Η συμβολή της οικογένειας Κακκή στα χρόνια του Μεσοπολέμου

Τιμή στην οικογένεια Κακκή

που βρέθηκε στη Δράμα και

πάλι μετά από 80 χρόνια

Μια εκδήλωση από τη Δράμα, στο πλαίσιο της Ημέρας Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος

Του Θανάση Πολυμένη

ΔΙΗΜΕΡΕΣ εκδηλώσεις για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκαν στη Δράμα, στο πλαίσιο της Ημέρας Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος, με την παρουσία απογόνων της οικογένειας Κακκής, Εβραίων με καταγωγή από τη Δράμα που σήμερα ζουν στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.

Ο Αιμίλιος και η Ελβίρα Κακκή, στα χρόνια του Μεσοπολέμου ζούσαν στη Δράμα και είχαν μια σημαντική κοινωνική και οικονομική  προσφορά στην πόλη. Στα χρόνια της Κατοχής και όταν οι ναζί συγκέντρωναν τους Εβραίους για να τους στείλουν στα κρεματόρια της Γερμανίας, κατάφεραν να γλυτώσουν. Παρ’ όλα αυτά, η ζωή τους δεν υπήρξε εύκολη.

Σήμερα, οι απόγονοί τους, εγγόνια και δισέγγονα, βρέθηκαν στη Δράμα, καλεσμένοι σε μια εκδήλωση από το Δήμο Δράμας, τον Πολιτιστικό Οργανισμό – Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, το Σωματείο «Φίλοι Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, Πολιτιστικών και Φυσικών Μνημείων πόλης και περιοχής Δράμας» και τον Μ.Ε.Α.Σ. «Ήφαιστος».

Η πρώτη εκδήλωση έγινε το βράδυ του Σαββάτου 4 Μαρτίου στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας, ενώ το πρωί της Κυριακής πραγματοποιήθηκε τελετή στο μνημείο του Ολοκαυτώματος μπροστά από το θεατράκι της Αγίας Βαρβάρα και στη συνέχεια υπήρξε εκδήλωση στο Hydrama Grand Hotel.

80 χρόνια μετά, η Δράμα τίμησε τη θλιβερή επέτειο της 4ης Μαρτίου 1943, ημέρας σύλληψης και φυλάκισης των Δραμινών Εβραίων και των οικογενειών τους στην καπναποθήκη Φαρατζή (σήμερα το θεατράκι «Σωκράτης Δημητριάδης» στην Αγία Βαρβάρα). Ακολούθησε ο βίαιος εκτοπισμός τους από τις δυνάμεις της βουλγαρικής κατοχής και ο αφανισμός σχεδόν όλων, στην Τρεμπλίνκα και στο Άουσβιτς.

Η οικογένεια Κακκής

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, το Σάββατο 4 Μαρτίου, στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση απόδοσης τιμής στην οικογένεια Κακκή.

Την εκδήλωση άνοιξε η πρόεδρος του Συλλόγου Φίλοι Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, Πολιτιστικών και Φυσικών Μνημείων πόλης και περιοχής Δράμας κα. Χατζηδημητρίου, ενώ στη συνέχεια χαιρετισμό απηύθυνε ο δήμαρχος Δράμας κ.Μαμσάκος.

Στη συνέχεια, ο κ. Μεταξάς μίλησε για τους καλεσμένους και αναφέρθηκε στην ιστορία της οικογένειας, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε και ο κ. Εμίλ Κακκής, εγγονός του Αιμίλιου και της Ελβίρας.

Ο Αιμίλιος και η Ελβίρα Κακκή έζησαν στη Δράμα του Μεσοπολέμου, έχοντας σημαντική παρουσία και καθοριστική συμβολή στην πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης. Λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αναγκάστηκαν να φύγουν από τη Δράμα, αρχικά για τη Θεσσαλονίκη, όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο Αιμίλιος Κακκής, και στη συνέχεια να γίνουν πρόσφυγες στην ίδια τους τη χώρα.

Η Ελβίρα Κακκή με τα 4 παιδιά της, τον Τζακ, την Κάρμεν, τον Άλμπερτ και τον Φρεντ, είχαν ενεργή συμμετοχή στην αντίσταση κατά των κατακτητών μέσα από το ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ, ενώ κατάφεραν να σωθούν από το Ολοκαύτωμα. Όμως, τα υπόλοιπα 22 μέλη της οικογένειάς τους δεν τα κατάφεραν.

Στη συνέχεια της ζωής τους, μετά το τέλος του πολέμου, η Ελβίρα Κακκή με τα παιδιά της έφυγαν για τις ΗΠΑ. Μάλιστα, ο Φρεντ Κακκής, γιός του Αιμίλιου και της Ελβίρας, έχει συγγράψει και βιβλίο για την οικογένειά του με τίτλο «Η κληρονομιά του θάρρους», όπου περιγράφονται οι περιπέτειες και η επιβίωση της μητέρας του και των αδερφιών του που αρνήθηκαν να υποκύψουν στους Γερμανούς κατακτητές.

