Εκδηλώσεις Μνήμης για τη Γενοκτονία του Θρακικού Ελληνισμού
Τα αίτια της ήττας της Μικρασιατικής
καταστροφής και οι συνέπειες
για τον Θρακικό Ελληνισμό
Μιλάνε στον «Π.Τ.» οι ιστορικοί Νίκος Γεωργιάδης και Παύλος Σεραφείμ
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΕ ΕΝΑ πολύ ενδιαφέρον διήμερο εκδηλώσεων, τίμησε η Θρακική Εστία Δράμας, τη μνήμη της Γενοκτονίας του Θρακικού Ελληνισμού το Σαββατοκύριακο 1 και 2 Απριλίου.
Οι εκδηλώσεις άνοιξαν το βράδυ του Σαββάτου 1 Απριλίου στην αίθουσα «Αντώνης Παπαδόπουλος» του Δημοτικού Ωδείου Δράμας, συνεχίστηκαν το πρωί της Κυριακής 2 Απριλίου στον Ιερό Ναό των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων και ολοκληρώθηκαν με τη μεταφορά μιας έκθεσης φωτογραφίας στο ισόγειο του Διοικητηρίου Δράμας το απόγευμα της δεύτερης μέρας.
Αναλυτικότερα, για τα γεγονότα της ιστορικής περιόδου, μίλησαν το απόγευμα του Σαββάτου στο Δημοτικό Ωδείο δύο ιστορικοί: ο κ. Νικόλαος Θ. Γεωργιάδης, Διδάκτωρ Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα: «Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή: Τα αίτια της ήττας και οι συνέπειες για την Ανατολική Θράκη», και ο κ. Παύλος Σεραφείμ, ΕΔΙΠ Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστημίου Μακεδονίας με θέμα: «Η Εκκλησία της Θράκης από τη Βουλγαρική Εξαρχία έως τη Συνθήκη της Λωζάνης».
Το πρωί της Κυριακής, στον Ιερό Ναό των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων Δράμας, τελέστηκε το ετήσιο μνημόσυνο για τη Γενοκτονία του Θρακικού Ελληνισμού, ενώ ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο για τα θύματα της γενοκτονίας των Θρακιωτών, στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων όπου παραβρέθηκε πλήθος κόσμου.
Τις εκδηλώσεις μνήμης, συνόδευε έκθεση με φωτογραφικό υλικό με θέμα την Μικρασιατική Εκστρατεία και την εκκένωση της Θράκης από το προσωπικό αρχείο του Προέδρου της Θρακικής Εστίας Δράμας κ. Φώτη Μπέγγα, το οποίο μετά το πέρας της εκδήλωσης η έκθεση θα μεταφερθεί στο ισόγειο του Διοικητηρίου Δράμας.
Ν. Γεωργιάδης: Τα αίτια της ήττας
Στον «Π.Τ.» μίλησε αρχικά ο Ιστορικός κ. Γεωργιάδης, ο οποίος αναφερόμενος στο θέμα της ομιλίας του σημειώνει: «Μέσα απ’ αυτή τη διάλεξη, προσπαθώ να εμβαθύνω στα βαθύτερα αίτια της ήττας, είτε ήταν πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, στρατιωτικά και ποιες ήταν οι συνέπειες αυτής της ήττας στον ελληνισμό της Ανατολικής Θράκης, ο οποίος το 1922 αποσύρεται μαζί με τον ελληνικό στρατό από τις πατρογονικές του εστίες».
Όπως επισημαίνει ο ίδιος, «οι συνέπειες αυτές είναι ότι φεύγει ο ελληνισμός μετά από χιλιάδες χρόνια από τις εστίες του. Τα αίτια πολύπλοκα και πολυεπίπεδα και έχουν να κάνουν με την στάση των μεγάλων δυνάμεων απέναντι στην Ελλάδα και τις συμφωνίες που είχαν κλείσει με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Επίσης, οι οικονομικές συνέπειες και τα οικονομικά αίτια που μας οδήγησαν στο να πάμε στη Μικρασία και πώς αυτό επηρέασε και την όλη εξέλιξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων και τέλος, όχι απλά τα γεγονότα, αλλά τι επηρέασε την στρατιωτική ήττα της Ελλάδας, είτε από τις συμφωνίες τις οποίες προαναφέρθηκα, είτε και από την κόπωση που είχε ο ελληνικός στρατός, μετά από δεκαετία πολεμικών επιχειρήσεων από τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912 μέχρι και το 1922».
