Το έθιμο «Χαλαζία» στο Περιθώρι Νευροκοπίου Δράμας

Ένα έθιμο για καλή

καρποφορία, ευετηρία

και για να μην ρίξει χαλάζι

Νέοι του χωριού λιτανεύουν στο κάμπο και ψέλνουν το Χριστός Ανέστη

Του Θανάση Πολυμένη

ΕΝΑ ΕΘΙΜΟ για καλή καρποφορία, ευετηρία, καλή σοδειά αλλά και για να μην ρίξει χαλάζι στα χωράφια, γίνεται την πέμπτη μέρα μετά το Πάσχα στο Περιθώρι του Κ. Νευροκοπίου.

Πρόκειται για ένα έθιμο παρόμοιο με αυτό που γίνεται την Πέμπτη της Δικαινησίμου στην Καλή Βρύση, μόνο που στο Περιθώρι το ονομάζουν «Χαλαζία».

Όπως μας εξηγεί μιλώντας στον «Π.Τ.» ο κ. Δημήτρης Γουρουφίδης από το Περιθώρι, «είναι ένα παλαιό έθιμο που το βρήκαμε κι εμείς από τους προγόνους μας».

Τα παλαιότερα χρόνια, πριν έρθουν πρόσφυγες με την ανταλλαγή των πληθυσμών, στην περιοχή ζούσαν μόνο ντόπιοι πληθυσμοί. Τότε, επειδή υπήρχαν διάφορες διαμάχες με τα διπλανά χωριά, σε μια προσπάθεια να οχυρώσουν τα χωράφια τους, να ξεχωρίσουν τα σύνορα του ενός χωριού από το άλλο, αλλά και να βοσκάνε τα ζώα τους σε άλλα χωράφια, έχτιζαν εκκλησάκια. Με τη λογική ότι ένα εκκλησάκι δεν το γκρεμίζει κανένας. Και αυτά τα εκκλησάκια οριοθετούσαν τα σύνορα του χωριού.

Όπως επισημαίνει ο κ. Γουρουφίδης, «σύμφωνα με το έθιμο, πέντε μέρες μετά το Πάσχα, οι κάτοικοι της περιοχής, ψέλνοντας το Χριστός Ανέστη και κρατώντας εικόνες από το Ιερό της κεντρικής εκκλησίας, περνάνε απ’ όλα τα εκκλησάκια, αλλά και από τα μνήματα».

Χαρακτηριστικό του εθίμου είναι ότι, «στο δρόμο τους, όπου βρουν καρποφόρα δέντρα τα οποία βγάζουν καρπούς, ανοίγουν τρύπα στον κορμό του δέντρου με μια αρίδα και βάζουν μέσα το λεγόμενο νάμα που το έχει διαβάσει ο παπάς το πρωί. Είναι ένα κομμάτι αντίδωρο και ξανακλείνουν την τρύπα με γνήσιο κερί. Αυτό σημαδεύει κάθε χρόνο τα καρποφόρα δέντρα, γνωρίζοντας ότι αυτά είναι και τα σύνορα του χωριού».

«Σήμερα, το έθιμο αυτό έχει μια ακόμα έννοια», μας λέει ο κ. Γουρουφίδης και συνεχίζει: «Εμείς εδώ στο Περιθώρι, κατά κύριο λόγο είμαστε όλοι αγρότες και αυτή την εποχή σπέρνουμε κυρίως πατάτες. Με τη λιτανεία αυτή γύρω από το χωριό, επιδιώκουμε εσοδεία και να μην ρίξει χαλάζι και γενικώς να μην υπάρχει κακοκαιρία ώστε να μην χαλάσουν οι καλλιέργειες στα χωράφια».

Το όνομα «χαλαζία» βγαίνει από το χαλάζι, μιας και οι παλαιότεροι έλεγαν ότι είναι η γιορτή του χαλαζιού, να μην ρίξει χαλάζι στα χωράφια.