Αναζητώντας την ελληνιστική Δράμα
Τα σημαντικά ευρήματα
ελληνιστικής εποχής που βρέθηκαν
από το έργο της ΔΕΔΑ στη Δράμα
Μιλάει στον «Π.Τ.» ο κ. Αθανάσιος Σαλονικιός, Αρχαιολόγος στο έργο του φυσικού αερίου
Του Θανάση Πολυμένη
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ χρονικό διάστημα, ο «Π.Τ.» έχει αναφερθεί με πολλαπλά δημοσιεύματα, στο σημαντικό αρχαιολογικό έργο που έχει παραχθεί, στο πλαίσιο της εγκατάστασης του δικτύου φυσικού αερίου της ΔΕΔΑ στην πόλη της Δράμας.
Ανάμεσα σ’ αυτά τα πολλά ευρήματα, τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχουμε αναφερθεί σε όλα, είναι και αυτά που στα τέλη Δεκεμβρίου, έδωσε στη δημοσιότητα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας (ΕΦΑ Δράμας). Ήδη, όπως έχουμε δημοσιεύσει, ορισμένα από αυτά τα ευρήματα, εκτίθενται σε μια περιοδική έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας, την οποία μπορεί ο καθένας να επισκεφτεί και να θαυμάσει. Η περιοδική έκθεση θα παραμείνει ανοικτή μέχρι 15 Φεβρουαρίου και ανάλογα με την επισκεψιμότητά της μπορεί να πάρει και παράταση.
Τα νέα αυτά αντικείμενα που έχουν αποκαλυφθεί, αφορούν όλα στην εποχή της ελληνιστικής περιόδου, και αυτό αποδεικνύει ότι εκείνα τα χρόνια (σ.σ. η Ελληνιστική περίοδος υπολογίζεται από το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ., μέχρι και το θάνατο της Κλεοπάτρας το 30 π.Χ., ακολουθούμενου από την εμφάνιση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπως σηματοδοτείται από τη Ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ. και την κατάκτηση του Πτολεμαϊκού Βασιλείου τον επόμενο χρόνο), η περιοχή της Δράμας είχε ζωή από κάθε άποψη.
Αθ. Σαλονικιός: Αναζητώντας την ελληνιστική Δράμα
Υπεύθυνος αρχαιολόγος στην πόλη της Δράμας για το έργο της εγκατάστασης από την ΔΕΔΑ δικτύου φυσικού αερίου στην πόλη της Δράμας, είναι ο αρχαιολόγος κ. Αθανάσιος Σαλονικιός∙ ο άνθρωπος, ο οποίος πρώτος αντίκρισε τις θέσεις αυτές,
Ο ίδιος, ευγενώς δέχτηκε να μιλήσει στον «Π.Τ.» για τα σημαντικά ευρήματα και αρχικά μας δίνει τα πρώτα στοιχεία: «Κατά τα έτη 2022-2023 εντοπίστηκαν τέσσερις θέσεις με ευρήματα της ελληνιστικής περιόδου. Πρόκειται για αρχαιολογικά κατάλοιπα που εντοπίστηκαν επί των οδών Δούκα Ζέρβα 3, Θερμοπυλών 4-8, Ελένη Χρηστάκη – Γεωργιάδου 1Β και Αρτέμιδος 5-7. Τα στοιχεία που προκύπτουν από την μελέτη των ευρημάτων φωτίζουν την ελληνιστική περίοδο της πόλης της Δράμας για την οποία τα ανασκαφικά δεδομένα είναι ακόμη σχετικά λίγα».
Αναφερόμενος λοιπόν αναλυτικότερα στα στοιχεία αυτά, ο κ. Σαλονικός μας εξηγεί τι έχει βρεθεί σε κάθε μια απ’ αυτές τις θέσεις:
Θέση 1: Δούκα Ζέρβα 3
«Τον Μάρτιο του 2022 στην οδό Δούκα Ζέρβα 3, στην περιοχή της Περίθαλψης, η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως τα κατάλοιπα τριών τοίχων που ορίζουν τμήμα χώρου. Στο εσωτερικό του χώρου υπήρχε στρώμα καταστροφής από κεράμους στέγης, ενώ στην επίχωση κάτω από τις κεράμους βρέθηκαν αγγεία σε θραύσματα, υφαντικά βαρίδια, χάλκινα νομίσματα και άλλα μικροαντικείμενα που υποδηλώνουν οικιστική χρήση κατά τα ύστερα ελληνιστικά και πρώιμα ρωμαϊκά χρόνια. Παρόμοια εικόνα παρουσίαζε και η περιοχή εξωτερικά του χώρου. Λιθορριπή που εντοπίστηκε στο βόρειο τμήμα της ανασκαφής πιθανόν να αποτελεί τα κατάλοιπα κατεστραμμένου τοίχου. Κάτω από το επίπεδο έδρασης των τοίχων του χώρου, εντοπίστηκε κυκλικός απορριμματικός λάκκος σκαμμένος στο φυσικό χώμα που περιείχε μεγάλη ποσότητα από όστρακα αγγείων της ελληνιστικής εποχής».
