Διαπλάτυνση των εκσκαφών φυσικού αερίου
Την επόμενη εβδομάδα η κάλυψη
των ευρημάτων που αποκάλυψε
η αρχαιολογική σκαπάνη στην οδό Βενιζέλου
Μερικά ιστορικά στοιχεία για τα τείχη της Δράμας
Του Θανάση Πολυμένη
ΑΝ ΚΑΙ ακόμα δεν έχουμε επίσημα στοιχεία από τους αρχαιολόγους που ασχολούνται στο έργο της εγκατάστασης του δικτύου φυσικού αερίου, εντούτοις φαίνεται ότι πρόκειται για ένα σημαντικό τμήμα των τειχών της Δράμας.
Όπως ήδη έχουμε αναφερθεί και σε πρόσφατα δημοσιεύματα τις δύο προηγούμενες εβδομάδες, η αρχαιολογική σκαπάνη προηγείται των εργασιών για το φυσικό αέριο και πλέον έχει ήδη αποκαλύψει αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα, όσον αφορά την παλαιότερη βυζαντινή και μεταβυζαντινή ιστορία της περιοχής, αλλά ακόμα και της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής σε άλλα σημεία της πόλης (βλέπε και οδό Δούκα Ζέρβα).
Αυτή την ώρα, η αρχαιολογική σκαπάνη έχει προβεί σε διεύρυνση των έργων επί της οδού Βενιζέλου και έχει αποκαλύψει εικόνες που δεν φανταζόμασταν ότι θα δούμε. Τα ευρήματα αυτά, που ανήκουν πιθανότατα σε μέρος των τειχών της Δράμας, βρίσκονται λίγο πιο κάτω από τον ιστορικό και διατηρητέο ναό των Ταξιαρχών και πολύ κοντά στον τάφο της ρωμαϊκής περιόδου που υπάρχει στο ίδιο σχεδόν σημείο, που είναι παλαιότερο εύρημα.
Ήδη, μερικά μέτρα πιο κοντά στην παλαιά Μητρόπολη, έχουν βρεθεί ορισμένα αντικείμενα όπως ένα κιονόκρανο, αγγεία, ακόμα και νομίσματα. Όλα αυτά τα στοιχεία ήδη αξιολογούνται, προκειμένου να διαπιστωθεί σε ποια εποχή ανήκουν.
Από την όλη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, σήμερα η οδός Βενιζέλου είναι ένα τεράστιο εργοτάξιο και λογικό είναι οι κάτοικοι να ανησυχούν για την πορεία των έργων, καθώς αργούν να ολοκληρωθούν, αν και έχουν ορίζοντα μέχρι και τέλος Φεβρουαρίου. Στο σημείο αυτό να πούμε ότι από την άλλη εβδομάδα, αναμένεται όλο αυτό το σημείο να κλείσει, εφόσον πρώτα σκεπαστεί με ειδικά υφάσματα και άμμο ώστε να προστατευθούν τα ευρήματα, ενώ πριν θα έχουν αποτυπωθεί με τοπογραφικό διάγραμμα. Και αυτό, ώστε στο μέλλον, να υπάρξει ίσως μια πιθανή ανάδειξή τους.
Αυτό που μέχρι στιγμής φαίνεται να ισχύει, είναι ότι τα ευρήματα αυτά αποτελούν ένα σημαντικό μέρος από τα γνωστά τείχη της Δράμας, με στοιχεία που μπορεί να προέρχονται είτε από την εποχή της αρχαιότητας, τα χρόνια του Βυζαντίου αλλά και των ύστερων χρόνων. Σήμερα η σκαπάνη έχει φτάσει σε βάθος περίπου 90 εκατοστών.
Τα τείχη της Δράμας
Τα τείχη της Δράμας, αποτελούν υπολείμματα από τα Βυζαντινά τείχη της πόλης. Διασώζονται αρκετά τμήματα στη βόρεια συνοικία της πόλης, γύρω από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας. Επιπλέον υπάρχουν και άλλα τμήματα δυσδιάκριτα και διασκορπισμένα σε όλη την πόλη, σε αυλές σπιτιών, σε ακάλυπτους κ.λπ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Δράμα, πολύ συχνά, τμήματα του τείχους χρησιμεύουν για οριοθετήσεις ιδιοκτησιών!
Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία που αναφέρονται στο kastra.eu, κατά τη μεσοβυζαντινή εποχή (9ος αρχές 13ου μ.Χ. αι.) η Δράμα αναπτύσσεται σε ισχυρό Κάστρο με στρατηγική σημασία και ζωηρό εμπορικό ενδιαφέρον, ενώ υπάγεται στους Φιλίππους από διοικητική και εκκλησιαστική άποψη. Είναι περιτειχισμένη περιοχή σ’ οχυρό υψίπεδο με έκταση γύρω στα σαράντα στρέμματα και πληθυσμό 1500-2000 κατοίκους.
Μετά την κατάληψη της Δράμας από τους Οθωμανούς το 1383 η πόλη εξακολουθεί να αποτελεί ένα μικρό κάστρο στην επικράτεια του σουλτάνου, αποκομμένο τόσο από την Πόλη, μέχρι την Άλωση του 1453 όσο και από τη Θεσσαλονίκη, μέχρι την κατάληψή της το 1430.
Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς κτίστηκαν τα τείχη, αλλά λογικά η κατασκευή θα πρέπει να ήταν το αποτέλεσμα πολλαπλών επεμβάσεων από την αρχαιότητα μέχρι τα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Φαίνεται πως τα σωζόμενα τείχη της Δράμας είναι εξ ολοκλήρου Βυζαντινής προέλευσης. Δεν υπάρχουν ενδείξεις της Ρωμαϊκής οχύρωσης, ενώ φαίνεται πως και κατά την Τουρκοκρατία δεν υπήρξαν σοβαρές παρεμβάσεις.
Τα Βυζαντινά τείχη Δράμας χαρακτηρίστηκαν «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» με απόφαση της Ελληνικής πολιτείας το 1962, ενώ σήμερα εκτελούνται εργασίες συντήρησης.
