Υπόγειο ποτάμι
Αγγίτη, (Μααρά)
Πολλά στοιχεία για το Σπήλαιο του Αγγίτη, μπορεί να βρει κανείς και στο διαδίκτυο, αρκεί να ψάξει. Κάτι που κάναμε και εμείς.
Έτσι, διαβάζουμε:
«Το υπόγειο ποτάμι του Αγγίτη βρίσκεται στη Δράμα και είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ενεργός καρστικός αγωγός στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια. Το σπήλαιο άνοιξε τις πόρτες του για το κοινό το 2000 με την τουριστική διαδρομή να περιλαμβάνει 480μ. Το μήκος των αγωγών είναι πάνω από 10000μ ενώ ακόμα δεν έχουνε προσπελαστεί τα σιφώνια 7 και 9 (φωτό παρακάτω). Τους μήνες της άνοιξης είναι πλημμυρισμένο και μη επισκέψιμο, αφού η στάθμη του νερού ξεπερνάει το διάδρομο. Πολλά σιφώνια βρίσκονται κατά μήκος του, τα οποία δυσκολεύουν την προσπέλαση και χρειάζονται εξειδικευμένο εξοπλισμό. Το 1992 διανοίχτηκε τούνελ προκειμένου να παρακαμφθεί το πλημμυρισμένο κομμάτι (σιφώνι 1) και αξιοποιείται τουριστικά το σπήλαιο.
Υδρολογία σπηλαίου: Τα νερά του Αγγίτη προέρχονται από τη λεκάνη του Νευροκοπίου από τις καταβόθες του Οχυρού, καθώς και τα βουνά Φαλακρού και Μενοίκιου. Η στάθμη του νερού του υπόγειου ποταμού παρουσιάζει κύκλο. Την άνοιξη με το λιώσιμο των χιονιών τροφοδοτείται με μεγάλο όγκο νερού από Φαλακρό και Μενοίκιο με αποτέλεσμα το σιφώνι που βρίσκεται στο τέλος της τουριστικής διαδρομής (σιφώνι 2) να είναι απροσπέλαστο. Καμιά φορά πλημμυρίζει και η τουριστική διαδρομή. Το καλοκαίρι η στάθμη υποχωρεί σταδιακά με τα σιφώνια 2,3,4 και 5 να γίνονται προσπελάσιμα χωρίς καταδυτικό εξοπλισμό. Το φθινόπωρο το ποτάμι παρουσιάζει τη χαμηλότερη στάθμη του, με τις όχθες εντός να είναι στο μέγιστο πλάτος τους. Αυτό συμβαίνει μέχρι τις βροχές όπου σιγά σιγά γεμίζει και πάλι.
Ιστορικό εξερεύνησης:
Η εξερεύνηση του σπηλαίου ξεκινάει το 1952 έπειτα από επίσκεψη της ΕΣΕ και του ζεύγους Πετροχείλου, η οποία θα σταματήσει σύντομα στο σιφώνι της εισόδου. Το 1978 ο Γάλλος R. Pascal με το σπηλαιολογικό σύλλογο ERIS περάσανε το σιφώνι 1 της εισόδου, μήκους 70 μέτρων, για να αρχίσουν να ανακαλύπτουν τον εντυπωσιακό υπόγειο αγωγό. Με την ομάδα των Γάλλων το ’78 ήτανε και ένα μέλος της ΕΣΕ, ο Αβαγιανός Γ. Από τότε ξεκινάει και η συστηματική εξερεύνηση του υπόγειου ποταμού από την σπηλαιολογική ομάδα ERIS με επικεφαλής τον Pascal Reilé, όπου και θα επισκεφτούν πολλές φορές τον υπόγειο ποταμό που τους γοήτευσε και εξίταρε τη φαντασία τους. Σχεδόν σε κάθε επίσκεψη και όταν το επέτρεπαν οι συνθήκες οι Γάλλοι βουτούσαν στα βαθύτερα σιφώνια, ανακαλύπτοντας νέα ανεξερεύνητα τμήματα και επεκτείνοντας το μήκος του υπόγειου αγωγού. Το 1981 έγινε διάνοιξη με δυναμίτη στο σιφώνι 2 στα 480μ και επειδή τότε ήτανε και ένας έλληνας μαζί τους, ο Νίκος Ιωαννίδης, το σιφώνι πήρε το όνομά του.
