Προκηρύχθηκε η μελέτη για το Εκκλησιαστικό Μουσείο Δράμας
Το νέο Εκκλησιαστικό Μουσείο θα αναδείξει
τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία
της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας
Δηλώσεις του σεβασμιότατου Μητροπολίτη Δράμας κ. Δωρόθεου στον «Π.Τ.»
Του Θανάση Πολυμένη
ΗΔΗ ΠΡΙΝ από λίγες ημέρες, ο «Π.Τ.» δημοσίευσε κείμενο, σχετικά με την έγκριση από την Περιφερειακή Επιτροπή ώστε να προχωρήσει η σύνταξη μελέτης για την κατασκευή του νέου Εκκλησιαστικού Μουσείου της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας.
Πλέον φτάσαμε στο τέλος αυτής της διαδικασίας, η οποία αποτελεί την πρώτη φάση και ήδη δημοσιεύθηκε χθες η περίληψη διακήρυξης για την σύμβαση της μελέτης. Ο τίτλος της μελέτης είναι «Μελέτη Εκκλησιαστικού Μουσείου Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας», με προεκτιμώμενη δαπάνη 992.000 ευρώ. Αναθέτουσα αρχή είναι η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας – Θράκης και προϊσταμένη αρχή η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Δράμας, και γίνεται με χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας Θράκης.
Μητροπολίτης κ. Δωρόθεος: Ευκαιρία ανάδειξης των Βυζαντινών μνημείων
Με αφορμή τη δημοσίευση της προκήρυξης για τη μελέτη του νέου Εκκλησιαστικού Μουσείου Δράμας, δηλώσεις στον «Π.Τ.» έκανε ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Δράμας κ. Δωρόθεος, επισημαίνοντας κυρίως το ζήτημα ότι, η κατασκευή του νέου Εκκλησιαστικού Μουσείου, αποτελεί μια ευκαιρία ανάδειξης όλων των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων της Δράμας.
Μιλώντας στον «Π.Τ.» ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Δράμας κ. Δωρόθεος, εξέφρασε αρχικά την ικανοποίησή του, λέγοντας ότι βρισκόμαστε σε καλό δρόμο και ευχαριστώντας όλους όσοι δούλεψαν προκειμένου να φτάσουμε πλέον σ’ αυτό το σημείο.
Όπως σημείωσε ο σεβασμιότατος, «μετά από αρκετό καιρό, μια προσπάθεια την οποία ξεκίνησε ο μακαριστός Μητροπολίτης Δράμας κυρός Παύλος και προκάτοχός μου βρίσκεται ήδη σε καλό σημείο».
Ερωτώμενος για το πόσο σημαντικό είναι για την Ιερά Μητρόπολη Δράμας αλλά και γενικότερα το Νομό Δράμας, ο σεβασμιότατος σημειώνει ότι «η περιοχή μας παρουσιάζει πολύ σπουδαίο ενδιαφέρον για τη Μητρόπολη Δράμας τα βυζαντινά μνημεία και τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Εμείς ελπίζουμε ότι το Εκκλησιαστικό Μουσείο θα συντελέσει στην ανάδειξη και προώθηση των έργων τέχνης των βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων».
Αυτό που ιδιαίτερα τονίζει ο Μητροπολίτης Δράμας κ. Δωρόθεος, είναι πως «το σημαντικό είναι ότι θα μπορέσει να γίνει μια σύνδεση του Εκκλησιαστικού Μουσείου, του Ναού της Αγίας Σοφίας, διάσπαρτα κτιριακά λείψανα παλαιών ναών σε διάφορα σημεία της Μητροπόλεως, τα οποία σκεφτόμαστε να τα συνδέσουμε και να τα αξιοποιήσουμε».
