Βιώσιμη ανάπτυξη από
την Ικτίνος Ελλάς-Η περίπτωση
του λατομείου του Βώλακα
Μια ολοκληρωμένη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης, με ξεκάθαρους στόχους και προτεραιότητες για το περιβάλλον, την κοινωνία, την αγορά και τους εργαζομένους της υλοποιεί η Ικτίνος Ελλάς.
Εντός ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος το οποίο αναδιαμορφώνεται ριζικά, η Ικτίνος Ελλάς, σύμφωνα με όσα επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αντιπρόεδρος Ιουλία Χαϊδά, έχει καταφέρει να ισχυροποιήσει τη θέση της ανάμεσα στις μεγαλύτερες εταιρείες μαρμάρου στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως, κατέχοντας μερίδιο αγοράς άνω του 15%, μέσω ενός ιδιαίτερα αναπτυγμένου δικτύου πωλήσεων, ενώ δραστηριοποιείται σε 90 χώρες σε 5 ηπείρους.
Η Ικτίνος εξάγει το 95% της παραγωγής της, με κυριότερο προορισμό την Κίνα η οποία καλύπτει το 60% του κύκλου εργασιών και ακολουθούν αγορές όπως η Αμερική, Βόρεια και Νότια, οι χώρες του Αραβικού κόλπου και της ‘Απω Ανατολής.
Υλοποιώντας εξορύξεις σε οκτώ αδειοδοτημένα λατομεία και κατέχοντας άδειες για άλλα δύο, εντός του 2022 δρομολογεί την επέκταση του λατομείου της στον Βώλακα της Δράμας, καθιστώντας το ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας. Βασικός πυλώνας αυτής της πορείας, αποτελεί η στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης, ως αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής λειτουργίας της εταιρείας.
«Προσηλωμένοι σε αυτή την επιλογή, επιτυγχάνουμε όχι μόνο θετικά οικονομικά αποτελέσματα, αλλά και την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στους βασικούς τομείς της κοινωνικής προσφοράς, της τοπικής ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος. Πυξίδα της στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης, αποτελούν οι 17 στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ» σημειώνει η κ. Χαϊδά.
Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της η εταιρεία υπηρετεί τους περισσότερους στόχους, με ιδιαίτερη έμφαση στους εξής:
– Στόχος Νο 9, «Βιομηχανία, Καινοτομία και Υποδομές»: Η Ικτίνος Ελλάς επενδύει σε νέο τεχνολογικό εξοπλισμό, για την αναβάθμιση της παραγωγικής της διαδικασίας. Σήμερα, ήδη, εφαρμόζει σε λατομεία της την υπόγεια εκμετάλλευση μαρμάρου η οποία αποτελεί την πιο σύγχρονη και πλέον φιλική μέθοδο εξόρυξης αφού δεν προκαλεί καμία επέμβαση στο έδαφος και δεν αφήνει κανένα αποτύπωμα στο περιβάλλον. Επίσης, όλες οι λατομικές της εκμεταλλεύσεις είναι περιβαλλοντικά αδειοδοτημένες. Η αδειοδότηση λατομείων είναι από τις πιο ελεγχόμενες δραστηριότητες στην Ελλάδα και φυσικά προβλέπεται και η αποκατάστασή των λατομικών χώρων είτε προοδευτικά κατά την διάρκεια της εκμετάλλευσης ή μετά το πέρας της οπότε θα έχει ολοκληρωθεί η τελική διαμόρφωση του χώρου.
– Στόχος Νο 12, «Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή»: Στο πλαίσιο της υπεύθυνης κατανάλωσης και παραγωγής, η εταιρεία χρησιμοποιεί ειδική τεχνογνωσία στην παραγωγή, ώστε να γίνεται αξιοποίηση και διάσωση προβληματικών μαρμάρων με ρωγμές και σπασίματα. Παράλληλα, έχει εγκαταστήσει στα εργοστάσιά της συστήματα βιολογικού καθαρισμού των λυμάτων, τα οποία ύστερα από επεξεργασία, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν.
– Στόχος Νο 7, «Φθηνή και Πράσινη Ενέργεια»: Η Ικτίνος Ελλάς δραστηριοποιείται ενεργά και στον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και αυτή τη στιγμή κατέχει ένα αιολικό πάρκο 22MW στην περιοχή της Δράμας.
