Υπάρχει κατάλληλη
ηλικία για κινητό;
Γράφει η Παπαδοπούλου Χριστίνα
Εκπαιδευτικός MSc στις Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση
Πριν από σχεδόν 40 χρόνια, τη δεκαετία του ‘80 κυκλοφόρησαν οι πρώτες κινητές συσκευές οι οποίες όμως ήταν τόσο ακριβές που μπορούσαν να τις αγοράσουν μόνο οι άνθρωποι με υψηλά εισοδήματα. Μια δεκαετία αργότερα, το 1990 τα κινητά έγιναν ευρέως διαδεδομένα χάρη στη μείωση του κόστους κατασκευής τους. Όταν τoν Ιούνιο του 2007 το 1ο iPhone έκανε την εμφάνισή του στην αγορά ως ο προάγγελος των σύγχρονων smartphone, έφερε επανάσταση όχι μόνο στα κινητά τηλέφωνα αλλά και στην εξέλιξη της τεχνολογίας γενικότερα. Πλέον, θεωρούμε τα κινητά μας τόσο απαραίτητα σε σημείο που αν αντιληφθούμε ότι δεν τα έχουμε δίπλα μας μας πιάνει πανικός.
Αυτές βέβαια οι καταιγιστικές εξελίξεις στην τεχνολογία τα τελευταία χρόνια, δεν μας έδωσαν τη ευκαιρία να αναλογιστούμε τις προκλήσεις που θα καλούμασταν να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον ως γονείς. Στις μέρες μας, όλο και πιο συχνά βλέπουμε παιδιά 7-8 ετών να έχουν το δικό τους smartphone, να κατεβάζουν εφαρμογές, να σερφάρουν στο διαδίκτυο, να έρχονται σε επικοινωνία με τρίτους, να παρακολουθούν περιχεόμενο ακατάλληλο για την ηλικία τους και όλα αυτά χωρίς την παραμικρή επίβλεψη.
Πολλοί γονείς βλέποντας όσα συμβαίνουν γύρω τους ανησυχούν και ταυτόχρονα προβληματίζονται για το ποια είναι τελικά η κατάλληλη ηλικία για να αγοράσουν στο παιδί τους το πρώτο του κινητό τηλέφωνο. Όταν δε τα παιδιά φτάνουν στην ηλικία των 10 με 12 χρόνων οι «πιέσεις» προς τους γονείς είναι τόσο μεγάλες, που κουρασμένοι ήδη από την επιμονή των παιδιών τους τα προηγούμενα χρόνια και βλέποντας την συντριπτική πλειοψηφία των φίλων τους να έχουν ήδη κινητό, αποφασίζουν να τους αγοράσουν το δικό τους.
Σε έρευνα που διεξήγαγε στην Ελλάδα το Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου το 2018, σε μαθητές μεταξύ 10 και 17 ετών, διαπίστωσε ότι το 40% απέκτησε το πρώτο του κινητό τηλέφωνο σε ηλικία 10-12 χρόνων ενώ το 23% σε ηλικία μόλις 8 ετών. Εντυπωσιακό είναι βεβαία και το ποσοστό των μαθητών που χρησιμοποιούν το κινητό ως κύριο μέσο πρόσβασης στο διαδίκτυο, το οποίο αγγίζει το 73%.
Το ερώτημα όμως για τους γονείς παραμένει.
Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να του πάρω κινητό;
Το θέμα όμως δεν είναι το πότε αλλά το ΓΙΑΤΙ.
Είναι καιρός όμως να θέσουμε το ζήτημα σε άλλη βάση ρωτώντας τον εαυτό μας όχι πότε θα του πάρω κινητό αλλά…
ΓΙΑΤΙ να του πάρω κινητό;
Εάν ο λόγος που χρειάζεται το παιδί μας κινητό είναι γιατί έχουν οι φίλοι του τότε ίσως θα πρέπει να ξανασκεφτούμε την απόφασή μας. Εάν όμως το παιδί πηγαίνει μόνο στις δραστηριότητές του και κρίνεται απαραίτητη η επικοινωνία μαζί του, τότε σίγουρα το κινητό είναι χρήσιμο σε μια έκτακτη ανάγκη αλλά αυτό δεν χρειάζεται να είναι απαραίτητα smartphone.