Όπως εξηγεί ο ίδιος, «όλα αυτά τα διάφορα θρησκευτικά βυζαντινά και μεταβυζαντινά σημεία, μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους και να αναδειχθεί μια σημαντική διαδρομή και να αποτελέσουν μια ολοκληρωμένη προβολή όλης της περιοχής. Όλα αυτά βεβαίως, μπορούν να συνδεθούν και με την πρόσφατη ιστορία μας που αφορά και τον ποντιακό ελληνισμό για παράδειγμα, αλλά και την σύγχρονη θρησκευτική ζωή του τόπου μας. Μας ενδιαφέρει να μπορέσουμε να κάνουμε για όλα αυτά ένα δίκτυο για τον επισκέπτη».
Χώρος κατασκευής
Το νέο κτίριο θα κατασκευαστεί στην περιοχή του οικισμού «Μεταμόρφωση του Σωτήρα Κοινότητας Ξηροποτάμου Ν. Δράμας», σε οικόπεδο με συνολικό εμβαδόν 3.063,90 τ.μ. όπου σήμερα υπάρχει αυθαίρετο κτίριο με σοβαρά εμφανή προβλήματα στατικής επάρκειας που θα κατεδαφιστεί, για να στεγάσει το Κειμηλιοφυλάκειο της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας. Το οικόπεδο βρίσκεται πίσω από τη σημερινή Λαυρεντιανή Μονή.
Οι χώροι του νέου Εκκλησιαστικού Μουσείου θα περιλαμβάνουν υπόγειο 70 τ.μ., αποθηκευτικούς χώρους 200 τ.μ., εργαστήριο συντήρησης 100 τ.μ., αρχείο Μουσείου 50 τ.μ., χώρους ερευνητών 100 τ.μ., πωλητήριο 50 τ.μ., είσοδος και χώρους εξυπηρέτησης επισκεπτών στο ισόγειο 70 τ.μ., εκθεσιακούς χώρους και μόνιμες εκθέσεις 380 τ.μ., διοικητική και επιστημονική υποστήριξη του Μουσείου 60 τ.μ., χώρους εξυπηρέτησης προσωπικού 60 τ.μ., εκθεσιακοί χώροι και μόνιμες εκθέσεις σε όροφο 350 τ.μ., εκθεσιακοί χώροι και περιοδικές εκθέσεις σε άλλο όροφο 150 τ.μ. και καφέ αναψυκτήριο.
Η προεκτιμώμενη αμοιβή όλων των απαραίτητων μελετών για την κατασκευή του κτιρίου
υπολογίσθηκε σε 992.000 ευρώ με απρόβλεπτα 15% και ΦΠΑ 24%.
Τεκμηρίωση σκοπιμότητας
Σύμφωνα με την τεκμηρίωση σκοπιμότητας εκπόνησης της μελέτης, επισημαίνεται ότι το κειμηλιοφυλάκειο της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας φιλοξενεί 362 φορητές εικόνες, 183 μεταλλικά αντικείμενα και λειτουργικά σκεύη, 3 ξυλόγλυπτα, 10 γλυπτά, 27 άμφια και λειτουργικά υφάσματα και 7 παλαίτυπα, συνιστά τη σημαντικότερη, μέχρι σήμερα, πηγή για την καλλιτεχνική ιστορία στην περιοχή της Δράμας στη μεταβυζαντινή περίοδο, καθώς και για την ιστορία των προσφύγων της περιοχής της, η τέχνη των οποίων είναι ελάχιστα μελετημένη και αποτιμημένη μέχρι σήμερα.
Τα κειμήλια αποτελούν ιδιαίτερα σημαντικές μαρτυρίες για την παιδεία και την τέχνη των περιοχών προέλευσής τους και συνεισφέρουν στη γνώση μας για τις συνθήκες εργασίας και τα έργα όχι μόνο των καλλιτεχνών, ιδίως του 18ου και 19ου αιώνα, αλλά και των παραγγελιοδοτών αυτών, αποκαλύπτοντας άγνωστα μέχρι σήμερα στοιχεία.
