Το Λαογραφικό Μουσείο Προσοτσάνης
αποτελεί σημαντική πολιτιστική
κληρονομιά του τόπους μας
ΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Προσοτσάνης, αποτελεί ένα σημαντικό στολίδι αλλά και πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας.
Το σημερινό κυρίως κτίσμα, είναι διώροφο, πλατυμέτωπο, με χαγιάτι και στέγη και αποτελεί τμήμα μεγαλύτερης ιδιοκτησίας με βοηθητικά κτίσματα, που βρίσκονται εντός μιας μεγάλης αυλής. Η πρόσβαση στην ιδιοκτησία γινόταν μέσω της ανατολικής εισόδου της αυλής ενώ η είσοδος στο κτίσμα γίνεται μέσω ημιυπαίθριου χώρου-χαγιατιού.
Στην ισόγεια στάθμη υπήρχαν οργανωμένοι χώροι των αγροτικών δραστηριοτήτων, του νοικοκυριού και χρησιμοποιούνταν κυρίως για την αποθήκευση και επεξεργασία των προϊόντων που παρήγαγε η ίδια η οικογένεια, ενώ στον όροφο ήταν οργανωμένοι οι χώροι διημέρευσης της οικογένειας.
Στην αγροτική οικιακή οικονομία, οι χώροι του σπιτιού δεν ήταν μονό-λειτουργικοί, αλλά εποχιακά φιλοξενούσαν και άλλες δραστηριότητες.
Πενήντα χρόνια μετά
Σήμερα και μετά από μια πορεία 50 χρόνων από την τελευταία κατοίκησή του έχει αποκατασταθεί και επαναχρησιμοποιηθεί υπό την αιγίδα του Δήμου Προσοτσάνης και με την οικονομική υποστήριξη του Ε.Π. Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας «Ελλάδα–Βουλγαρία 2007-2013» INTERREG και ειδικότερα του έργου με τίτλο: “Popularization and Preservation of the Cultural and Historical Heritage, in the Cross-border Region Gotse Delchev – Prosochani”.
Τα κύρια υλικά δόμησης του κτιρίου είναι η πέτρα και το ξύλο. Οι φέρουσες περιμετρικές τοιχοποιίες του ισογείου τμήματος είναι λιθοδομές, όπως και ο αυλόγυρος της ευρύτερης ιδιοκτησίας.
Στον όροφο, από λιθοδομή είναι κατασκευασμένες η βόρεια και η δυτική τοιχοποιία, ενώ όλες οι υπόλοιπες τοιχοποιίες είναι ξυλόπηκτες (μπαγδατί).
Οι ξυλόπηκτες τοιχοποιίες αποτελούνται από υποστηλώματα, από ξύλο δρυός, με γέμισμα από ‘’πλοκαριά’’, δηλαδή καλάμια τα οποία πλέκονται αμφίπλευρα, στην ξύλινη υποδομή. Πάνω στο υπόστρωμα της πλοκαριάς είναι εφαρμοσμένο το επίχρισμα, το πηλοκονίαμα.
Στο αρχοντικό «Τσολάκογλου»
Το Λαογραφικό Μουσείο Προσοτσάνης στεγάζεται στο αρχοντικό «Τσολάκογλου». Η ονομασία προήλθε από τον Γεώργιο Τσολάκογλου του Αθανασίου, γαιοκτήμονα και καπνοπαραγωγό, ο οποίος σε κτηματογραφικό διάγραμμα του 1930 αναφέρεται ως ιδιοκτήτης του. Στο ισόγειο ήταν οργανωμένοι οι χώροι των αγροτικών δραστηριοτήτων του νοικοκυριού και χρησιμοποιούνταν κυρίως για την αποθήκευση και επεξεργασία των προϊόντων που παρήγαγε η ίδια η οικογένεια, ενώ στον όροφο ήταν οργανωμένοι οι χώροι διαμονής της οικογένειας.
Το αρχοντικό αποτέλεσε σημαντική πολιτιστική κληρονομιά της Προσοτσάνης, ως ένα κτήριο αντιπροσωπευτικό της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του τόπου, και αυτός ήταν άλλωστε ο λόγος που επιλέχθηκε για να φιλοξενήσει το νέο μουσείο της περιοχής. Μετά από 50 χρόνια από την τελευταία κατοίκησή του, το κτήριο ξαναζωντάνεψε, αποκαταστάθηκε και επαναχρησιμοποιήθηκε και μπορεί να προσφέρει πλέον στον κάθε επισκέπτη ένα ταξίδι στο χρόνο, σε μια εποχή που η Προσοτσάνη ήταν εμπορικό κέντρο και η καλλιέργεια του καπνού γνώριζε άνθηση και αποτελούσε τη βασική πλουτοπαραγωγική πηγή των κατοίκων.
Συχνές επισκέψεις πραγματοποιούν στον χώρο σχολεία της περιοχής μας και όχι μόνο, όπου ξεναγούνται στους χώρους του Μουσείου και συγκεντρώνουν πληροφορίες μέσα από τα αντικείμενα που έχουν προσφερθεί από τους κατοίκους, για την αγροτική και την οικιακή οικονομία παρελθόντων εποχών, τις κατ’ οίκον προγονικές ασχολίες, την καθημερινότητα, τα ήθη και έθιμα, αλλά και τις παραδόσεις που περνούν στις νέες γενιές, διευκολύνοντας την κατανόηση του τρόπου ζωής μιας αλλοτινής εποχής, ριζικά διαφορετικής από τη σημερινή.