Δράσεις με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος
Η εταιρεία Ικτίνιος Ελλάς συνεχίζει την εφαρμογή πολιτικής με σεβασμό για το περιβάλλον, ενσωματώνοντας τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και προωθώντας τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεών της, ελαχιστοποιώντας την αρνητική επίδραση σε όλες τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες.
Από το 2017, άλλαξε ο τρόπος εξόρυξης του μαρμάρου, από την επίγεια στην υπόγεια εξόρυξη, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Παράλληλα, καταβλήθηκαν προσπάθειες εξοικονόμησης ηλεκτρικής ενέργειας σε όλες τις βιομηχανικές μονάδες και σημειώθηκαν καλές επιδόσεις στα θέματα αέριων εκπομπών, ποιότητας της ατμόσφαιρας και υγρών αποβλήτων.
Την ίδια στιγμή συμμετέχει σε ερευνητικά έργα και προγράμματα σε σύμπραξη με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, αναφορικά με το περιβάλλον, την βιοποικιλότητα, κ.α στους χώρους που δραστηριοποιείται.
Συγκεκριμένα, τα δύο τελευταία χρόνια έχει αναθέσει σχετική μελέτη αναφορικά με την διερεύνηση των επιπτώσεων στην βιοποικιλότητα και το περιβάλλον από την εκμετάλλευση των λατομείων της, στο ΑΠΘ (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης). Ειδικότερα, ανατέθηκε η εκπόνηση ειδικής οικολογικής αξιολόγησης των επιπτώσεων επέκτασης υφιστάμενου λατομείου στην περιοχή του Κεχρόκαμπου Νέστου με υπόγεια εκμετάλλευση στην ορνιθοπανίδα της ζώνης ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) των στενών Νέστου. Επίσης, στο ΑΠΘ ανατέθηκε η εκπόνηση γεωλογικής/κοιτασματολογικής μελέτης επέκτασης υφιστάμενου λατομείου αποκλειστικά δια υπόγεια εκμετάλλευσης στον Κεχρόκαμπο Νέστου, με στόχο τον υπολογισμό των γεωλογικών αποθεμάτων μαρμάρου καθώς και την βιωσιμότητα του εγχειρήματος υπόγειας εκμετάλλευσης και τα οικονομικά οφέλη στην εταιρεία, στην τοπική κοινωνία και την εθνική οικονομία. Επιπλέον ανατέθηκε η εκπόνηση ειδικής γεωτεχνικής μελέτης για την επέκταση του υφιστάμενου λατομείου Βώλακα αποκλειστικά με υπόγεια εξόρυξη.
Επιπρόσθετα, η εταιρεία σεβόμενη απόλυτα το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται, προβαίνει συστηματικά στην αποκατάσταση των λατομείων μαρμάρου της μετά το πέρας της εξορυκτικής τους δραστηριότητας, μέσω δεντροφυτεύσεων, αποκατάσταση της βλάστησης με φύτευση ή/και σπορά από κατάλληλα είδη (ποώδη, θαμνώδη, κ.α.), καθώς και στην λειτουργία και συντήρηση του δικτύου άρδευσης.
Επίσης, έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί σε όλα τα λατομεία και εργοστάσια παραγωγής της, βιολογικό καθαρισμό των λυμάτων και αποβλήτων που προκύπτουν από την δραστηριότητα της, με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση τους, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Παράλληλα, η Ικτίνος Ελλάς αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την μείωση των περιβαλλοντικών επιδράσεων των προϊόντων της. Προς αυτή την κατεύθυνση, ανακυκλώνει χάρτινη γραφική ύλη, πλαστικά, προβαίνει στην σύναψη συνεργασιών εξειδικευμένες εταιρίες για την συλλογή χρησιμοποιούμενων λαδιών μηχανών, υπολειπόμενης ύλης από την επεξεργασία των μαρμάρων, κ.α.