Μέσα από την εκδήλωση παρουσιάστηκε η ιστορία της οικογένειας Κακκή, αλλά ουσιαστικά και η ιστορία της ίδιας της Δράμας, καθώς ο Αιμίλιος και η Ελβίρα συνδέθηκαν ουσιαστικά με την πόλη όπου έζησαν για πολλά χρόνια.

Παρουσίες

Παρόντες στην εκδήλωση ήταν ο Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου κ. Μαρσέλ Σολομών με μέλη της Κοινότητας, εκπρόσωποι των παλαιών Ισραηλιτικών Κοινοτήτων Καβάλας κ. Συμεών Λάκε και Δράμας κ. Ιάκωβος Κοέν, καθώς και ο κ. Ραφαήλ Μωυσής, επιζήσας του Ολοκαυτώματος και κατέχων κατά το παρελθόν σημαντικές θέσεις στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα στη χώρα, ο οποίος προσήλθε στην εκδήλωση με τον Πρόεδρο της Raycap κ. Κώστα Αποστολίδη.

Ακόμη παραβρέθηκαν οι Βουλευτές κ. Κωνσταντίνος Μπλούχος και κ. Θεόφιλος Ξανθόπουλος, ο Δήμαρχος Δράμας κ. Χριστόδουλος Μαμσάκος, ο Δήμαρχος Προσοτσάνης κ. Θόδωρος Αθανασιάδης, Αντιδήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Δράμας, εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων και αρκετός κόσμος.

Ιστορικό

Η οικογένεια Κακκή, έζησε για πολλά χρόνια στη Δράμα, υποστηρίζοντας την τοπική κοινωνία τη δεκαετία του 1920 και του 1930. Η οικογένεια μάλιστα έφερε στην πόλη τον ηλεκτρισμό, το ραδιόφωνο βραχέων κυμάτων, τη δημιουργία ενός σπουδαίου θεάτρου και μαζί τη δημιουργία μιας σημαντικής παράδοσης. Και οι δύο αγαπούσαν το θέατρο.

Ο Αιμίλιος και Ελβίρα Κακκή, μεγάλωσαν τέσσερα παιδιά στη Δράμα: τον Τζακ, την Κάρμεν, τον Άμπερτ και τον Φρεντ.

Κατά την περίοδο της Κατοχής, επιβίωσαν χάρη στην εξυπνάδα και το θάρρος τους, εγκαταλείποντας τη Δράμα για να γίνουν πρόσφυγες στην ίδια την Ελλάδα και τελικά να καταλήξουν στη Σκιάθο. Λίγο καιρό αφού έφυγαν από τη Δράμα, ο Αιμίλιος πέθανε από καρκίνο στη Θεσσαλονίκη, αφήνοντας την Ελβίρα μόνη της με 4 παιδιά.

Όλα τα υπόλοιπα 22 μέλη της οικογενείας Κακκή συμφώνησαν να φύγουν με τα τρένα και πέθαναν όλοι τους στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Όλα τα παιδιά πήραν μέρος στην αντίσταση. Τα μεγαλύτερα, ο Τζακ και η Κάρμεν, μαζί με τους παρτιζάνους στα βουνά, ενώ τα μικρότερα, ο Άλμπερτ και ο Φρεντ, μαζί με τη μητέρα τους Ελβίρα, από τη Σκιάθο.

Όταν ο πόλεμος επιτέλους τελείωσε, γύρισαν στη Δράμα, αλλά ο κόσμος ήταν τελείως διαφορετικός. Τελικά αποφάσισαν να φύγουν από την Ελλάδα, λόγω της μεγάλης θλίψης και των επιπτώσεων του πολέμου στη χώρα και στην οικογένειά τους, παρόλο που αγαπούσαν την Ελλάδα και ένιωθαν περισσότερο Έλληνες από οτιδήποτε άλλο, αρχίζοντας ξανά μια νέα ζωή από την αρχή στην Αμερική.

Ο Εμίλ Κακκής

Στην ιστορία της οικογένειάς του, αναφέρθηκε επίσης στην εκδήλωση και ο Εμίλ Κακκής, εγγονός του Αιμίλιου και της Ελβίρας, ως εκπρόσωπος της οικογένειας. Σημείωσε ιδιαίτερα μάλιστα, ότι, στο σπίτι του θείου του Τζακ στην Καλιφόρνια, υπήρχε ένας πίνακας με το σπίτι της οικογένειας και για αυτό η εποχή στη Δράμα δεν ξεχάστηκε ποτέ.

