Ο καθηγητής του Τμ. Ιστορίας και Εθνολογίας του Δ.Π.Θ. κ. Παπάζογλου στον «Π.Τ.»

 «Με τον ρυθμό που πάμε

τα κλεμμένα κειμήλια

θα επιστρέψουν σε 2.500 χρόνια…»

Παπάζογλου: «Ο Βλαδίμηρος Σις πέθανε στη φυλακή το 1954 κατηγορούμενος ως ναζί»

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΕΤΑΞΥ των ομιλητών στην ιστορική τελετή παράδοσης παραλαβής του ευαγγελισταρίου του 11ου αιώνος που επέστρεψε πλέον στην Ιερά Μονή Παναγίας της Εικοσιφοίνισσας, ήταν και ο καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Γεώργιος Παπάζογλου.

Ο κ. Παπάζογλου, είναι ο άνθρωπος που έχει εκδώσει σε έναν πολυτελή τόμο με τίτλο: «Η Λεηλασία της Εικοσιφοινίσσης – Εκατό Χρόνια από την Κλοπή (1917-2017)», (εκδ. Ιερά Μητρόπολις Δράμας – 2017), στο οποίο αναφέρονται με λεπτομέρειες όλα τα κλεμμένα χειρόγραφα και κειμήλια από τη Μονή του Παγγαίου.

Για το βιβλίο του αυτό, ο κ. Παπάζογλου είχε βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών το Δεκέμβριο του 2018. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βραβείο, καθώς έτσι δίνεται ιδιαίτερη αξία τόσο στο ίδιο το βιβλίο του κ. Παπάζογλου, όσο και στο γεγονός της λεηλασίας της Μονής Εικοσιφοινίσσης, καθώς τα 100 χρόνια σηματοδοτούν ένα ιστορικό γεγονός για την περιοχή και την Ιστορία της.

Στην ομιλία του στην ιδιαίτερα λαμπρή εκδήλωση που συγκέντρωσε πλήθος προσκυνητών, ο κ. Παπάζογλου αναφέρθηκε με ιδιαίτερα γλαφυρό και δυναμικό λόγο και εμφανώς συγκινημένος, περιγράφοντας τη μεγάλη προσπάθεια του μακαριστού μητροπολίτη Δράμας κ. Παύλου, που αιφνίδια έφυγε από τη ζωή το 2022 να επιστραφούν όλα τα κλεμμένα κειμήλια. Μάλιστα, ανέφερε για την ανάθεση που έγινε από την ιερά μητρόπολη σε δικηγορικό γραφείο στης Νέα Υόρκη προκειμένου να διερευνηθούν τα κειμήλια και χειρόγραφα που βρίσκονται παράνομα σε διάφορα ιδρύματα των ΗΠΑ και οι σημερινοί κάτοχοι αρνούνται να επιστρέψουν.

«Σε 2.500 χρόνια…»

Σε δηλώσεις του προς την εφημερίδα «Πρωινός Τύπος», ο κ. Παπάζογλου σημείωσε ότι «είναι μια πολύ σημαντική μέρα» και τόνισε: «Αν σκεφτείτε ότι είναι 430 τα χειρόγραφα και κάποιες χιλιάδες τα κειμήλια και τα σταμποτά βιβλία, μπορείτε να φανταστείτε ότι θα χρειαστούν γύρω στα 2.500 χρόνια αν πάμε μ’ αυτόν το ρυθμό. Δηλαδή, ένα χειρόγραφο κάθε πέντε χρόνια και σε κάθε χειρόγραφο να κάνουμε πανηγύρια και γιορτές».

Όπως είπε μάλιστα, «το ευαγγελιστάριο αυτό είναι από τα σημαντικά χειρόγραφα που είχε η Μονή. Είναι ένα χειρόγραφο του 11ου αιώνα, ενώ υπήρχαν στη Μονή και άλλα παλαιότερα. Του 10ου αιώνα και κάποια σπαράγματα ακόμα παλαιότερα».

Όπως εξήγησε πάντως, «πρόκειται για μια Μονή, η οποία ήταν το προπύργιο του Ελληνισμού και αυτός ήταν ο λόγος στην προσπάθεια αφελληνισμού της περιοχής μέσα από ένα συστηματικό πρόγραμμα κρατικής βουλγαρικής αρχαιοκαπηλίας να τη λεηλατήσουν».

Όσον αφορά για το τι συμβαίνει σήμερα με τα κειμήλια, είναι ότι «θα έπρεπε να έχουν επιστρέψει όλα αυτά μέχρι σήμερα. Όμως οι Βούλγαροι έλεγαν ότι δεν έχουν τίποτα. Τελευταία τα εμφάνισαν ως προϊόντα του βουλγαρικού πολιτισμού και μάλιστα τα επιδεικνύουν».

Αναφερόμενος στον Βούλγαρο Βλαδίμηρο Σις, τον άνθρωπο που οργάνωσε αυτή τη μεγάλη κλοπή, τόνισε: «Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα πλέον σημαντικά, τα υπεξαίρεσε από τη Σόφια ο Βλαδίμηρος Σις, αυτός που λεηλάτησε τη Μονή και τα πουλούσε στα βιβλιοπωλεία της Γερμανίας κυρίως και από εκεί, σε όλο τον κόσμο πέρασαν κλεμμένα χειρόγραφα και κλεμμένα κειμήλια.

Βέβαια, υπάρχει η ελληνική φιλοσοφία της ισορροπίας του κόσμου. Ο συγκεκριμένος θα συλληφθεί, θα δικαστεί ως συνεργάτης των ναζί και θα πεθάνει στις φυλακές το 1958. Βέβαια στο σπίτι του είχε αρκετά κλεμμένα κειμήλια τότε και η γυναίκα του – Βουλγάρα στην καταγωγή, Μαρία στο όνομα – τα πουλούσε ως τελευταία».

Πρότεινε ακόμα ο ίδιος στον κόσμο, ότι, «όσοι δεν έχουν έρθει στη Μονή, καλό είναι να την επισκεφτούν και να μελετήσουν την ιστορία της. Και ακόμα, τα ίδια υπέστη και η γειτονική Μονή του Τιμίου Προδρόμου. Τα χειρότερα βέβαια έγιναν στον Ελληνισμό της περιοχής, δεδομένου ότι κάθε οικογένεια στην περιοχή έχει δύο και τρία θύματα σφαγμένα από τους Βουλγάρους.

Και από την Μονή Τιμίου Προδρόμου έχουν πάρει τα πάντα και από τις Μητροπόλεις και βέβαια πέρα από αυτές, από Μονές πέραν του Νέστου, το 1913 με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου για 9 χρόνια η περιοχή αυτή είχε περάσει στα χέρια των Βουλγάρων και φρόντισαν να μην αφήσουν τίποτα ελληνικό».

Όπως τέλος εξήγησε, «το συγκεκριμένο χειρόγραφο εκείνη την εποχή μπορεί να πουλήθηκε μέχρι και 45.000 δολάρια σε βιβλιοπωλείο της Φραγκφούρτης. Πρόσφατα μάλιστα, ένας Βούλγαρος υπουργός – με την Βουλγαρία μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση πλέον – είχε εκτιμήσει ότι τα κλεμμένα ανέρχονται σε 1 δισ. δολάρια».