Όσον αφορά στις εξορύξεις, η εταιρεία, εφαρμόζει από το 2017, τη μέθοδο της υπόγειας εξόρυξης με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Μέσω αυτής της μεθόδου, έχει καταφέρει να αναδείξει τα ουσιαστικά πλεονεκτήματα της υπόγειας εκμετάλλευσης: την εκλεκτική προσβολή και απόληψη του μαρμαροφόρου υλικού και τον περιορισμό του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Για κάθε εξόρυξη, υφίσταται πλέον αρμονικός συνδυασμός της επιφανειακής με την υπόγεια εκμετάλλευση. Σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές, οργανώνονται οι δραστηριότητες, έτσι ώστε να προστατεύεται η τοπική βιοποικιλότητα. Στο πλαίσιο αυτό, επεκτείνει στα λατομεία που δραστηριοποιείται η εταιρεία την υπόγεια εξόρυξη, ακολουθώντας τη στρώση του κοιτάσματος. Σημειώνεται ότι με δική της πρωτοβουλία, εκπονήθηκε μελέτη ειδικής οικολογικής αξιολόγησης (ΕΟΑ) για την καταγραφή των ειδών πανίδας (πτηνά και θηλαστικά), ώστε να διερευνηθεί η εκτίμηση των επιπτώσεων στην βιοποικιλότητα και ειδικότερα στην ακεραιότητα της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) από την τυχόν επέκταση και λειτουργία του υπόγειου λατομείου.
Η περίπτωση του λατομείου του Βώλακα
Το σημαντικότερο λατομείο της Ικτίνος Ελλάς, αυτό του Βώλακα στη Δράμα, έχει συνολική έκταση 68,4 στρέμματα, ετήσια παραγωγή που αγγίζει τα 30.000 m3 και απασχολεί 110 εργαζόμενους. Από αυτό εξορύσσεται το περιζήτητο παγκοσμίως λευκό δολομιτικό μάρμαρο με μεγάλη ζήτηση στην αγορά, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται μεγάλη επένδυση για την ανανέωση του μηχανολογικού εξοπλισμού.
Σύμφωνα με την εταιρεία, στο συγκεκριμένο λατομείο γίνεται συνδυασμένη επιφανειακή και υπόγεια εξόρυξη και οι εργασίες είναι σε πλήρη ανάπτυξη στην παρούσα φάση. Αποκαταστάσεις και αναπλάσεις έχουν πραγματοποιηθεί στις 2 ανώτερες εξοφλημένες βαθμίδες (πατάρια) του λατομείου τα οποία διαστρώθηκαν με κατάλληλο εδαφικό υλικό μέσου πάχους 50 cm και φυτευτήκαν περί τα 700 φυτάρια μαύρης πεύκης, γαύρου, άρκευθου και αναρριχώμενα. Επιπρόσθετα, η εταιρεία έχει διαμορφώσει τμήμα των πρανών του δρόμου προσπέλασης και της χαμηλότερη βαθμίδας απόθεσης στείρων υλικών με την επιχωμάτωσής τους με εδαφικό υλικό σε έκταση περίπου 2 στρ. Εντός του 2022 προγραμματίζεται η φύτευση στα επιχωματωμένα πρανή περί των 600 νέων φυταρίων.
Σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σε βάθος 30τίας και έως την εξόφληση των κοιτασμάτων, θα φυτευτούν περί τις 6.500 φυτάρια για την πλήρη αποκατάσταση του λατομικού χώρου ενώ θα μεταφερθούν και περί τα 350 m3 κατάλληλου εδαφικού υλικού. H φιλοσοφία της ανάπλασης του λατομικού χώρου, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες, είναι σταδιακή. Δηλαδή, με το που εξοφλείται μια βαθμίδα εξόρυξης ή ολοκληρώνεται μια βαθμίδα απόθεσης στείρων ακολουθεί άμεσα η αποκατάσταση της με μεταφορά φυτικής γης, δεντροφυτεύεις και εγκατάσταση δικτύου άρδευσης.
Με την ολοκλήρωση των εργασιών εξόρυξης και των φυτεύσεων του λατομικού χώρου που αναμένονται σε 30 έτη από σήμερα, εταιρεία είναι δεσμευμένη να συντηρεί (πότισμα, λίπανση και σκάλισμα) τα φυτάρια για τρία επιπρόσθετα έτη.
Καθ’ αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι οι δεντροφυτεύεις είναι επιτυχημένες δηλαδή, ότι τα φυτάρια έχουν αναπτυχθεί πλήρως και δεν διατρέχουν τον κίνδυνο να ξεραθούν από μια παρατεταμένη περίοδο ξηρασία. Η τελική παράδοση της ανάπλασης του λατομικού χώρου γίνεται με τις οδηγίες και την σύμφωνη γνώμη των δασικών υπηρεσιών, ώστε να αποδοθεί στην αρχική του χρήση ως δασική έκταση.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