Μιλάει στον «Π.Τ.» ο Δραμινός σεισμολόγος Δ. Βαμβακάρης
Βαμβακάρης: «Το ρήγμα
στην περιοχή της Δράμας
θεωρείται αδρανές»
► Βαμβακάρης: Ο σεισμός του 1829 στη Δράμα ήταν στα 7 Ρίχτερ. Η περίοδος επανάληψης σεισμού τέτοιου μεγέθους είναι στα 1.000 χρόνια
► Μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση από την Ένωση Κυριών και την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Δράμας
Του Θανάση Πολυμένη
ΜΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με θέμα: «Οι καταστροφικοί σεισμοί στην Τουρκία. Πρέπει να ανησυχούμε στην Ελλάδα;», διοργάνωσε το απόγευμα της Τετάρτης, η Ένωση Κυριών Δράμας – Σ.Α.Φ. σε συνεργασία με την Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Π.Ε. Δράμας.
Ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Δρ. Δομένικος Βαμβακάρης, Γεωλόγος – Σεισμολόγος (MSc, PhD), Σεισμολογικός Σταθμός, Τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ. Είναι κάτοχος Πτυχίου Γεωλογίας (ΑΠΘ, 2001), κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου (MSc) στη Γεωφυσική (ΑΠΘ, 2004), κάτοχος Διδακτορικού Διπλώματος (PhD) στη Σεισμολογία (ΑΠΘ, 2010), κάτοχος μόνιμης θέσης Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού στο Τμ. Γεωλογίας ΑΠΘ, τοποθετημένος από το 2006 στο Σεισμολογικό Σταθμό του ΑΠΘ.
Επιπλέον, έχει 18 χρόνια διδακτική εμπειρία στα Τμήματα Γεωλογίας, Μαθηματικών και Φυσικής του ΑΠΘ, και έχει μετεκπαιδευτεί ως επιστημονικός επισκέπτης στην Ιταλία (Napoli) και την Ισλανδία (Reykyavik).
Ο ελληνικός χώρος δεν μπορεί να δώσει σεισμό όπως της Τουρκίας
Για το θέμα της εκδήλωσής του μίλησε στον «Π.Τ.» ο κ. Δομένικος Βαμβακάρης, εξηγώντας μας αρχικά ότι, «η σκέψη μας ήταν να μιλήσουμε για τον καταστροφικό σεισμό της Τουρκίας, κάποια χαρακτηριστικά πολύ ιδιαίτερα που τον έκαναν τόσο καταστροφικό».
Όπως τονίζει μάλιστα, «το ερώτημα που προκύπτει στους απλούς πολίτες, είναι εάν εμείς στην Ελλάδα κινδυνεύουμε, κατά πόσο θα μπορούσε να γίνει ένας μεγάλος σεισμός και εδώ. Εύλογη είναι η ανησυχία του κόσμου, ωστόσο εξηγώ ότι όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Στην Ελλάδα δεν μπορούμε να περιμένουμε έναν τόσο ισχυρό σεισμό, γιατί δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις να δώσει ο ελληνικός χώρος ένα τόσο μεγάλο σεισμό. Στην περίπτωση όμως που θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο, όλα δείχνουν ότι θα μπορούσε να έχει λιγότερες συνέπειες, όσον αφορά και τις ζημιές, αλλά κατά κύριο λόγο και τα θύματα. Αυτό προκύπτει με βάση τα χαρακτηριστικά του ελληνικού χώρου με βάση αυτά της Τουρκίας».
Σε ερώτηση ότι ακούσαμε τελευταία τον σεισμολόγο κ. Παπαδόπουλο, ότι ενδεχόμενα ο Κορινθιακός Κόλπος να δώσει ένα σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ, ο κ. Βαμβακάρης απαντάει: «Ο Κορινθιακός είναι μια περιοχή που σίγουρα έχει υψηλό σεισμικό δυναμικό, μπορεί να δώσει εύκολα σεισμούς της τάξης των 6 Ρίχτερ και άνω, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τέτοιοι σεισμοί γίνονται και πολύ συχνά. Είναι από τις περιοχές που θα περίμενε κάποιος, ωστόσο δεν γνωρίζω τα στοιχεία του κ. Παπαδόπουλου τα οποία προσδιορίζουν ένα σύντομο χρονικό ορίζοντα».
Η σεισμικότητα στην περιοχή της Δράμας
Ερωτώμενος σχετικά με την σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της Δράμας, ο κ. Βαμβακάρης επισημαίνει ότι, «ο μεγάλος σεισμός της Δράμας έγινε το 1829, πριν από 200 χρόνια περίπου. Πέραν τούτου όμως, δεν υπάρχουν στοιχεία για άλλη σεισμική δραστηριότητα αντίστοιχου μεγέθους. Εκείνος ο σεισμός εκτιμάται 7,3 Ρίχτερ. Υπάρχουν ιστορικά στοιχεία για σεισμούς στον ελληνικό χώρο για περίπου 2.000 χρόνια, δεν αναφέρεται τίποτα παραπάνω πέραν αυτού για τη Δράμα. Αυτό βέβαια δεν λέει και πολλά. Αντιλαμβάνεστε ότι όσο πηγαίνουμε πίσω στο παρελθόν, τα στοιχεία μπορεί να χάνονται. Ωστόσο ένα μεγάλο γεγονός δεν θα μπορούσε να μείνει κρυφό. Υπάρχουν καταγραφές, η περιοχή ήταν κατοικημένη και υπάρχουν πληροφορίες κυρίως από μοναστήρια».
