., «η πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής εργάζεται άμεσα ή έμμεσα στον κλάδου του μαρμάρου και το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του Δήμου προέρχεται από τα μισθώματα των λατομείων».
Αναλυτικότερα, το δελτίο Τύπου του Σ.Ε.Μ.Μ.-Θ.
[Η Ελλάδα είναι μια χώρα άρρηκτα συνδεδεμένη με τα μάρμαρά της με αναμφισβήτητη ιστορική αξία. Ο κλάδος των μαρμάρων αποτελεί ένα πολύ σημαντικό τομέα για την ελληνική οικονομία καθώς υπάρχει μεγάλη ποικιλία χρωμάτων, χρήσεων και ποιοτήτων. Τα προϊόντα που είναι ιδιαίτερα γνωστά και ανταγωνιστικά σε σχέση με τα αντίστοιχα άλλων χωρών είναι τα λευκά μάρμαρα Βώλακα τα οποία είναι φημισμένα σε ολόκληρο τον κόσμο και διακρίνονται για την εξαιρετική τους ποιότητα.
- Η σημασία λοιπόν του κλάδου του μαρμάρου για την κοινότητα και για ολόκληρο το νομό Δράμας είναι τεράστια. Η πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής εργάζεται άμεσα ή έμμεσα στον κλάδο του μαρμάρου και το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του Δήμου προέρχεται από τα μισθώματα των λατομείων. Η συνεισφορά του κλάδου στο Ακαθάριστο Περιφερειακό Προϊόν του νομού Δράμας καλύπτει το 31% του ΑΠΠ του νομού.
- Οι πωλήσεις των επιχειρήσεων μαρμάρων με έδρα τη Δράμα καλύπτουν, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2018, το 49% των πωλήσεων όλων των κλάδων του νομού.
- Επίσης το 80% της παραγωγής μαρμάρων της χώρας προέρχεται από τα λατομεία της ευρύτερης περιοχής Δράμας & Καβάλας.
Για τους λόγους αυτούς οποιαδήποτε θεσμική παρέμβαση για το θέμα πρέπει να είναι προσεγμένη και υπεύθυνη. Οι ορυκτοί πόροι και τα μάρμαρα ειδικότερα, βρίσκονται εκεί όπου έχουν δημιουργηθεί και είναι πεπερασμένοι. Η βιώσιμη αξιοποίησή τους προϋποθέτει την σταθερή πρόσβαση στην έρευνα και στην ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων και την δυνατότητα επέκτασης των εκμεταλλεύσεων σε γειτονικούς χώρους όταν εξαντληθούν τα αποθέματα τους. Τα σημαντικότερα λατομεία της περιοχής του Βώλακα μετά από 40 χρόνια συνεχούς εκμετάλλευσης βρίσκονται στο στάδιο της εξόφλησης. Είναι γεγονός ότι: α) από το στάδιο της έρευνας έως την μίσθωση και την εκμετάλλευση ενός λατομείου απαιτούνται περισσότερα από πέντε χρόνια, β) από την μίσθωση ως την πλήρη παραγωγική ανάπτυξη ενός λατομείου μαρμάρου χρειάζονται τουλάχιστον άλλα 5 χρόνια και γ) οι πιθανότητες επιτυχίας στις έρευνες για την διαπίστωση ύπαρξης εμπορεύσιμου κοιτάσματος μαρμάρου είναι μικρότερες από 1%.
Όλες οι λατομικές εκμεταλλεύσεις μαρμάρου, στην περιοχή του Βώλακα, αλλά και σε όλο το νομό είναι περιβαλλοντικά αδειοδοτημένες. Δεν υπάρχει καμία ανεξέλεγκτη λατομική δραστηριότητα, αντίθετα μάλιστα η αδειοδότηση λατομείων είναι από τις πιο ελεγχόμενες δραστηριότητες στην Ελλάδα. Ο πολίτης που προσπαθεί να αδειοδοτήσει λατομείο μαρμάρου καλείται να συγκεντρώσει 57 δημόσια έγγραφα, ενώ μια άδεια για να ολοκληρωθεί χρειάζεται 101 υπογραφές. Ανάμεσα σε αυτούς που γνωμοδοτούν είναι η τοπική αυτοδιοίκηση, οι δασικές υπηρεσίες, οι περιβαλλοντικές αρχές και οι φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών σε περιοχές προστασίας. Όλοι αυτοί έχουν υποχρέωση να ελέγξουν αν τηρούνται οι νόμοι στην διαδικασία έγκρισης επέμβασης.
Οι νόμοι πρέπει να τηρούνται στο σύνολό τους και όχι μονοδιάστατα με την επιλογή άρθρων, που εξυπηρετούν μόνο συγκεκριμένα συμφέροντα. Όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία, κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να προσφύγει κατά μιας απόφασης αν κρίνει ότι αυτή δεν πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου για την λήψη της και να ζητήσει την κατάργηση ή την τροποποίησή της. Κάνοντας χρήση του δικαιώματος αυτού, για το προστατευτικό του Βώλακα είναι σε εξέλιξη προσφυγή κατά της απόφασης στο ΣτΕ και αίτημα τροποποίησης στο Υπουργείο Περιβάλλοντος.
Όποιος επιθυμεί να τοποθετηθεί οφείλει να κατανοήσει τι σημαίνει προστατευτικό δάσος για την δασική νομοθεσία, σε τι διαφέρει από το προστατευόμενο τοπίο ή την προστατευόμενη περιοχή που ορίζεται στην περιβαλλοντική νομοθεσία και ποια είναι τα κριτήρια αλλά και η διαδικασία για την εφαρμογή τους (δασικός ν. 998/1979, δασικός κώδικας Ν.Δ 86/69, περιβαλλοντική νομοθεσία ν. 1650/86, ν. 3937/11 και ν.4685/2020).
Ως Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Μαρμάρου καλούμε την πολιτεία να σταθεί υπεύθυνα στο θέμα και να αποκρούσει προσπάθειες χειραγώγησης της κοινής γνώμης με την δημιουργία λανθασμένων εντυπώσεων για το προστατευόμενο αντικείμενο και τις πραγματικές επιπτώσεις των λατομείων στο φυσικό πλούτο και τους κατοίκους του χωριού. Δεν είναι σκόπιμο να χρησιμοποιούμε τις κακές πρακτικές του χθες στα ήδη δυσκολότερα προβλήματα του σήμερα.
Κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί παραπληροφορώντας και τρομοκρατώντας τους πολίτες για επικείμενες πλημύρες σε μια περιοχή χωρίς κανένα προηγούμενο ιστορικό, για ατμοσφαιρική ρύπανση από μια δραστηριότητα κοπής μαρμάρου με χρήση νερού και για ανεπανόρθωτη καταστροφή του δάσους όταν σε αποκατεστημένες αποθέσεις, το δάσος αναγεννάτε εντός λίγων χρόνων.
Οι λόγοι για τους οποίους τα απλά αυτά προβλήματα δεν επιλύονται βρίσκονται πολλές φορές στον τρόπο που ορισμένοι ενεργούν καθώς με δική τους πρωτοβουλία αναλαμβάνουν το ρόλο του προστάτη χωρίς την ολοκληρωμένη γνώση που απαιτείται. ]