Μιλώντας στα τοπικά μέσα ενημέρωσης ο κ. Κακκής, τόνισε ότι «η εποχή στη Δράμα δεν ξεχάστηκε ποτέ. Πάντα συζητούσαμε με την οικογένεια τις ιστορίες του παππού και της γιαγιάς». Εξέφρασε επίσης τη χαρά του για την επιστροφή στη Δράμα μετά από όλα αυτά τα χρόνια, ενώ εξήγησε πως ο παππούς και η γιαγιά του αποφάσισαν να μη δηλώσουν τα στοιχεία τους και διασώθηκαν, όμως τα υπόλοιπα 22 μέλη της οικογένειας χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα. «Είμαστε στη Δράμα για να θυμηθούμε και αυτούς τους ανθρώπους», είπε.

Σε άλλο σημείο, αναφέρθηκε σε μια φράση που του είχε πει η γιαγιά του Ελβίρα, το 1982:  «Είναι καθήκον μας να κάνουμε καλό στους άλλους ανθρώπους στον κόσμο με όποιον τρόπο μπορούμε».

Πρόεδρος Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος

Στη Δράμα για τις εκδηλώσεις βρέθηκε επίσης και ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, ο οποίος σε δηλώσεις του  στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, εξέφρασε την συγκίνησή του για την όλη τελετή, ενώ θυμήθηκε ότι πριν από 24 χρόνια, είχε βρεθεί ξανά στη Δράμα για τα εγκαίνια του μνημείου. Όπως είπε μάλιστα, «μου κάνει πραγματικά ευχάριστη εντύπωση ότι το μνημείο είναι χωρίς το παραμικρό ψεγάδι, όπως ήταν τότε, πριν από 24 χρόνια. Δυστυχώς άλλα μνημεία αμαυρώνονται, χαλάνε, αλλά εδώ βλέπω ότι το μνημείο το αγάπησε η πόλη και είναι ακριβώς όπως έγινε πριν 24 χρόνια. Είναι μια ημέρα σεβασμού προς τους Δραμινούς Εβραίους που χάθηκαν άδικα, όπως και τα 6 εκατομμύρια Εβραίων που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα».

Ραφαήλ Μωυσής

Στη Δράμα βρέθηκε επίσης και ο κ. Ραφαήλ Μωυσής, πρώην διοικητής της ΔΕΗ επί κυβέρνησης Σημίτη, συνοδευόμενος από τον επιχειρηματία κ. Κώστα Αποστολίδη της εταιρείας Raycap, ο οποίος σε δηλώσεις τόνισε σχετικά: «Υπήρχε μια σημαντική Εβραϊκή κοινότητα εδώ στη Δράμα, με πολλούς διαπρεπείς ανθρώπους, οι οποίοι τιμούσαν την πόλη και τους τιμούσε και η πόλη τους. Ήταν τύχη μερικοί να σωθούν και μια από τις οικογένειες ήταν οι Κακκή. Δεν τους ήξερα τους Κακκή. Έχω σχέση με την Καλιφόρνια, έχω ένα γιο που ζει στην Καλιφόρνια και συνεπώς είναι κι από εκεί η σχέση. Πραγματικά, χάρη στον κ. Αποστολίδη, μου δίνεται η ευκαιρία να είμαι εδώ και να συμμετέχω στην εκδήλωση, η οποία τιμά ένα σημαντικό απόγονο οικογένειας από τη Δράμα».

Ιάκωβος Κοέν

Στα τοπικά μέσα ενημέρωσης, μίλησε επίσης και ο κ. Ιάκωβος Κοέν, τελευταίος επιζών Εβραίας της Δράμας, ο οποίος τα τελευταία χρόνια ζει μεταξύ Θεσσαλονίκης και Δράμας. Ο κ. Κοέν έκανε λόγο για μια πολύ συγκινητική τελετή και πρόσθεσε: «Βλέπω ότι ήρθε πολύς κόσμος. Αυτό δείχνει ότι ο κόσμος εδώ πέρα δεν έχει μισαλλοδοξία, δεν έχει αυτά που λένε για τους Εβραίους. Εγώ μεγάλωσα στη Δράμα, από ηλικία 6-7 χρονών μέχρι τώρα. Είχα την επιχείρηση του θείου μου. Όταν πέθανε την πήρα εγώ. Έχει καλό κόσμο η Δράμα. Με αγαπούσαν πάρα πολύ. Κι όταν έκλεισα το μαγαζί, όλοι μου έλεγαν “γιατί το έκλεισες;”. Τα λέω και συγκινούμαι, γιατί άμα ζεις σε μια πόλη τόσα πολλά χρόνια και αγαπάς και σε αγαπούν, δύσκολα να απαγκιστρωθείς από εδώ. Αλλά η ανάγκη με έστειλε στη Θεσσαλονίκη. Εκεί έχει περισσότερους Εβραίους. Μπορώ να παρακολουθήσω τα θρησκευτικά καθήκοντα».