Π. Σεραφείμ: Η Εκκλησία της Θράκης
Στις δηλώσεις του ο κ. Σεραφείμ επισημαίνει ότι «η εκδήλωση αποτελεί μια αξιέπαινη πρωτοβουλία της Θρακικής Εστίας Δράμας. Αναφέρομαι στην ιστορία της Εκκλησίας της Θράκης, από το 1870 έως το 1923. Είναι δύο χρονικά ορόσημα. Το πρώτο είναι η ίδρυση της βουλγαρικής Εξαρχίας και φυσικά το 1923 έχουμε την Συνθήκη της Λωζάνης. Τα δύο αυτά ορόσημα, σηματοδοτούν το σταδιακό ξερίζωμα του Ελληνισμού της Βόρειας Θράκης, ή αλλιώς της Ανατολικής Ρωμυλίας, ή αλλιώς της Ανατολικής Θράκης. Πρόκειται για δυο περιοχές, οι οποίες είχαν μια ιδιαίτερα αξιόλογη εκκλησιαστική και πνευματική κίνηση. Επρόκειτο για μια περιοχή που είχε πολλές Μητροπόλεις που έσφυζαν από ζωή, το Οικουμενικό Πατριαρχείο τις πρόσεχε ιδιαίτερα, η Εκκλησία οργάνωνε όλη την κοινωνική και πνευματική ζωή του υπόδουλου Ελληνισμού εκείνα τα χρόνια. Δυστυχώς όμως, οι γεωπολιτικές εξελίξεις του 19ου αιώνα και κυρίως η άνοδος των βαλκανικών εθνικισμών, οδήγησε σταδιακά αρχικά στο ξερίζωμα του Ελληνισμού στη Βόρεια Θράκη και αργότερα ο τουρκικός εθνικισμός συνέθλιψε την ελληνική παρουσία στην Ανατολική Θράκη. Από εκκλησιαστική άποψη, πρόκειται για μια τραγικότατη ιστορία, γιατί όλοι μας γνωρίζουμε Θρακιώτες στην Ελλάδα και έχουμε έρθει σε επαφή με τα ήθη και τα έθιμά τους. Οι άνθρωποι αυτοί έφυγαν από εκεί και επέλεξαν να κουβαλήσουν μαζί τους στις νέες πατρίδες, τα εκκλησιαστικά τους σύμβολα. Αυτό δείχνει κάτι για τον στενό σύνδεσμο μεταξύ Εκκλησίας και υπόδουλου Ελληνισμού κατά τα χρόνια εκείνα».
Αναφορικά με την Συνθήκη της Λωζάνης, σημειώνει: «Η δε Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία αποτελεί πραγματικά μια ταφόπλακα του Ελληνισμού στον βαλκανικό χώρο, είχε ιδιαίτερες εκκλησιαστικές συνέπειες, διότι σήμανε την οριστική διακοπή της ελληνικής εκκλησιαστικής παρουσίας στην Ανατολική Θράκη. Ακόμα και το ίδιο το Οικουμενικό Πατριαρχείο κινδύνευσε να ξεριζωθεί από τον τόπο της προαιώνιας παρουσίας του, οι Τούρκοι ήθελαν να το διώξουν, αλλά τελικά μετά τις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας, αναγκάστηκαν να κάνουν πίσω. Έκτοτε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, κρατά ζωντανή τη μνήμη του Θρακικού Ελληνισμού, αναβιώνοντας εμπερίστατες Μητροπόλεις που απλώς υπήρχαν μόνο στο όνομα και ορίζοντας σ’ αυτές νέους και δυναμικούς ιεράρχες, όπου πλέον όμως το μήνυμα είναι διαφορετικό και είναι το μήνυμα της οικουμενικότητας του Οικουμενικού Πατριαρχείου».