Επισκέφτηκαν πολλές φορές τον Αγγίτη (1978, 1980, 1981, 1982, 1983, 1992, 1995, 1997, 2000, 2003, 2005, 2008, 2010), τις καταβόθρες του Οχυρού και το βάραθρο του Χρήστου.
Μεγάλη αποστολή έκανε και ο ΣΠΕΛΕΟ το 2002 όπου και εξερευνήθηκαν καινούρια τμήματα έπειτα από σπηλαιοκαταδύσεις και έτσι το σπήλαιο μεγάλωσε κατά 250μ (τα περισσότερα υποβρύχια στο σιφώνι 8 και 9).
Η εντυπωσιακή αίθουσα της Ακρόπολης (1150μ.)
– Ακρόπολη: Στα 1150μ μέτρα από την είσοδο βρίσκεται η εντυπωσιακή αίθουσα της Ακρόπολης, μήκους 90μ, πλάτους 60μ και ύψους 40μ, ίσως η μεγαλύτερη της Ελλάδας. Υπάρχουν σταλακτίτες 15-20 μέτρων και τεράστιες καταπτώσεις βράχων. Εκεί βρέθηκαν και μεγάλες ποσότητες γουανό και δεδομένο ότι οι νυχτερίδες είναι δύσκολο να πέρασαν τα σιφώνια πιο πριν, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να υπήρχε παλιά είσοδος που προσχώθηκε.
Η εντυπωσιακή αίθουσα της Ακρόπολης (1150 μ. )
Χαρτογράφηση του υπόγειου ποταμού από ΣΠΕΛΕΟ
Το σπήλαιο μπορεί να χωριστεί σε έξι τμήματα
Τμήμα 1: Τουριστική διαδρομή
Τμήμα 2: 480μ-2500μ (σιφώνι 4)
Τμήμα 3: 2500μ-4280μ (σιφώνι 5)
Τμήμα 4: 4280μ-5800 (διασταύρωση)
Τμήμα 5: 5800-6070μ (σιφώνι 6, δεξιός κλάδος)
Τμήμα 6: 5800μ-7790μ (σιφώνι 7, αριστερός κλάδος)
Επίσης σε όλο το δάπεδο της σπηλιάς υπήρχαν συσσωρευμένες τεράστιες ποσότητες άμμου με πάχος άνω των 5 μέτρων εξαιτίας ενός φράγματος που υπήρχε στην έξοδο της πηγής, το οποίο δεν άφηνε το σπήλαιο να αδειάσει από τα ιζήματα. Μόλις γκρεμίστηκε το φράγμα το ποτάμι άρχισε να αποβάλει τα συσσωρευμένα ιζήματα και η στάθμη του δαπέδου να πέφτει. Σταλακτίτες που ήτανε βυθισμένοι αποκαλύφθηκαν και ο αγωγός του σπηλαίου μεγάλωσε. Στο τουριστικό κομμάτι η άμμος έπεσε 2 μέτρα, ενώ βοήθησε στο να γίνουν ευκολότερα προσπελάσιμα τα σιφώνια.
Στο σπήλαιο εντοπίστηκαν επίσης λείψανα κατοίκησης που ανάγονται στην 4η χιλιετία (τέλη Νεολιθικής περιόδου) και απ’ ότι φαίνεται οι επισκέψεις στο σπήλαιο συνεχίστηκαν και μεταγενέστερες εποχές, ωστόσο ήτανε πάντα περιστασιακές και σύντομες.
Το φωτογραφικό υλικό είναι από επισκέψεις με τη σπηλαιολογία Θεσσαλονίκης Πρωτέας και από συμμετοχή στην έρευνα του Χ. Πέννου σχετικά με τα ιζήματα του σπηλαίου».