Ένας άλλος παράγοντας που καθορίζει το αν το παιδί μας είναι έτοιμο να του πάρουμε κινητό είναι ο βαθμός της κοινωνικό-συναισθηματικής του ωριμότητας και το πόσο ικανό είναι να διαχειριστεί σωστά μια ηλεκτρονική συσκευή με τόσες πολλές δυνατότητες.
Τους παράγοντες αυτούς μπορούμε να τους διερευνήσουμε απατώντας στις παρακάτω απλές αλλά ουσιαστικές ερωτήσεις:
- Πόσο υπεύθυνο είναι;
Το να έχει ένα παιδί κινητό τηλέφωνο απαιτεί υπευθυνότητα στον τρόπο που θα το χρησιμοποιεί. Θα το προσέχει μην σπάσει ή χαλάσει; Θα ακολουθεί τους κανόνες που θα θέσουμε μαζί του εξαρχής; Θα το χρησιμοποιεί ως μέσο επικοινωνίας και όχι ως μέσο παρενόχλησης και εκφοβισμού;
- Ξέρει να προστατεύει τον εαυτό του;
Πλέον τα κινητά τηλέφωνα έχουν μετατραπεί σε υπερυπολογιστές τσέπης με πλήθος εφαρμογών που μπορούν να κατέβουν με το πάτημα απλά ενός κουμπιού. Πόσο καλά όμως γνωρίζουν τα παιδιά να πλοηγούνται με ασφάλεια στο διαδίκτυο; Πόσα καλά μπορούν να οριοθετήσουν τον χρόνο που δαπανούν στο κινητό; Πόσο θα επηρεάσει η ενασχόληση τους με το κινητό τις υπόλοιπες δραστηριότητες και υποχρεώσεις τους;
- Έχουμε επίβλεψη και γνώση της κατάστασης;
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς αγοράζουμε κινητό στο παιδί και στη συνέχεια δεν ελέγχουμε ποτέ ποιες εφαρμογές έχει στο κινητό του, τι παιχνίδια παίζει, τι βλέπει στο YouTube με αποτέλεσμα η κατάσταση πολλές φορές να βγαίνει εκτός ελέγχου. Από τη στιγμή όμως που θα δώσουμε μια κινητή συσκευή στο παιδί, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να ελέγχουμε την on line δραστηριότητά του, να θέτουμε όρια στην καθημερινή του χρήση και φυσικά να γνωρίζουμε με ποιους έρχεται σε επαφή στο διαδίκτυο.
- Συζητάμε τους κινδύνους.
Πολύ πριν αποφασίσουμε ότι ήρθε η ώρα να πάρουμε το πρώτο κινητό στο παιδί, είναι καλό να συζητήσουμε μαζί του τους κινδύνους που υπάρχουν στον ψηφιακό κόσμο και πώς μπορεί να προστατέψει τον εαυτό του. Κάποιες από τις παγίδες μπορεί να είναι το Cyberbullying, ο εθισμός, η διαδικτυακή αποπλάνηση, η έκθεση ανηλίκου σε ακατάλληλο περιεχόμενο και πολλά ακόμη που οφείλουμε να ξέρουμε για να καθοδηγήσουμε σωστά τα παιδιά.
Όσο σύνηθες και να φαίνεται σε κάποιους η εικόνα ενός παιδιού με το κινητό στο χέρι, άλλο τόσο προβληματικό είναι στην πράξη. Τα κινητά δεν κατασκευάστηκαν για τα παιδιά αλλά για τους ενήλικες και εξελίχθηκαν σε τέτοιο βαθμό από τις εταιρίες έτσι ώστε να μην μπορούμε να τα αφήσουμε από τα χέρια μας. Καθυστερήστε λοιπόν όσο γίνεται περισσότερο την αγορά ενός smartphone στο παιδί σας και αφήστε το να χαρεί την παιδική του ηλικία.