Στην ερώτηση για το αν στην περιοχή της Δράμας υπάρχει κάποιο ρήγμα, ο ίδιος επισημαίνει: «Αυτό που πρέπει να πούμε, είναι ότι υπάρχει ένα ρήγμα, το οποίο από γεωλογικής άποψης θεωρείται ενεργό με την έννοια ότι τα τελευταία 10.000 χρόνια έχει δώσει σεισμό. Ωστόσο θεωρούμε ότι είναι αδρανές, γιατί πέρα απ’ αυτό το συμβάν, δεν έχει δώσει τίποτα άλλο. Η περίοδος επανάληψης, το πόσο συχνά συμβαίνει ένας σεισμός, είναι μια ποσότητα μετρήσιμη και εκτιμούμενη. Μια τέτοια τάξη μεγέθους κοντά στα 7 Ρίχτερ, έχει μια επανάληψη περίπου στα 1.000 χρόνια. Οπότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν είμαστε εντός των πλαισίων να αναμένουμε κάτι τέτοιο, εξάλλου δεν το δείχνουν ούτε και οι ενόργανες καταγραφές. Δεν υπάρχει τίποτα απολύτως, που να μας οδηγεί ότι κάτι μπορεί να προετοιμάζεται στην περιοχή της Δράμας».
Πού βρίσκεται σήμερα το περίφημο ΒΑΝ;
Ερωτώμενος σχετικά με το περίφημο σύστημα πρόβλεψης σεισμών ΒΑΝ και τι γίνεται μ’ αυτό το θέμα, ο κ. Βαμβακάρης τονίζει: «Ήταν μια μέθοδος που αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Βαρώτσο και την ομάδα του τη δεκαετία του 1990. Εκτιμούσε κυρίως μετρήσεις στην ανωμαλία του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου και τις ερμηνεύει ως πρόδρομος σε σεισμικά φαινόμενα. Φάνηκε ότι δεν προχώρησε αυτή η μεθοδολογία. Χρηματοδοτήθηκε και έγινε προσπάθεια να εφαρμοστεί και στην Ιαπωνία, και εκεί δεν δούλεψε. Με τα χρόνια ξεχάστηκε. Υπάρχει ακόμα ο καθηγητής Βαρώτσος, δουλεύει ακόμα τη μέθοδό του, αλλά ενδεχομένως υπήρχε και μεγάλη αντιπαλότητα και όχι μόνο στον Ελλαδικό χώρο όπως ο καθηγητής Παπαζάχος αλλά και πολλοί ξένοι και καταξιωμένοι επιστήμονες, που δεν πίστευαν στη μεθοδολογία».
Οι ενέργειες της πολιτείας
Ερωτώμενος να μας πει την άποψή του, για το τι είναι αυτό που θα μπορούσε ακόμα περισσότερο να κάνει σήμερα η πολιτεία για την προστασία από τους σεισμούς, ο κ. Βαμβακάρης εξηγεί: «Ο αντισεισμικός κανονισμός είναι κάτι πολύ σοβαρό. Δουλεύει καλά γιατί είναι αρκετά αυστηρός, είναι σωστά σχεδιασμένος, είναι από τους πιο σύγχρονους και αυστηρούς στον κόσμο, αντάξιος αυτών της Ιαπωνίας και της Αμερικής. Ωστόσο το πρόβλημα είναι το πώς εφαρμόζεται. Είναι αρκετά γερασμένο το κτιριακό δυναμικό της πατρίδας μας. Περίπου το 70% των κατασκευών είναι κτισμένες πριν από το 1975. Και περίπου το 30% πριν από το 1960, που σημαίνει χωρίς αντισεισμικό κανονισμό. Ο πρώτος θεσπίστηκε το 1959. Μην ξεχνάμε ότι ο αντισεισμικός κανονισμός είναι νόμος του κράτους, που σημαίνει ότι οφείλουμε να τον τηρούμε».
Τονίζει πάντως χαρακτηριστικά, ότι, «παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν και παραθυράκια και μην ξεχνάμε ότι ένα καταπονημένο από σεισμό κτίριο, παρ’ ότι έχει κτιστεί με τον αντισεισμικό κανονισμό, θα πρέπει να ελεγχθεί και να επιδιορθωθεί αν έχει υποστεί ζημιές, όπως επίσης ότι δεν είναι ίδιες οι συνθήκες με αυτές τις οποίες κτίστηκε. Κάτι άλλο που θα μπορούσε να κάνει η πολιτεία, είναι εννοείται να ελέγξει όλες τις κρίσιμες κτιριακές υποδομές, αρχής γενομένης από τα νοσοκομεία, τα σχολεία, να γίνουν έλεγχοι στατικής επάρκειας και πάνω απ’ όλα εκεί πρέπει να στοχεύει η πολιτεία τον έλεγχό της και να δει αν και κατά πόσο μπορούν να αντέξουν αυτά τα κτίρια που συγκεντρώνουν μεγάλο μέρος πληθυσμού και να δούμε αν μπορούν να αντέξουν την ώρα του σεισμού. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να μειώσουμε τις συνέπειες του σεισμού. Και οι συνέπειες μειώνονται, βελτιώνοντας την τρωτότητα των κτιρίων μας».