Η συντήρηση και η αξιοποίησή τους στο πλαίσιο της ανάδειξης του πολιτισμού και της ιστορίας της περιοχής αποτελεί έργο ουσίας και θα προσδώσει πνοή στην περιοχή, καθιστώντας την σημαντικό προορισμό θρησκευτικού και πολιτισμικού, εν γένει, τουρισμού. Μάλιστα, εφόσον δοθεί σχετική θεματολογική κατεύθυνση, μπορούν να τεκμηριώσουν σημαντικές όψεις από τη ζωή και την άσκηση της λατρείας στις περιοχές της ανατολικής Θράκης και του Πόντου.
Όπως υποστηρίζουν οι κοινωνικοί επιστήμονες οι πολιτιστικές δραστηριότητες έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε σημαντικό παράγοντα τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Η πολιτιστική ανάπτυξη συμβάλλει στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη μιας κοινωνίας καλλιεργώντας τον πολιτιστικό διάλογο, την ανταλλαγή προβληματισμών και καλλιτεχνικών αναζητήσεων. Ενισχύει ακόμα την επικοινωνία, την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την κοινωνική ένταξη.
Το Εκκλησιαστικό Μουσείο Δράμας
Όπως είναι γνωστό, η Ιερά Μητρόπολη Δράμας διαθέτει ένα πενταόροφο Εκκλησιαστικό Μουσείο δίπλα ακριβώς από το Μητροπολιτικό μέγαρο, το οποίο όμως δεν είναι επισκέψιμο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα η Ιερά Μητρόπολη Δράμας μέσω της επίσημης ιστοσελίδας της, το Μουσείο Εκκλησιαστική Τέχνης άρχισε να λειτουργεί το 1999 και αναφέρονται τα παρακάτω:
«Στεγάζεται στο κτήριο του πρώην οικοτροφείου της Μητρόπολης Δράμας. Ο μακαριστός μητροπολίτης Διονύσιος είχε συγκεντρώσει πολλά κειμήλια για συντήρηση και διαφύλαξη στους χώρους της μητρόπολης. Σταδιακά τα κειμήλια συντηρήθηκαν από τον κο Γκερέκο και βρήκαν τη θέση τους στο νέο μουσείο.
Στον πρώτο όροφο στεγάζονται εικόνες λαϊκής τέχνης του ΙΘ’ αι., ξυλόγλυπτα βημόθυρα ναών και τμήματα τέμπλων εκκλησιών. Στο δεύτερο όροφο ξεχωρίζουν ένα ζεύγος βημόθυρων με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου του ΙΕ’ αι., δυο εικόνες του ΙΓ΄αι., η Παναγία Οδηγήτρια και ο Κύριος Ευλογών, που προέρχονται κατά πάσα πιθανότητα από το ναό των Ταξιαρχών στη Δράμα. Επίσης εκτίθενται πολλά αρχιερατικά άμφια μητροπολιτών Δράμας, Γρεβενών, Νευροκοπίου και Ζιχνών. Τα πιο σημαντικά όμως είναι τα αρχιερατικά άμφια του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου.
Στον τρίτο όροφο τα περισσότερα εκθέματα είναι επίσης εικόνες λαϊκής τεχνοτροπίας. Από τα υπόλοιπα εκθέματα ξεχωρίζουν ένα αρτοφόριο ξυλόγλυπτο του ΙΗ’ αι. και άλλα αρτοφόρια του ΙΘ’ και του Κ’ αι., καθώς και χρυσοκέντητο κάλυμμα Αγίας Τράπεζας του ΙΘ’ αι. και ζεύγη καλυμμάτων ιερών σκευών του ΙΘ’ αι.
Στον τέταρτο όροφο το σύνολο των εκθεμάτων είναι φορητές εικόνες, πολλά ιερατικά και διακονικά άμφια. Στον πέμπτο όροφο υπάρχουν πολλά εκκλησιαστικά σκεύη (άγια ποτήρια, λόγχες, εξαπτέρυγα, σταυροί λιτανείας και αντιμήνσια)».