Θέση 2: Θερμοπυλών 4-8
«Τον Ιούλιο του 2022 στην οδό Θερμοπυλών 4-8, μεταξύ των οδών Σίνα και Αγίας Σοφίας, στην περιοχή του Μητροπολιτικού Μεγάρου, εντοπίστηκαν μεταξύ άλλων τμήματα πέντε λιθόκτιστων τοίχων με πηλοκονίαμα ως συνδετικό υλικό. Η συγκεκριμένη θέση διερευνήθηκε στο εύρος που επέτρεπε το όρυγμα του αγωγού φυσικού αερίου, δηλαδή 0,50 μ. πλάτος ενώ σε μήκος η έρευνα ξεπέρασε τα 50 μ. Η επίχωση ανάμεσα στους τοίχους περιείχε όστρακα αγγείων των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Η σύνθεση της ανασκαφικής επίχωσης είναι παρόμοια με την επίχωση της θέσης στην οδό Δούκα Ζέρβα 3, ενώ οι δύο θέσεις απέχουν μεταξύ τους 100μ. σε ευθεία γραμμή».
Θέση 3: Ελένη Χρηστάκη – Γεωργιάδου 1Β
«Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2023 στον οδό Ε. Χρηστάκη-Γεωργιάδου 1Β, δίπλα στην πρώην καπναποθήκη Γρηγοριάδη, η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως τμήμα απορριμματικού λάκκου. Ο λάκκος ήταν σκαμμένος σε σκληρό καστανέρυθρο φυσικό χώμα και περιείχε σκούρο καστανό χώμα, λίγους αργούς λίθους διαφόρων μεγεθών, θραύσματα κεράμων, κάρβουνα και όστρακα αγγείων ελληνιστικής εποχής. Ο λάκκος συνέχιζε δυτικά υποκείμενος μεταγενέστερου λιθόκτιστου τοίχου κατεύθυνσης Β-Ν και νότια εισχωρούσε στην παρειά της τομής. Δίπλα και βόρεια του περιχειλώματος του λάκκου εντοπίστηκε λακκοειδής ταφή ρωμαϊκών χρόνων, σκαμμένη στο ίδιο φυσικό χώμα».
Θέση 4: Αρτέμιδος 5-7
«Τον Οκτώβριο του 2023 στην οδό Αρτέμιδος 5-7, στην περιοχή της Ταξιαρχίας, εντοπίστηκαν και διερευνήθηκαν τρεις απορριμματικοί λάκκοι της ελληνιστικής εποχής. Οι λάκκοι ήταν σκαμμένοι σε σκληρό καστανέρυθρο χώμα, με διάμετρο περίπου 1,50μ. στο επίπεδο του περιχειλώματος. Περιείχαν σκούρο καστανό χώμα, αργούς λίθους διαφόρων μεγεθών, θραύσματα κεράμων, οικοδομικούς πηλούς, λίγα ζωϊκά οστά, στάχτη, κάρβουνα και αρκετά όστρακα αγγείων. Επίσης από την εσωτερική επίχωση των λάκκων περισυνελέγησαν πήλινα αγγεία, όπως μελαμβαφής λύχνος και κυάθιο και αγγεία σε θραύσματα, όπως μελαμβαφείς κάνθαροι και αβαφής σκύφος. Ανάμεσα στα ευρήματα συγκαταλέγονται μια σιδερένια τριποδική πυροστιά, υάλινο αμφιπρόσωπο περίαπτο, υφαντικά βαρίδια και χάλκινα νομίσματα του 3ου αι. π.Χ.»
Όπως επισημαίνει ο κ. Σαλονικός, «ένα μέρος από τα ευρήματα των ανασκαφών των παραπάνω θέσεων εκτίθενται το διάστημα αυτό στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας στο πλαίσιο περιοδικής έκθεσης για την ελληνιστική Δράμα. Στην έκθεση υπάρχουν επίσης πανό με πληροφοριακό υλικό για τις νέες αυτές θέσεις αλλά και για θέσεις της ίδιας περιόδου που ερευνήθηκαν παλαιότερα καθώς και γενικές πληροφορίες για την ελληνιστική περίοδο. Η έρευνα για το ιστορικό παρελθόν της Δράμας συνεχίζεται ταυτόχρονα με την εξέλιξη του έργου του φυσικού αερίου στην πόλη».
Θα πρέπει να σημειωθεί τέλος, ότι, όλα τα παραπάνω έχουν ήδη ανακοινωθεί και επίσημα από τον κ. Σαλονικιό στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας στις 16 Δεκεμβρίου 2023, στα εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης για την οποία αναφερόμαστε παραπάνω.
